– Επίταξη των εργαζομένων στο Μετρό και έφοδο των ΜΑΤ στο αμαξοστάσιο στα Σεπόλια.
Λίγες ημέρες μετά επίταξη και των ναυτεργατών.
– Ξυλοδαρμοί και συλλήψεις 35 συνδικαλιστών του ΠΑΜΕ που επιχείρησαν «συμβολική» κατάληψη του γραφείου του υπουργού εργασίας.
– ΜΑΤ, χημικά και ξυλοδαρμοί ακόμα και δυο βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, στη συμβολική κινητοποίηση των νέων του ΣΥΡΙΖΑ, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τις προκλητικές δηλώσεις του Γ. Μέργου περί κατώτατου μισθού.
– 12 συλλήψεις, ξυλοδαρμοί και σοβαροί τραυματισμοί στην Ανθήλη της Λαμίας. ΜΑΤ και χημικά στα μπλόκα των αγροτών σε όλη τη χώρα.
– Περικύκλωση από τρεις κλούβες ΜΑΤ συγκέντρωσης διαμαρτυρίας των Ατόμων Με Ειδικές Ανάγκες (Α.Μ.Ε.Α), με σπρωξίματα κι έντονες αντιπαραθέσεις.
– Προκλητική εμφάνιση δυο ένστολων αστυνομικών, στη συνέλευση του Συντονισμού Πρωτοβάθμιων Σωματείων (στο συντονισμό πρωτοβάθμιων σωματείων ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, συμμετέχει και το σωματείο μας ως παρατηρητής)
– Δεκάδες αγωνιστές σύρονται στα δικαστήρια και τα αστυνομικά τμήματα κατηγορούμενοι για «παράνομες» κινητοποιήσεις και καταλήψεις δημόσιων κτιρίων
– Το νέο τρομοκρατικό πλαίσιο του Υπαλληλικού Κώδικα, απειλεί κάθε αγωνιζόμενο υπάλληλο, κάθε αγωνιστική- απεργιακή κίνηση των σωματείων, κάθε απόπειρα υπεράσπισης του δικαιώματος στη μόνιμη και αξιοπρεπή εργασία.
– Οι νεοναζιστικές συμμορίες εξορμούν ανενόχλητες στις γειτονιές σκορπώντας τον τρόμο και το θάνατο, απέναντι στο πιο καταπιεσμένο και ευάλωτο τμήμα της μισθωτής εργασίας, τους μετανάστες εργάτες. Το τελευταίο τους θύμα, ο 26 χρονος Πακιστανός εργάτης Σαχζάτ Λουκμάν, δολοφονήθηκε ξημερώματα ενώ πήγαινε στην εργασία του.
Η κοινωνική εξαθλίωση, η γενικευμένη φτωχοποίηση του πληθυσμού, δεν μπορούν να επιβληθούν παρά μονάχα με την κρατική καταστολή, με την οικοδόμηση ενός αυταρχικού νομικού πλαισίου και του αντίστοιχου κρατικού μηχανισμού, συνολικά ενός καθεστώτος έκτακτης ανάγκης. Κάθε προσπάθεια αμφισβήτησης αυτής της κατάστασης θα καταστέλλεται και θα συκοφαντείται από την κυβέρνηση, τα ΜΜΕ και τους ποικιλώνυμους φορείς των συμφερόντων της οικονομικής ολογαρχίας μέσα και έξω από το κράτος. Τα παραδείγματα είναι πολλά και συνεχόμενα: οι τεμπέληδες δημόσιοι υπάλληλοι, οι τρομοκράτες εργάτες της Χαλυβουργίας, οι εργαζόμενοι στο Μετρό με τους τεράστιους μισθούς, οι αγρότες που ξεκοκαλίζουν επιδοτήσεις, οι ναυτεργάτες που αφήνουν τα νησιά χωρίς φάρμακα, κλπ.
Η Ελλάδα της μνημονιακής εποχής, υπό την αιγίδα της κυβέρνησης, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της ελληνικής αστικής τάξης και του Δ.Ν.Τ. είναι μια κοινωνία η οποία ολοένα και περισσότερο θα προσιδιάζει στο μοντέλο του ασιατικού καπιταλισμού: χαμηλοί μισθοί, κατάργηση ασφαλιστικών δικαιωμάτων, εγκατάλειψη της παιδείας-υγείας-πρόνοιας στον ιδιωτικό τομέα, συρρικνωμένα ατομικά δικαιώματα, περιορισμός μέχρι εξαφάνισης των συνδικάτων και των συλλογικών διαδικασιών
Η δήλωση του γ.γ. του υπ. Οικονομικών Γ. Μέργου, ότι «είναι υψηλός» ο κατώτερος μισθός των 586 ευρώ μικτά ήταν δείγμα αυτών που προωθούν. Άλλωστε, με το Μνημόνιο 3 θεσπίζεται νέο σύστημα καθορισμού νόμιμου κατώτατου μισθού υπαλλήλων και ημερομισθίου εργατοτεχνιτών, το οποίο τίθεται σε ισχύ την 1.4.2013 και το οποίο έχει βασική προϋπόθεση για το ξεπέρασμα της κρίσης τη «βελτίωση της ανταγωνιστικότητας» που υπαγορεύει μισθούς Βουλγαρίας των 123 ευρώ και Ρουμανίας των 156 ευρώ! Αυτές οι αλλαγές στο σύστημα μισθών στον ιδιωτικό τομέα, θα συμπαρασύρουν και τις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων προς τα κάτω. Με την επικείμενη αποτυχία του προγράμματος δημοσιονομικής πολιτικής, θα έρθουν νέες μειώσεις στους μισθούς μας.
Ταυτόχρονα είμαστε αντιμέτωποι με ένα σαρωτικό κύμα συρρίκνωσης των δομών του κράτους. Η κυρίαρχη προπαγάνδα κυβέρνησης, τρόικας Μ.Μ.Ε. κάνει λόγο για εξορθολογισμό του δημοσίου. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα ακόμα βήμα στη διάλυσή του. Το κλείσιμο δημοσίων νοσοκομείων, η εγκατάλειψη των ευπαθών κοινωνικών ομάδων στη φιλανθρωπία, η αποψίλωση των υπηρεσιών κοινωνικής ασφάλισης από προσωπικό, μαρτυρούν ότι η διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη, στόχο έχει να παραδώσει έναν κρατικό μηχανισμό κατεστραμμένο και ανίκανο να ανταποκριθεί σε στοιχειώδεις ανάγκες του κοινωνικού συνόλου. Οι σχεδιαζόμενες απολύσεις εντάσσονται σε αυτά τα σχέδια, όσο κι αν πασχίζει ο «αριστερός» υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης να πείσει για το αντίθετο.
Θα αφήσουμε να επικρατήσει αυτό το κλίμα; Θα αφήσουμε να επικρατήσει o ατομικός δρόμος, ο καθένας για την πάρτη του, ο καριερισμός και ένα σωρό φτηνά ιδεολογήματα; Θα μας συμπαρασύρει η απογοήτευση και η ηττοπάθεια, το κλίμα του τίποτε δε γίνεται; Θα αφήσουμε για άλλη μια φορά τις τύχες μας στα χέρια των συνδικαλιστικών ηγεσιών της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ;
Χρειαζόμαστε ένα ισχυρό μέτωπο υπεράσπισης των συλλογικών δικαιωμάτων των εργαζομένων και των ανέργων. Το βάρος μιας τέτοιας αναμέτρησης, ο χαρακτήρας της επίθεσης και το βάθος που αποκτά, δεν μπορεί να το σηκώσει ο κάθε κλάδος μόνος του. Όμως χρειάζεται ο κάθε μεμονωμένος αγώνας να υπηρετεί ένα σχέδιο οργάνωσης της πάλης με προοπτική, με αποφασιστικούς αγώνες, πέρα από τα όρια των υποταγμένων πλειοψηφιών σε ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ. Χρειαζόμαστε συνδικάτα στα χέρια των εργαζόμενων, οργάνωση και συντονισμό από τα κάτω, αγώνες και απεργίες με διάρκεια, συλλογικά, μαζικά, μαχητικά και αποφασιστικά.

Ας μην είναι η απεργία της 20 Φλεβάρη άλλη μια γενική πολιτική διαμαρτυρία σαν όλες τις άλλες που απέχουν μεταξύ τους ημέρες, εβδομάδες ακόμα και μήνες. Δεν αρκεί να σιχτιρίζουμε τις υποταγμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες, αλλά να χαράξουμε έμπρακτα μια άλλη γραμμή για το εργατικό κίνημα. Τη γραμμή του ανυποχώρητου αγώνα, τη γραμμή της ρήξης με την ανάθεση και τις αυταπάτες περί «υπεύθυνης αντιπολίτευσης».

Όλοι στον αγώνα! Με συνελεύσεις στους χώρους δουλειάς, με διαδηλώσεις και απεργίες. Για να ανατραπούν τα μνημόνια και όλη η επίθεση της συγκυβέρνησης, του κεφαλαίου και της τρόικα. Για να φύγει η κυβέρνηση του κοινοβουλευτικού ολοκληρωτικού. Να διαγραφεί το χιλιοπληρωμένο χρέος σε ρήξη με την ΕΕ. Για δικαιοσύνη, αξιοπρέπεια και αξιοβίωτη ζωή.

ΟΛΕΣ/ΟΛΟΙ στην αυριανή διαδήλωση, με το μπλοκ του Σωματείου Εργαζομένων στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής, 11:30, Πατησίων μπροστά στο μουσείο.

Συναδέλφισσες/συνάδελφοι,
Οι εκλογές για την ανάδειξη εκπροσώπων στο Υπηρεσιακό Συμβούλιο και στο νεότευκτο Συμβούλιο Επιλογής Προϊσταμένων έρχονται σε μία συγκυρία πολύ δύσκολη για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό και στο δημόσιο τομέα. Μετά την «επιτυχημένη» έκβαση του PSI (δηλαδή το πρόγραμμα ανταλλαγής των ελληνικών ομολόγων) που υποτίθεται ότι μείωσε το ελληνικό χρέος κατά 50% (μόνο 25 δις €, τα υπόλοιπα είναι τρίχες) και έβαλε τη χώρα στο σωστό δρόμο, την ψήφιση του δεύτερου μνημονίου και φυσικά μετά τη σφαγή σε μισθούς και δικαιώματα, έρχεται η κατάργηση- ξεχαρβάλωμα χιλιάδων διοικητικών μονάδων, η αξιολόγηση και εν συνεχεία η απόλυσή μας. Αν στα παραπάνω προσθέσουμε τις αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις, το ξεπούλημα- αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας για να πληρωθούν δάνεια και δανειστές καταλαβαίνουμε όλοι σε τι κατάσταση έχει περιέλθει η δημόσια διοίκηση, οι εργαζόμενοι και συνολικότερα η χώρα.
Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι το να ασχοληθεί κανείς σε μία τέτοια συγκυρία με αυτές τις εκλογές είναι λίγο παράταιρο, ωστόσο η σημασία αυτών των εκλογών αναδεικνύεται αν ανατρέξουμε στα πεπραγμένα του απερχόμενου υπηρεσιακού συμβουλίου. Αυτό το διάστημα που λειτούργησε είδαμε μία σειρά από τραγελαφικές καταστάσεις να διαδραματίζονται. Υπήρξαν περιπτώσεις όπου οι εκπρόσωποι που είχαν ψηφιστεί από τους ίδιους τους εργαζόμενους να ψηφίζουν ενάντια σε συναδέλφους μας για θέματα αναγνώρισης μεταπτυχιακών (π.χ. Μεταπτυχιακό Νομικής), φυσικά όταν ήταν παρόντες και δεν ήταν απασχολημένοι (busy στη γλώσσα του ΓΑΠ) σε κάποιο γραφείο υπουργού. Σε άλλες περιπτώσεις παρατηρήθηκε το φαινόμενο να μην δίνονται άδειες υπηρεσιακής εκπαίδευσης ή να δίνονται κουτσουρεμένες κατόπιν συνεννοήσεως με τους κατά τόπους διευθυντές με πρόσχημα τις «υπηρεσιακές ανάγκες» ή με το ότι αυτά τα μεταπτυχιακά/ διδακτορικά «είναι η γνωστή φάμπρικα». Αυτά είναι μερικά μόνο ενδεικτικά παραδείγματα της «επιτυχημένης» λειτουργίας του υπηρεσιακού συμβουλίου της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής.
Σε αυτές τις εκλογές θα πρέπει να αναδειχθούν άνθρωποι οι οποίοι θα υπερασπιστούν τα δικαιώματά μας, όσα έχουν απομείνει δηλαδή, χωρίς να κρύβονται μέσα από την υποτιθέμενη «νομιμότητα» κάνοντας τα χατίρια της διοίκησης μέσω της επιλεκτικής χρήσης της σχετικής νομοθεσίας για διάφορα υπηρεσιακά ζητήματά μας. Ένας εκπρόσωπος πρέπει να είναι μακριά από τη λογική της ανάθεσης, της συνδιαχείρισης και της θεσμολαγνίας που συχνά παρατηρείται σε εκπροσώπους του γραφειοκρατικού συνδικαλισμού, οι οποίοι σαν γνήσιοι κυνηγοί κεφαλών (κυνηγοί ψήφων) σπεύδουν να μας πληροφορήσουν ότι «αν με ψηφίσεις θα το κανονίσω εγώ το θέμα σου», είναι «ικανοί» ή ότι «έχουν τις άκρες». Φυσικά όλα αυτά βαφτίζονται διαφάνεια, αξιοκρατία. Επιπλέον κριτήριο, κατά τη γνώμη μας, αποτελεί το να μην κατέχει ο εκπρόσωπος μας κάποια διευθυντική θέση γιατί από μία τέτοια θέση είναι κομματάκι δύσκολο να εναντιωθεί στις επιθυμίες και τις ορέξεις της διοίκησης και ήδη με βάσει την υπάρχουσα σύνθεση έχουμε τρεις ζωή να’ χουν.
Κλείνοντας θέλουμε να επισημάνουμε ότι οι αγώνες ενάντια στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της Τρόικας και της συγκυβέρνησης δεν θα σταματήσουν με πρόσχημα τις εκλογές στο υπηρεσιακό συμβούλιο. Αποτελεί επιτακτική ανάγκη να δοθεί μήνυμα στους, κρυφούς και φανερούς, υποστηρικτές αυτής της κατάστασης ότι κανείς δεν θα μείνει μόνος του σε αυτήν την κρίση, κανείς δεν θα απολυθεί. Οι εποχές του συνδικαλισμού τύπου ΓΣΕΕ- ΑΔΕΔΥ έχουν περάσει μια για πάντα. Για να είναι νικηφόροι οι αγώνες μας πρέπει εμείς να «απολύσουμε» κάθε λογής τυχάρπαστο νεοφιλελεύθερο υποστηρικτή των μνημονίων, χρειάζεται εμείς να στείλουμε ξεκάθαρο μήνυμα στις συνδικαλιστικές ηγεσίες που είναι υπεύθυνες για την απαξίωση του συνδικαλισμού και των δικαιωμάτων μας ότι «αξιολογήθηκαν» και βρέθηκαν μετεξεταστέοι.

1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ PSI

Πριν αναφέρουμε τα μέτρα του νέου μνημονίου, λίγα λόγια για το Πρόγραμμα Ανταλλαγής Ομολόγων. Είναι η εθελοντική συμμετοχή των ιδιωτών ομολογιούχων προκειμένου να δεχθούν αναδιάρθρωση των τίτλων τους με κούρεμα 50% της ονομαστικής τους αξίας. Από τα 352 δις € του ελληνικού χρέους , τα 92 δις € είναι σε μορφή δανείων και τα 260 δις € σε μορφή ομολόγων. Οι ιδιώτες ομολογιούχοι κρατούν γύρω στα 205 δις € του χρέους, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να κρατά τα υπόλοιπα 55 δις €. Η απόφαση ήταν μέρος της συμφωνίας της 26/27ης Οκτωβρίου μετά την αποτυχία της συμφωνίας του Ιουλίου για 21% κούρεμα. Η ανταλλαγή ομολόγων αφορά μόνο στα 205 δις € που κρατούν οι ιδιώτες. Η συνολική μείωση στο δημόσιο χρέος θα είναι μικρή και άνισα κατανεμημένη, γιατί από το κούρεμα εξαιρούνται τα δάνεια της Τρόικας και τα ομόλογα που έχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η συμμετοχή της ΕΚΤ είναι στο επίκεντρο των τελευταίων διαπραγματεύσεων και αναμένεται να ανακοινωθεί.

Άμεσα θύματα του κουρέματος θα είναι τα ασφαλιστικά ταμεία, που θα χάσουν το μισό των αποθεματικών τους (24 περίπου δις €), τα οποία κατόπιν κυβερνητικών οδηγιών έχουν τοποθετηθεί σε ομόλογα (θυμηθείτε τα δομημένα ομόλογα). Τα νέα εγγυημένα ομόλογα που θα εκδοθούν σε αντικατάσταση των παλιών δεν θα διέπονται από το ελληνικό δίκαιο, με αποτέλεσμα να ενισχύεται η θέση των πιστωτών. Το ύψος του επιτοκίου των νέων ομολόγων είναι κεντρικό σημείο των διαπραγματεύσεων, ειδικά με την άρνηση του Eurogroup να δεχθεί επιτόκιο άνω του 4%, κάτι που απειλεί να τινάξει την συμφωνία στον αέρα, καθώς οι ομολογιούχοι δεν φαίνονται διατεθειμένοι να δεχθούν μικρότερο επιτόκιο. Η συμφωνία για το PSΙ θα συνοδευτεί από νέα δάνεια, ύψους 130 δις € με αποτέλεσμα η μείωση του χρέους να είναι μικρότερη απ’ όσο υπόσχονται. Από αυτά, 30 δις θα πάνε για την επανακεφαλοποίηση των ελληνικών τραπεζών που κρατούν 50 δις € σε ομόλογα. Θα συνοδευτεί από νέα μέτρα λιτότητας, μειώσεις σε μισθούς στον ιδιωτικό τομέα, απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, ιδιωτικοποιήσεις, που θα βυθίσουν την ελληνική κοινωνία στη φτώχεια και την εξαθλίωση. Η φοβερή επιτυχία που υπόσχεται το PSI είναι η μείωση του χρέους στο 120% του ΑΕΠ το 2020, που, όπως ξέρουμε, δεν θα κάνει το χρέος βιώσιμο. Είναι πολύ πιθανό ακόμα και μέσα στο 2012 να γίνει νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους ή να γίνει στάση πληρωμών.

Η εισαγωγή αυτή είναι σκόπιμη για να φανεί καλύτερα η σημασία των μέτρων που θα περιγράψουμε παρακάτω. Λάβετε ακόμα υπόψη ότι αφού το ΑΕΠ πέφτει, σε απλά ελληνικά η παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών που παρήχθησαν από την ελληνική οικονομία έχει μειωθεί, έχει σαν αποτέλεσμα το ελεεινό και άθλιο μέγεθος που χρησιμοποιούν τα καθάρματα χρέος/ ΑΕΠ να αυξάνεται. Γνωρίζουν ότι ο στόχος του 120% του δημόσιου χρέους το 2020 (όσο ήταν πριν μερικά χρόνια δηλαδή) μετά από τα κουρέματα, τις αναδιαρθρώσεις, τη λιτότητα κλπ δεν είναι εφικτός αλλά θα συνεχίσουμε το «σπιράλ θανάτου» όπως το ονομάζει ο λαοπρόβλητος ηγέτης Σαμαράς, δηλαδή θα έχουμε νέα ύφεση, νέα μέτρα κ.ο.κ. Επίσης, ότι θα κοπεί από μισθούς, συντάξεις θα καταλήξουν στους δανειστές. Παρακάτω θα σας δείξω μερικά από τα κυριότερα μέτρα που σχετίζονται με τις τράπεζες και μετά τα μέτρα που αφορούν όλους τους άλλους για να καταλάβετε τη διαφορά. Κρατήστε τα παραπάνω που είπαμε για το Πρόγραμμα Ανταλλαγής των Ελληνικών Ομολόγων και προσθέστε τις «πρωτοβουλίες» που θα αναλάβει η «σωτήρια» κυβέρνηση με μορφή μέτρων προκειμένου να ενισχυθεί, ακόμα περισσότερο, ο χρηματοπιστωτικός τομέας, δηλαδή οι τράπεζες και οι φίλοι τους:

2. ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ

• Όλες οι τράπεζες θα πρέπει να επιτύχουν ένα δείκτη βασικών πρωτοβάθμιων κεφαλαίων (core tier 1 capital ratio) στο 9% έως το ΤΡΙΜ. 3-2012, φθάνοντας το 10% εντός του ΤΡΙΜ. 2-2013. Η Τράπεζα της Ελλάδας, με την υποστήριξη εξωτερικών συμβούλων, θα αναλάβει τη συνολική αξιολόγηση των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών πριν την εκταμίευση. Και αφού γίνουν ασκήσεις προσομοίωσης κατάστασης κρίσης (stress-test) βάσει των αποτελεσμάτων από τη διαγνωστική άσκηση της BlackRock για τα δάνεια, της επίπτωσης του PSI, και των επιχειρηματικών σχεδίων που έχουν υποβάλει οι τράπεζες.
• Οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών θα προσδιοριστούν με βάση την απαίτηση να διατηρηθεί ο δείκτης βασικών πρωτοβάθμιων κεφαλαίων στο 7% υπό τριετές ακραίο δυσμενές σενάριο. Με βάση τις εν λόγω κεφαλαιακές ανάγκες που θα διαπιστωθούν από την Τράπεζα της Ελλάδας, οι τράπεζες θα αναθεωρήσουν τα επιχειρηματικά τους σχέδια και θα υποβάλουν σχέδια αύξησης των κεφαλαίων έως το ΤΡΙΜ. 1-2012.
• Η Τράπεζα της Ελλάδας θα αξιολογήσει κάθε τράπεζα, κάνοντας χρήση μίας σειράς ποσοτικών και ποιοτικών κριτηρίων. Τα κριτήρια περιλαμβάνουν: την οικονομική ευρωστία των μετόχων και την προθυμία τους να εισφέρουν νέα κεφάλαια, την ποιότητα της διοίκησης και τα συστήματα διαχείρισης κινδύνου, τα μεγέθη τους για κεφάλαια, ρευστότητα και κερδοφορία την ποιότητα της ταξινόμησης των κινδύνων τους από την Τράπεζα της Ελλάδας και το βιώσιμο επιχειρηματικό τους μοντέλο. Η αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί το ΤΡΙΜ. 1-2012.
• Βάσει της συνεχιζόμενης δουλειάς που έχει ανατεθεί στον εξωτερικό ελεγκτικό οίκο, θα ολοκληρωθεί μία μελέτη πριν την εκταμίευση σχετικά με το πώς θα αντιμετωπιστεί η ΑΤΕ. Η μελέτη θα καταδεικνύει τους νομικούς, επιχειρησιακούς και οικονομικούς τομείς των διαφόρων λύσεων και θα παραθέτει τα αντίστοιχα κόστη.
• Έως το τέλος Απριλίου 2012, η Τράπεζα της Ελλάδας θα κοινοποιήσει στις τράπεζες συγκεκριμένες προθεσμίες για την άντληση κεφαλαίων από την αγορά. Οι προθεσμίες για την άντληση κεφαλαίων θα οριστούν για κάθε τράπεζα, ανά περίπτωση, με μέγιστη διάρκεια έως το ΤΡΙΜ. 3-2012.
• Οι τράπεζες θα είναι σε θέση να έχουν πρόσβαση σε κεφάλαια από το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) μέσω κοινών μετοχών και υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολόγων.
• Η Κυβέρνηση θα διασφαλίσει ότι οι Ελληνικές τράπεζες έχουν επιχειρηματική αυτονομία τόσο de jure όσο και de facto. Τα δικαιώματα ψήφου του ΕΤΧΣ για τις κοινές μετοχές που κατέχει θα είναι αυστηρά περιορισμένα σε συγκεκριμένες στρατηγικές αποφάσεις (εκτός εάν η ιδιωτική συμμετοχή στη μορφή των κοινών μετοχών είναι μικρότερη από ένα δεδομένο ελάχιστο ποσοστό των ολικών κεφαλαιακών αναγκών της τράπεζας). Το ποσοστό αυτό θα οριστεί στον τροποποιημένο νόμο περί του ΕΤΧΣ. Οι μετοχές και/ή τα δικαιώματα ψήφου που αποκτώνται από το ΕΤΧΣ δεν θα μεταβιβάζονται ή πωλούνται σε κανένα άλλο κρατικό φορέα με καμία μορφή. Στους ιδιώτες μετόχους θα παρέχονται κίνητρα για να αγοράσουν τις μετοχές που ανήκουν στο ΕΤΧΣ.
• Οι τράπεζες που δεν υποβάλουν βιώσιμα σχέδια άντλησης κεφαλαίων και/ή που δεν αντλούν τα κεφάλαια που χρειάζονται για να καλύψουν τις κανονιστικές απαιτήσεις εντός της προθεσμίας που έχει θέσει η Τράπεζα της Ελλάδας θα εξυγιανθούν κατά ομαλό τρόπο και με το ελάχιστο κόστος για το Κράτος, κατά τρόπο που διασφαλίζει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και ο οποίος ακολουθεί το συνολικό στρατηγικό σχεδιασμό για την εξυγίανση των στοιχείων του τραπεζικού συστήματος. Οι επιλογές της εξυγίανσης περιλαμβάνουν τα εργαλεία που διατίθενται από το νόμο όπως, μεταξύ άλλων, αγορά και ανάληψη (εντολή μεταβίβασης), μεταβατικό πιστωτικό ίδρυμα και ομαλή διάλυση.
• Απαιτήσεις κεφαλαιακής επάρκειας. Ο νόμος για τις τράπεζες (3601) θα τροποποιηθεί προκειμένου να δοθεί στην Τράπεζα της Ελλάδας η δυνατότητα να ορίσει νέα τραπεζικά κεφαλαιακά πρότυπα μέσω κανονισμών, ενώ η Τράπεζα της Ελλάδας θα εισάγει κανονισμούς που προβλέπουν τις αυξήσεις στις απαιτήσεις του δείκτη βασικών πρωτοβάθμιων κεφαλαίων.
• Τεχνικές διαστάσεις της εξυγίανσης των τραπεζών. Οι αρχές θα ξεκαθαρίσουν τις διαδικασίες και τις υποχρεώσεις για την αποτίμηση των στοιχείων ενεργητικού και παθητικού και συνεπώς για τον ισολογισμό ανοίγματος των ενδιάμεσων πιστωτικών ιδρυμάτων. Οι αρχές θα διασφαλίσουν ότι οι μελλοντικές εξυγιάνσεις αρχικά θα χρησιμοποιήσουν συντηρητικές αποτιμήσεις των στοιχείων του ενεργητικού των τραπεζών που έχουν αποτύχει, βάσει της δίκαιης αξίας τους, επιτρέποντας στη συνέχεια ένα κατάλληλο νομικό έλεγχο και ανατίμηση ακολουθούμενη από συμπληρωματικές μεταβιβάσεις στοιχείων εντός ορισμένου χρονικού διαστήματος. Οι αρχές θα εντοπίσουν επίσης τα νομοθετικά εμπόδια της ευέλικτης διαχείρισης των συμβάσεων εργασίας στο πλαίσιο της εξυγίανσης των τραπεζών και θα υιοθετήσουν τις απαιτούμενες νομοθετικές αλλαγές για την άρση τους.
• Πλαίσιο ανακεφαλαιοποίησης. Ο νόμος για το ΕΤΧΣ θα τροποποιηθεί προκειμένου να επιτρέπει τη χρήση των υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολόγων και να προβλέπει περιορισμούς των δικαιωμάτων ψήφου του ΕΤΧΣ για μια 5ετή περίοδο. Τα δικαιώματα ψήφου του ΕΤΧΣ για τις κοινές μετοχές που κατέχει θα εξαρτώνται από το μέγεθος της εισφοράς κεφαλαίου από ιδιώτες επενδυτές, μέσω κοινών μετοχών. Εάν αυτή η εισφορά κεφαλαίου είναι κάτω από ένα συγκεκριμένο ελάχιστο ποσοστό των συνολικών κεφαλαιακών αναγκών μιας τράπεζας, το ΕΤΧΣ θα έχει πλήρη δικαιώματα ψήφου. Το ΕΤΧΣ θα κατέχει τις μετοχές του για μια περίοδο δύο ετών, με δυνατότητα παράτασης για δύο επιπλέον έτη. Αν αυτή η ιδιωτική εισφορά κεφαλαίου είναι μεγαλύτερη από το ποσοστό αυτό, τα δικαιώματα ψήφου του ΕΤΧΣ θα περιορίζονται αυστηρά σε συγκεκριμένες στρατηγικές αποφάσεις. Στην περίπτωση αυτή, το νομικό πλαίσιο θα πρέπει να αναθεωρηθεί, ώστε να επιτρέπει στο ΕΤΧΣ να κατέχει τραπεζικές μετοχές για 5 έτη.
• Πλαίσιο εξυγίανσης. Η Κυβέρνηση και η Τράπεζα της Ελλάδος θα εισαγάγουν ένα σαφή διαχωρισμό των εποπτικών, εξυγιαντικών και αναδιαρθρωτικών λειτουργιών. Ειδικότερα, το νομικό πλαίσιο θα εκχωρήσει αρμοδιότητες εξυγίανσης σε ένα χωριστό τμήμα στην Τράπεζα της Ελλάδος και αρμοδιότητες αναδιάρθρωσης (που θα αφορούν στη διαχείριση όλων των προσωρινών πιστωτικών ιδρυμάτων) στο ΕΤΧΣ. Όσον αφορά στα μεταβατικά πιστωτικά ιδρύματα, η Τράπεζα της Ελλάδος θα εξακολουθήσει να επιδιώκει το ρόλο της χρηματοοικονομικής της σταθερότητας, ιδίως μέσω της εποπτικής της εξουσίας, ενώ το ΕΤΧΣ θα συνεχίσει να στοχεύει στη διασφάλιση των επενδύσεών του.
• Η Κυβέρνηση θα διασφαλίζει ότι υφίσταται διαθέσιμη επαρκής χρηματοδότηση, ώστε να καλύπτει τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης και εξυγίανσης. Οι συνολικές ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και το κόστος εξυγίανσης εκτιμάται ότι ανέρχονται σε […] δισ € .
• Η Τράπεζα της Ελλάδος, είναι έτοιμη να καταβάλει επαρκή στήριξη ρευστότητας. Η επαρκής στήριξη της ρευστότητας πρέπει να είναι σύμφωνη με τα σχέδια μείωσης της εξάρτησης των τραπεζών από την έκτακτη στήριξη εκ μέρους της κεντρικής τράπεζας, σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Για το σκοπό αυτό, τα μεσοπρόθεσμα χρηματοδοτικά σχέδια θα επικαιροποιηθούν μετά την ολοκλήρωση της άσκησης ανακεφαλαιοποίησης και αναδιάρθρωσης, ώστε να διασφαλιστεί ότι η σταδιακή απελευθέρωση της έκτακτης στήριξης ρευστότητας γίνεται με ρυθμό συνεπή με το πρόγραμμα.
• Πριν την εκταμίευση, η Κυβέρνηση θα θεσπίσει νομοθεσία για την ενίσχυση των ρυθμίσεων διακυβέρνησης των οργανισμών χρηματοπιστωτικής εποπτείας: το ΕΤΧΣ και το Ελληνικό Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ).
• Εδικά για το ΤΕΚΕ: Η Κυβέρνηση θα ενισχύσει τη χρηματοδότηση του Κλάδου Καταθετών του ΤΕΚΕ, με αναθεώρηση του νόμου του ΤΕΚΕ ώστε: (i) να καθορίζει ότι τα τέλη θα αυξάνονται εάν τα κεφάλαια του μειωθούν κάτω από ένα ορισμένο επίπεδο κάλυψης των ασφαλισμένων καταθέσεων, (ii) να διασφαλίζει επαρκή διαφοροποίηση των επανακαταθέσεων των κεφαλαίων του ΤΕΚΕ και να εξαλείφει σταδιακά τις επανακαταθέσεις σε καλυπτόμενες τράπεζες, όπως θα το επιτρέπουν οι εξελίξεις της αναδιάρθρωσης του ελληνικού τραπεζικού τομέα, και (iii) να διευκρινίζει ότι το καθεστώς του ΤΕΚΕ, ως προνομιούχου πιστωτή, δεν θα προσκρούει στις απαιτήσεις που έχουν κατοχυρωθεί με χρηματοοικονομικές εγγυήσεις.

3. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗ

Πρωτογενές Έλλειμμα/ Πλεόνασμα: Για το 2012, το ετήσιο πρωτογενές έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης δεν θα πρέπει να υπερβεί τα 2,063 δις € ενώ για τα έτη 2013 και 2014 το πρωτογενές πλεόνασμα θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 3,6 δις € και 9,5 δις €. Δεν υπάρχει περίπτωση να πιάσουν τους στόχους ακόμα κι αν σκοτώνουν 1000 δημοσίους υπαλλήλους την ημέρα. Χρησιμοποιείται ως βασικός μοχλός πίεσης για την λήψη μέτρων που εξοικονομούν περισσότερα χρήματα για τους δανειστές. Ακόμα και αν προκύψουν κάποια ελάχιστα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις υπάρχει ρητή δέσμευση να μην συνυπολογιστούν στην τελική εκτίμηση του ελλείμματος. Ούτε τα χρήματα που θα δώσουν στις τράπεζες θα «μετρήσουν» για το τελικό ύψος του ελλείμματος (τουλάχιστον δεν θα καταγραφεί).

Πρίν την πρώτη εκταμίευση, θα πρέπει να παρθούν τα ακόλουθα μέτρα γιατί έτσι κι αλλιώς ο προϋπολογισμός του 2012 δεν βγαίνει:
• Μείωση φαρμακευτικής δαπάνης 1,076 δις € μειώνοντας τις τιμές των φαρμάκων (γενόσημα και επώνυμα φάρμακα), αυξάνοντας τις συμμετοχές, μειώνοντας τα περιθώρια κέρδους των φαρμακοποιών και των χονδρεμπόρων, εφαρμογή υποχρεωτικής ηλεκτρονικής συνταγογράφησης με βάση τη δραστική ουσία και τα πρωτόκολλα, επικαιροποίηση της θετικής λίστας φαρμάκων, εφαρμογή μηχανισμού τριμηνιαίων επιστροφών (αυτόματη επανείσπραξη) που θα καταβάλεται από τον φαρμακευτικό κλάδο. (Δείτε Άλλα μέτρα που σχετίζονται με το σύστημα υγείας).
• Μείωση της υπερωριακής αμοιβής για γιατρούς σε νοσοκομεία κατά τουλάχιστον 50 εκατ. €.
• Μείωση των προμηθειών στρατιωτικού υλικού κατά 300 εκατ. €.
• Ελάττωση του αριθμού των αντιδημάρχων και του σχετικού προσωπικού με σκοπό την εξοικονόμηση ποσού τουλάχιστον 30 εκατομμυρίων €.
• Μείωση της λειτουργικής δαπάνης της κεντρικής κυβέρνησης, και της δαπάνης που σχετίζεται με την διεξαγωγή εκλογών κατά τουλάχιστον 270 εκατομμύρια € σε σύγκριση με τον προϋπολογισμό.
• Περικοπές στις επιδοτήσεις σε κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών και στις επιχορηγήσεις σε διάφορους φορείς εποπτευομένους από τα Υπουργεία, με σκοπό τη μείωση της δαπάνης μέσα στο 2012 κατά τουλάχιστον 190 εκατομμύρια €.
• Μείωση του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων (ΠΔΕ) κατά 400 εκατομμυρίων €.
• Μείωση των λεγόμενων «υψηλών» συντάξεων και των επιχορηγήσεων των ταμείων με σκοπό την εξοικονόμηση τουλάχιστον 300 εκατομμυρίων €.
• Πρόσθετες περικοπές διαρθρωτικών δαπανών ύψους 325 εκατομμυρίων € που ακόμα δεν έχουν προσδιοριστεί και θα γίνουν σε συνεννόηση με την Επιτροπή, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ.
• Εκκρεμούν ακόμα: Υπουργικές Αποφάσεις για την εφαρμογή του τέλους επιτηδεύματος (ελάχιστη επιβάρυνση επί των ελευθέρων επαγγελματιών) που προβλέπεται από το Άρθρο 31 του Νόμου 3986/2011 και Υπουργικές Αποφάσεις για την ολοκλήρωση της πλήρους εφαρμογής του νέου μισθολογίου σε όλα τα σχετικά νομικά πρόσωπα και καθιέρωση νομοθετικών προβλέψεων για τους τρόπους ανάκτησης των επιπλέον καταβληθεισών αποδοχών για το χρονικό διάστημα από τον Νοέμβριο του 2011 και μετά, δηλαδή περικοπές στα ειδικά μισθολόγια αναδρομικά.
• Μείωση κατά μέσο όρο 10% ή 114 εκατομμυρίων € στα «ειδικά μισθολόγια» από 1η Σεπτεμβρίου 2012 (μάλλον πάει για νωρίτερα), με αντίκτυπο μεταφοράς 226 εκατομμυρίων Ευρώ το 2013.
• Τα τιμολόγια του ΟΑΣΑ, του ΟΣΕ και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ θα αυξηθούν κατά τουλάχιστον 25% ενώ τα επιχειρησιακά τους σχέδια θα επικαιροποιηθούν για να πουληθούν μια κι έξω [Πρώτο Τρίμηνο του 2013].

4. ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΕΣ- ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

Ιδιωτικοποιήσεις:Η Κυβέρνηση εφαρμόζει το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων με σκοπό την είσπραξη 50 δις € μεσοπρόθεσμα. Ο στόχος αυτός είχε προσδιοριστεί με το Μεσοπρόθεσμο που είχε ψηφιστεί, για όσους θυμούνται, στις 28 και 29 Ιουνίου 2011. Επειδή η αξία των προς πώληση κρατικών περιουσιακών στοιχείων έχει μειωθεί αρκετά δεν πρόκειται να πιάσουν τον στόχο. Αυτό σημαίνει πολύ απλά ότι θα τα ξεπουλήσουν όλα κοψοχρονιά. Αυτοί προβλέπουν μία σειρά από ρυθμίσεις και έσοδα που έχουν ως ακολούθως: Μέχρι το τέλος του 2012 θα πρέπει να έχουν εισπράξει τουλάχιστον 4,5 δις €, 7,5 δις € μέχρι το τέλος του 2013, 12,2 δις € μέχρι το τέλος του 2014 και 15 δις € μέχρι το 2015.

Αν τα έσοδα δεν τους βγουν θα πουλήσουν κι άλλα αφού: «Η Κυβέρνηση δηλώνει την ετοιμότητά της να προσφέρει προς πώληση τα εναπομείναντα μερίδιά της στις κρατικές επιχειρήσεις, εάν παραστεί ανάγκη, έτσι ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι αποκρατικοποιήσεων. Ο έλεγχος του δημοσίου θα πρέπει να περιορισθεί μόνον σε περιπτώσεις κρισίμων δικτυακών υποδομών» (Μνημόνιο Συνεννόησης, σελ. 4). Για την εξασφάλιση της επίτευξης των σκοπών του σχεδίου, η Κυβέρνηση θα μεταβιβάζει συνεχώς περιουσιακά στοιχεία στο Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΔ). Όλοι οι σύμβουλοι αποκρατικοποιήσεων θα διοριστούν μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2012. Υπάρχουν και μία σειρά από άλλες λεπτομέρειες οι οποίες δεν έχουν νόημα να αναφερθούν εδώ εκτός από το γεγονός ότι προγραμματίζουν να ξεπουλήσουν τα πάντα. Δηλαδή:
• Άπαξ και πουλήθηκαν το κράτος δεν έχει κανένα δικαίωμα παρέμβασης σε ότι ιδιωτικοποιήθηκε.
• Προς εξασφάλιση της συμμόρφωσης προς την Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Κυβέρνηση καταργεί τα υφιστάμενα ειδικά δικαιώματα που παραχωρούνται στο Κράτος [Δεύτερο Τρίμηνο του 2012].
• Για να εξασφαλισθεί η έγκαιρη εκκαθάριση των θεμάτων κρατικής ενίσχυσης τα οποία θα μπορούσαν να αποτελέσουν εμπόδιο για τις αποκρατικοποιήσεις, η Κυβέρνηση διορίζει συνομιλητή επισήμως επιφορτισμένο για την εξασφάλιση της συμμόρφωσης των αποκρατικοποιήσεων μέχρι το τέλος του Πρώτου Τριμήνου του 2012.
• Υποβάλλεται, μέχρι το τέλος του Δευτέρου Τριμήνου του 2012, στην Επιτροπή στοιχεία επί της οικονομικής κατάστασης εκάστου στοιχείου που θα αποκρατικοποιηθεί κατά τη διάρκεια του 2012. Παρόμοια έκθεση θα υποβληθεί κατά το Τέταρτο Τρίμηνο του 2012 για κάθε περιουσιακό στοιχείο για το οποίο αναμένεται να ξεκινήσει η διαδικασία της αποκρατικοποίησης κατά το 2013.
• Η Κυβέρνηση συνεχίζει να καταρτίζει και να δημοσιεύει πλήρη απογραφή των κρατικών περιουσιακών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων των μεριδίων σε εισηγμένες και μη εισηγμένες επιχειρήσεις και εμπορικώς βιώσιμα ακίνητα και εδαφικές/ οικοπεδικές εκτάσεις. Η απογραφή θα πρέπει να δημοσιευθεί σε διαδοχικές φάσεις μέχρι τα μέσα του 2012 και το τέλος του 2012 στον δικτυακό τόπο του Υπουργείου Οικονομικών.
• Η Κυβέρνηση επισπεύδει την καταχώρηση της κυριότητας των κρατικών εδαφικών/ οικοπεδικών εκτάσεων. Για τον σκοπό αυτό, η Κυβέρνηση: (i) συντάσσει πλήρη απογραφή περιουσιακών στοιχείων, (ii) προετοιμάζει ειδικό νόμο για την αξιοποίηση της Περιοχής του Ελληνικού, (iii) αποσαφηνίζει το καθεστώς χρήσεως γης για τα μεμονωμένα περιουσιακά στοιχεία και/ ή τα χαρτοφυλάκια περιουσιακών στοιχείων τα οποία θα εκτιμηθούν και θα επιλεγούν προς εκμετάλλευση εντός του 2012 [Δεύτερο Τρίμηνο του 2012].

Φορολογία: Δεν είναι και πολύ συγκεκριμένοι, το σίγουρο όμως είναι ότι θα καταργήσουν φοροαπαλλαγές, θα μειώσουν τη φορολογία για τις επιχειρήσεις και θα διατηρήσει στα ίδια επίπεδα του έμμεσους φόρους (ίσως κάνει κάποιες αλλαγές στον ΦΠΑ).

Για διαχείριση εσόδων (τα κυριότερα): Περιορισμός της αναστολής ποινικής διώξεως και δέσμευση κεφαλαίων/ περιουσιακών στοιχείων. Οι όροι παρατάσεως των χρονοδιαγραμμάτων καταβολής δόσεων για εκπρόθεσμους φόρους και εισφορές κοινωνικής ασφάλισης αναθεωρούνται έτσι ώστε τα χρονοδιαγράμματα καταβολής δόσεων να ισχύουν μόνον ως προς τα υφιστάμενα εκπρόθεσμα ποσά κάτω των 10.000 € για φυσικά πρόσωπα και κάτω των 75.000 € για εταιρίες. Διακόπτονται οι πληρωμές τοις μετρητοίς και με επιταγές σε εφορίες οι οποίες θα αντικατασταθούν με τραπεζικά εμβάσματα, έτσι ώστε ο χρόνος του προσωπικού αποδεσμεύεται και έτσι ώστε το προσωπικό να επικεντρωθεί σε εργασία μεγαλύτερης προστιθέμενης αξίας (έλεγχοι, επιβολή εισπράξεων και συμβουλές προς φορολογουμένους) [Δεύτερο Τρίμηνο του 2012]

Εκσυγχρονισμός της Δημόσιας Διοίκησης: Μέχρι τον Δεκέμβριο του 2012 και σύμφωνα με τον δημιουργούμενο οδικό χάρτη, η Κυβέρνηση πρέπει:
i) να δημιουργήσει μία υψηλού επιπέδου συντονιστική ομάδα, της οποίας θα προεδρεύει ο Πρωθυπουργός, και η οποία θα εποπτεύει, θα παρακολουθεί και θα διασφαλίζει την εφαρμογή των διοικητικών μεταρρυθμίσεων [Φεβρουάριος 2012], ii) να δημιουργήσει μία σταθερή δομή για Διυπουργικό Συντονισμό [Μάιος 2012], iii) να δημιουργήσει βασικές οριζόντιες δομές σε κάθε Υπουργείο, υλοποιώντας τις σχετικές διαδικασίες ως προς τον Προϋπολογισμό/ Οικονομικά [Φεβρουάριος 2012], τους Λογιστικούς Ελέγχους, τον Εσωτερικό Έλεγχο, τη Διαχείριση Ανθρωπίνων Πόρων, τις ενέργειες μέσα σε πλαίσιο κοινών κανόνων. Νομοθεσία πλαίσιο θα συνταχθεί σε ευθυγράμμιση με τον οδικό χάρτη που έχει συμφωνηθεί και θεσπισθεί και θα παρέχει την νομική αναφορά για την υλοποίηση μιας τέτοιας μεταρρύθμισης.

Άλλα μέτρα (απολύσεις, εφεδρεία, μειώσεις μισθών):
• Η Κυβέρνηση δημοσιεύει και επικαιροποιεί σε τριμηνιαία βάση τα μεσοπρόθεσμα σχέδιά της για στελέχωση ανά τμήμα για την περίοδο μέχρι το 2015, σύμφωνα με τον κανόνα «μία πρόσληψη ανά 5 αποχωρήσεις από την υπηρεσία». Τα σχέδια στελέχωσης θα πρέπει να συμβαδίζουν με τον στόχο της μείωσης των θέσεων στο δημόσιο κατά 150 χιλιάδες ανάμεσα στο τέλος του 2010 και το τέλος του 2015. Εάν παραστεί ανάγκη η Κυβέρνηση θα θεσπίσει προσωρινό πάγωμα των προσλήψεων.
• Το προσωπικό το οποίο μετατίθεται στην Κυβέρνηση είτε από κρατικές επιχειρήσεις είτε από άλλους φορείς υπό αναδιάρθρωση θα θεωρείται ως νέα πρόσληψη. Το ίδιο ισχύει για το προσωπικό το οποίο έχει τεθεί σε εργασιακή εφεδρεία και το οποίο μετατίθεται σε άλλους κυβερνητικούς φορείς μετά από λεπτομερή εξέταση των επαγγελματικών τους προσόντων από τον ΑΣΕΠ βάσει των δικών του τακτικών κριτηρίων αξιολόγησης. Η συνολική είσοδος στις επαγγελματικές σχολές (π.χ, στρατιωτικές και αστυνομικές ακαδημίες) ελαττώνεται σε επίπεδο που να συνάδει προς τα πλάνα προσλήψεων.
• Θέσπιση αυστηρότερων κανόνων για το προσωρινό προσωπικό, την ακύρωση κενών θέσεων εργασίας και την ανακατανομή του προσωπικού με προσόντα σε χώρους προτεραιότητας και λαμβάνουν υπόψη τους την παράταση των ωρών εργασίας στον δημόσιο τομέα. Τα πλάνα στελέχωσης και τα μηνιαία δεδομένα περί των μετακινήσεων του προσωπικού (προσλήψεις, αποχωρήσεις, μεταθέσεις μεταξύ φορέων) των διαφόρων κυβερνητικών υπηρεσιών δημοσιοποιούνται στο διαδίκτυο [μηνιαία έναρξη τον Μάρτιο του 2012].
• 15.000 χιλιάδες άτομα πλεονάζοντος προσωπικού μετατίθενται σε καθεστώς εργασιακής εφεδρείας εντός του 2012 σε σχέση με τον προσδιορισμό φορέων ή μονάδων που κλείνουν ή ελαττώνονται σε μέγεθος. Στο προσωπικό που βρίσκεται σε εργασιακή εφεδρεία καταβάλλεται ποσοστό 60% των βασικών τους αποδοχών (εξαιρουμένων των υπερωριών και άλλων επιπλέον αποδοχών) για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο των 12 μηνών, μετά το οποίο απομακρύνονται. Αυτή η χρονική περίοδος των 12 μηνών μπορεί να παραταθεί μέχρι τους 24 μήνες για το προσωπικό το οποίο είναι κοντά στη συνταξιοδότηση.
• Η Κυβέρνηση αναθέτει μία εξειδικευμένη εκτίμηση του νέου μισθολογίου [Πρώτο τρίμηνο του 2012]. Αυτή η εκτίμηση επικεντρώνεται στις μισθολογικές ωριμάνσεις οι οποίες ενσωματώνονται στο νέο μηχανισμό προαγωγών. Εάν η εκτίμηση αποκαλύπτει οποιαδήποτε υπερβολική μισθολογική ωρίμανση στις αποδοχές, οι κανόνες προαγωγής αναπροσαρμόζονται προ του τέλους του 2012. Ουδεμία προαγωγή λαμβάνει χώρα προ της εκτιμήσεως και της αναπροσαρμογής των κανόνων προαγωγής.
• Η Κυβέρνηση εγκαθιδρύει ηλεκτρονικό αυτοματοποιημένο σύστημα το οποίο συνδέει την βάση δεδομένων απογραφής με την Ενιαία Αρχή Πληρωμών (ΕΑΠ) η οποία θα δώσει την δυνατότητα σε μία περισσότερο αποτελεσματική κάλυψη, αξιολόγηση και πληρωμή των υπαλλήλων. Αυτό το σύστημα θα συντονίζεται με τα άλλα Υπουργεία [Δεύτερο Τρίμηνο του 2012].

Για τις συντάξεις πριν την εκταμίευση της 1ης δόσης πρέπει να έχουν πάρει τα ακόλουθα μέτρα:
• Αναθεώρηση της λειτουργίας των δευτεροβάθμιων / επικουρικών δημόσιων συνταξιοδοτικών ταμείων.
• Εξάλειψη των ανισορροπιών στα ταμεία με ελλείμματα,
• Ενοποίηση όλων των υφιστάμενων ταμείων,
• Μείωση του συνολικού λειτουργικού και μισθολογικού κόστους, συμπεριλαμβανόμενης και της επαρκούς μείωσης των απασχολούμενων ατόμων (τουλάχιστον κατά 30 %) στο νέο ενιαίο ταμείο,
• Η ατομική σύνταξη θα υπολογίζεται με βάση (i) ένα θεωρητικό ποσοστό απόδοσης, το οποίο σχετίζεται με το ρυθμό αύξησης του μισθολογικού κόστους των ασφαλισμένων, (ii) ένα παράγοντα αειφορίας, ο οποίος αναπροσαρμόζει τις παροχές, ώστε να εξαλείφει αμέσως τυχόν μελλοντικές ανισορροπίες, αν αυτές προκύψουν. [1ο τρίμηνο του 2012]
• Μείωση των ονομαστικών επικουρικών συντάξεων από τον Ιανουάριο του 2012, με σκοπό την εξάλειψη των ελλειμμάτων. Το νέο ενιαίο ταμείο εγκαθιστά, με οικονομικά αποδοτικό τρόπο, ένα μηχανογραφικό σύστημα ατομικών λογαριασμών συνταξιοδότησης. [1ο τρίμηνο του 2012]
• Η Κυβέρνηση εντοπίζει τα ταμεία για τα οποία τα εφάπαξ ποσά που καταβλήθηκαν κατά τη συνταξιοδότηση δεν είναι εναρμονισμένα με τις εισφορές που καταβλήθηκαν, και αναπροσαρμόζει τις πληρωμές. [1ο τρίμηνο του 2012]
• Η επιτροπή Υγείας η οποία συστάθηκε με το νόμο 3863/2010 θα εκπονήσει μια πρώτη τριμηνιαία έκθεση των δραστηριοτήτων της, με στόχο την αναθεώρηση των καθεστώτων αναπηρίας και τη μείωση των συντάξεων αναπηρίας σε όχι περισσότερο από το 10 % των συνολικών συντάξεων. [1ο τρίμηνο του 2012]
• Η Τράπεζα της Ελλάδος δεσμεύεται να μην χορηγήσει συνταξιοδοτικά προνόμια στο προσωπικό της και να αναθεωρήσει τις βασικές παραμέτρους του συνταξιοδοτικού ταμείου της, έτσι ώστε αυτές να παραμείνουν εναρμονισμένες με αυτές του ΙΚΑ.
• Η Κυβέρνηση θα διασφαλίσει ότι τα περιουσιακά στοιχεία της κοινωνικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανόμενης και της ρευστότητας που προκύπτει από τη συνεχιζόμενη ανταλλαγή χρέους, θα επενδύονται σε έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου, καταθέσεις στο Υπουργείο Οικονομικών, ή οποιοδήποτε άλλο μέσο περιορίζει το δημόσιο χρέος.

Άλλα μέτρα που σχετίζονται με το σύστημα υγείας:
• Διατήρηση των δημοσίων δαπανών που σχετίζονται με την υγεία κάτω από το 6% του ΑΕΠ,
• Εξοικονόμιση δαπανών από τα φάρμακα 1 δις € κατά το 2012,
• Από τον Ιανουάριο του 2013, ο ΕΟΠΥΥ θα αγοράζει νοσοκομειακές υπηρεσίες με βάση προοπτικούς προϋπολογισμούς, μετά την εκπόνηση διαδικασιών κοστολόγησης ανά κατηγορία θεραπείας / παθολογίας,
• Ο ΕΟΠΥΥ εξορθολογίζει τον αριθμό των συμβάσεων με ιδιώτες ιατρούς, έτσι ώστε να μειωθεί η αναλογία ιατρών-ασθενών κοντά στον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. [2ο τρίμηνο του 2012]
• Οι εισφορές που καταβάλλονται από τα μέλη του ΟΓΑ εξισώνονται, σταδιακά, με εκείνες των υπόλοιπων μελών του ΕΟΠΥΥ, όπως προβλέπεται στη μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική.
• Επικαιροποίηση, σε τριμηνιαία βάση, ολόκληρης της λίστας τιμών των φαρμάκων που κυκλοφορούν στην αγορά, κάνοντας χρήση του νέου μηχανισμού τιμολόγησης που βασίζεται στις τρεις χώρες της ΕΕ με τις χαμηλότερες τιμές. [ΤΡΙΜ. 1 – 2012].
• Εισαγωγή αυτόματου μηχανισμού έμμεσης επανείσπραξης επί του κύκλου εργασιών των φαρμακευτικών παραγωγών [ΤΡΙΜ. 1 – 2012].
• Από το 1ο τρίμηνο του 2012 τα περιθώρια κέρδους των φαρμακείων αναπροσαρμόζονται και εισάγεται το φθίνον περιθώριο κέρδους – δηλ. ένα μειούμενο ποσοστό σε συνδυασμό με ένα εφάπαξ ποσό ύψους 30 € για τα πιο ακριβά φάρμακα (άνω των 200 €) – με στόχο τη μείωση του συνολικού περιθωρίου κέρδους σε κάτω από 15 %.
• Η Κυβέρνηση συντάσσει μία έκθεση υλοποίησης σχετικά με την επίπτωση των νέων περιθωρίων κέρδους έως το 1ο τρίμηνο του 2013. Εάν φανεί ότι το νέο αυτό μοντέλο για τον υπολογισμό των περιθωρίων κέρδους δεν επιτυγχάνει το αναμενόμενο αποτέλεσμα, τότε το φθίνον περιθώριο κέρδους θα αναθεωρηθεί εκ νέου.
• Ξεκινώντας από το 1ο τρίμηνο του 2012, τα περιθώρια κέρδους των χονδρεμπόρων μειώνονται προκειμένου να συγκλίνουν στο ανώτερο όριο του 5 %.
• Η ηλεκτρονική συνταγογράφηση γίνεται υποχρεωτική και πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον το 90 % όλων των ιατρικών πράξεων που καλύπτονται από τα δημόσια ταμεία (φάρμακα, παραπομπές, διαγνωστικές εξετάσεις, χειρουργικές επεμβάσεις), τόσο στα νοσοκομεία του ΕΣΥ όσο και στους παρόχους που είναι συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ και τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης [ΤΡΙΜ. 1 – 2012]
• Εισαγωγή μηχανισμού ελέγχου της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης
• Κατάρτιση αναλυτικών μηνιαίων ελεγκτικών αναφορών για τη χρήση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης από τα νοσοκομεία του ΕΣΥ και τους παρόχους που είναι συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ και τα υπόλοιπα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης (έως ότου ενοποιηθούν). [ΤΡΙΜ. 1 – 2012]
• Κατάρτιση τακτικών τριμηνιαίων εκθέσεων για τη φαρμακευτική συνταγογράφηση και δαπάνη, στις οποίες περιλαμβάνονται στοιχεία σχετικά με τις ποσότητες και την αξία των φαρμάκων, τη χρήση των γενόσημων και εκτός πατέντας (off-patent) φαρμάκων, καθώς και με το ποσό επανείσπραξης (rebate) που εισπράττεται από τα φαρμακεία και τις φαρμακευτικές εταιρείες. [ΤΡΙΜ. 1 – 2012]
• Ενημέρωση και προειδοποιήσεις σε κάθε ιατρό σχετικά με τη συνταγογραφική του δραστηριότητα, όταν παρατηρείται συνταγογράφηση άνω του μέσου όρου των συγκρίσιμων ιατρών, καθώς και όταν παραβαίνει τις κατευθυντήριες οδηγίες για τη συνταγογράφηση. Τα εν λόγω ενημερωτικά στοιχεία παρέχονται τουλάχιστον κάθε μήνα, ενώ δημοσιεύεται και μία ετήσια έκθεση που καλύπτει: 1) τις ποσότητες και αξίες των συνταγών του κάθε ιατρού, τόσο σε σύγκριση με τους ομοταγείς του, όσο και με τις κατευθυντήριες οδηγίες για τη συνταγογράφηση, 2) τη συνταγογράφηση του κάθε ιατρού για γενόσημα φάρμακα, έναντι των πρωτοτύπων και εντός πατέντας φαρμάκων, και 3) τη συνταγογράφηση των αντιβιοτικών. [ΤΡΙΜ. 2 – 2012]
• Επιβολή κυρώσεων και προστίμων μετά την αξιολόγηση και αναφορά αντιδεοντολογικών συμπεριφορών και σύγκρουσης συμφερόντων κατά τη συνταγογράφηση, καθώς και μη συμμόρφωσης με τις κατευθυντήριες οδηγίες του ΕΟΦ για τη συνταγογράφηση.
• Συνεχής ή επαναλαμβανόμενη μη συμμόρφωση με τους κανόνες για τη συνταγογράφηση, οδηγεί στην καταγγελία της σύμβασης μεταξύ ιατρού και ΕΟΠΥΥ καθώς και στην οριστική απώλεια του δικαιώματος του ιατρού να συνταγογραφεί στο μέλλον φάρμακα που αποζημιώνονται από το κράτος / τον ΕΟΠΥΥ. [ΤΡΙΜ. 1-2012]
• Επιλογή αριθμού από τα πλέον ακριβά φάρμακα που πωλούνται σήμερα στα φαρμακεία, τα οποία θα πωλούνται πλέον στα νοσοκομεία ή τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ, ώστε να μειωθεί η δαπάνη μέσω της εξάλειψης του κόστους που προέρχεται από τα περιθώρια εξωνοσοκομειακής διανομής και να επιτραπεί ο αυστηρός έλεγχος των ασθενών στους οποίους χορηγούνται τα φάρμακα. [ΤΡΙΜ. 1 – 2012].
• Αυξανόμενη χρήση των γενόσημων φαρμάκων και φθηνότερων φαρμάκων. Ο στόχος των μέτρων αυτών είναι να αυξηθεί βαθμιαία και ουσιαστικά το μερίδιο των γενόσημων φαρμάκων έως 35% του συνολικού όγκου των φαρμάκων που πωλούνται από τα φαρμακεία έως το τέλος του 2012, και έως 60% έως το τέλος του 2013.
• Μείωση της μέγιστης τιμής του γενόσημου στο 40% της τιμής του πρωτότυπου εντός πατέντας φαρμάκου με την ίδια δραστική ουσία, τη στιγμή λήξης της πατέντας του. Η τιμή αυτή ορίζεται ως μέγιστη. Οι παρασκευαστές μπορούν να προσφέρουν χαμηλότερες τιμές, επιτρέποντας έτσι αυξημένο ανταγωνισμό στην αγορά. [ΤΡΙΜ. 1-2012]
• Αυτόματη μείωση των τιμών των πρωτότυπων φαρμάκων, μόλις λήξει η πατέντα τους (επώνυμα φάρμακα εκτός πατέντας) στο μέγιστο του 50% της τιμής που έχουν τη στιγμή που λήγει η πατέντα τους. Οι παρασκευαστές μπορούν να προσφέρουν χαμηλότερες τιμές, επιτρέποντας έτσι αυξημένο ανταγωνισμό στην αγορά. [ΤΡΙΜ. 1-2012]
• Δημιουργία δυναμικού ανταγωνισμού στην αγορά για τα γενόσημα φάρμακα, μέσω της μείωσης της τιμής κάθε γενόσημου που ακολουθεί, τουλάχιστον κατά 10% επί της μέγιστης τιμής. [ΤΡΙΜ. 4 – 2012]
• Σύνδεση χαμηλότερου ποσοστού συμμετοχής με τα γενόσημα φάρμακα που έχουν σημαντικά χαμηλότερη τιμή από την τιμή αναφοράς για αποζημίωση (χαμηλότερη του 40% της τιμής αναφοράς), με βάση την εμπειρία άλλων χωρών της ΕΕ, καθώς και της ουσιαστικής αύξησης της συμμετοχής στα ακριβότερα φάρμακα της κατηγορίας αναφοράς και στα νέα μόρια. [ΤΡΙΜ. 1-2012]
• Δυνατότητα αποζημίωσης των πρόσφατα πατενταρισμένων φαρμάκων μόνο εφόσον τουλάχιστον τα 2/3 των χωρών της ΕΕ ήδη τα αποζημιώνουν και στη βάση της κατάλληλης αξιολόγησης της αποδοτικότητάς τους από πλευράς κόστους, που έχει γίνει σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. [ΤΡΙΜ. 1-2012]
• Εξαίρεση από τη λίστα των αποζημιούμενων φαρμάκων, εκείνων που δεν είναι αποτελεσματικά ή αποδοτικά από πλευράς κόστους, με βάση την εμπειρία άλλων χωρών. [ΤΡΙΜ. 1-2012]
• Επιβολή της υποχρέωσης στους ιατρούς να συνταγογραφούν με τη διεθνή επιστημονική ονομασία της δραστικής ουσίας και όχι με την εμπορική ονομασία. [ΤΡΙΜ.1-2012]
• Οι τιμές για τις διαγνωστικές υπηρεσίες που παρέχονται από συμβεβλημένους ιδιώτες παρόχους αναθεωρούνται με στόχο τη μείωση των σχετικών δαπανών κατά 45 εκατ. € εντός του 2012.
• Μείωση κατά 8% των λειτουργικών δαπανών του ΕΣΥ μέσω της αύξησης της κινητικότητας του προσωπικού υγείας (περιλαμβανομένων των ιατρών) εντός και μεταξύ ιδρυμάτων και υγειονομικών περιφερειών, της προσαρμογής της παροχής υπηρεσιών από τα δημόσια νοσοκομεία εντός και μεταξύ νοσοκομείων που βρίσκονται στην ίδια περιοχή και υγειονομική περιφέρεια, της αναθεώρησης των δραστηριοτήτων των μικρών νοσοκομείων προς την κατεύθυνση της εξειδίκευσης σε τομείς όπως η αποκατάσταση, η αντιμετώπιση καρκινοπαθών ή ασθενών τελικού σταδίου, όπου χρειάζεται, της αναθεώρησης των δομών επειγόντων περιστατικών και εφημεριών, της βελτιστοποίησης και εξισορρόπησης της κατανομής των πόρων βαρέως ιατρικού εξοπλισμού (π.χ. τομογράφων, εγκαταστάσεων ακτινοθεραπείας κλπ) ανάλογα με τις ανάγκες.
• Η Κυβέρνηση επικαιροποιεί την υφιστάμενη έκθεση για τους ανθρώπινους πόρους που εκπονήθηκε από το Υπουργείο Υγείας για την παρουσίαση της διάρθρωσης του προσωπικού ανά ειδικότητα.
• Εξοικονόμηση τουλάχιστον 100 εκατ. € στο συνολικό κόστος κοινωνικής ασφάλισης που συνδέεται με τους μισθούς και τις αμοιβές των ιατρών το 2012.
• Μηχανογράφηση νοσοκομείων και σύστημα παρακολούθησης
• Κεντρική διαχείριση προμηθειών
• Δημιουργία Ανεξάρτητης ομάδας κρούσης από εμπειρογνώμονες πολιτικής υγείας η οποία καταρτίζει μία ετήσια έκθεση για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων.

5. ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Όπως λένε και οι ίδιοι ο κοινωνικός διάλογος που ήθελαν δεν τους βγήκε γι’ αυτό και παίρνουν τα ακόλουθα μέτρα:
• Μείωση του ονομαστικού μοναδιαίου κόστους εργασίας κατά 15% στο διάστημα 2012-14. Συγχρόνως, η Κυβέρνηση θα προωθήσει την ομαλή διαπραγμάτευση των μισθών στα διάφορα επίπεδα και θα καταπολεμήσει την αδήλωτη εργασία.
• Οι ελάχιστοι μισθοί που ορίζονται από την εθνική γενική συλλογική σύμβαση εργασίας (ΕΓΣΣΕ) θα μειωθούν κατά 22% σε σύγκριση με το επίπεδο που ίσχυε την 1η Ιανουαρίου 2012. Για τους νέους (ηλικίας κάτω των 25), οι μισθοί που ορίζονται από την εθνική γενική συλλογική σύμβαση εργασίας θα μειωθούν κατά 32% χωρίς περιοριστικούς όρους (πριν την εκταμίευση).
• Αναστέλλονται οι διατάξεις του νόμου και των συλλογικών συμβάσεων που προβλέπουν αυτόματες αυξήσεις μισθών, περιλαμβανομένων εκείνων περί ωριμάνσεων (πριν την εκταμίευση).
• Έως το τέλος Ιούλιου 2012 θα καταρτιστεί ένα χρονοδιάγραμμα για την αναθεώρηση της εθνικής γενικής συλλογικής σύμβασης εργασίας. Η πρόταση θα στοχεύει στην αντικατάσταση του ύψους των μισθών που ορίζονται στην ΕΓΣΣΕ με ελάχιστο ύψος μισθού νομοθετημένο από την κυβέρνηση σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους.
• Πριν την εκταμίευση, τροποποιείται η νομοθεσία περί συλλογικών συμβάσεων με σκοπό τη προώθηση της προσαρμογής του συλλογικά διαπραγματευόμενου μισθού και των μη μισθολογικών όρων στις μεταβαλλόμενες οικονομικές συνθήκες, σε τακτική και συχνή βάση.
• Συλλογικές συμβάσεις που αφορούν μισθολογικούς και μη μισθολογικούς όρους μπορούν να συναφθούν για μέγιστη διάρκεια 3 ετών. Συμβάσεις που έχουν ήδη συναφθεί για 24 μήνες ή περισσότερο, θα έχουν υπολειπόμενη διάρκεια 1 έτους (πριν την εκταμίευση).
• Συλλογικές συμβάσεις που έχουν λήξει θα παραμείνουν σε ισχύ για μέγιστο χρονικό διάστημα 3 μηνών. Εάν δεν συναφθεί νέα συμφωνία, μετά το διάστημα αυτό, η αμοιβή θα επανέλθει στο βασικό μισθό και τα επιδόματα ωρίμανσης, τέκνων, εκπαίδευσης και βαρέων επαγγελμάτων θα συνεχίσουν να ισχύουν, έως ότου αντικατασταθούν από εκείνα της νέας συλλογικής σύμβασης ή των νέων ή τροποποιημένων ατομικών συμβάσεων (πριν την εκταμίευση).
• Πριν την εκταμίευση, αναθεωρείται η νομοθεσία ώστε να λαμβάνει χώρα διαιτησία όταν αυτό συμφωνηθεί από εργαζομένους και εργοδότες. Η κυβέρνηση θα ξεκαθαρίσει ότι η διαιτησία ισχύει μόνο για το βασικό μισθό και όχι για άλλες αμοιβές, και ότι λαμβάνονται υπόψη μαζί με τις νομικές διαστάσεις, οι οικονομικές και οι χρηματοπιστωτικές.
• Έως τον Οκτώβριο του 2012, θα καταρτιστεί μία ανεξάρτητη αξιολόγηση της λειτουργίας της διαιτησίας και της μεσολάβησης, προκειμένου να βελτιωθούν οι υπηρεσίες διαιτησίας και μεσολάβησης ώστε να διασφαλιστεί πως οι αποφάσεις της διαιτησίας αντανακλούν επαρκώς τις ανάγκες της μισθολογικής προσαρμογής.
• Πριν την εκταμίευση, καταργούνται οι όροι περί μονιμότητας (συμβάσεις ορισμένου χρόνου που ορίζεται ότι λήγουν σε κάποιο όριο ηλικίας ή στη συνταξιοδότηση) που περιλαμβάνονται σε νόμο ή σε συμβάσεις εργασίας.
• Μείωση εργοδοτικών εισφορών. Η κυβέρνηση διεξάγει μία αναλογιστική μελέτη των πρώτου πυλώνα συνταξιοδοτικών ταμείων σε εταιρείες όπου οι εισφορές για τα ταμεία αυτά υπερβαίνουν τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα σε συγκρίσιμες επιχειρήσεις / βιομηχανίες που καλύπτονται από το ΙΚΑ. Με βάση τη μελέτη αυτή, η Κυβέρνηση μειώνει τις κοινωνικές εισφορές για τις εταιρείες αυτές κατά δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο. [ΤΡΙΜ. 3-2012]
• Μείωση των μη μισθολογικών εργασιακών δαπανών, καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας και της εισφοροδιαφυγής
• Η Κυβέρνηση θα θεσπίσει νομοθεσία ώστε να μειώσει τις κοινωνικές εισφορές στο ΙΚΑ κατά 5 % και θα εφαρμόσει μέτρα που θα διασφαλίσουν ότι αυτό θα είναι δημοσιονομικά ουδέτερο. Τα ποσοστά εισφορών θα μειωθούν μόνο όταν υπάρχουν μέτρα επαρκή για να καλύψουν την απώλεια εσόδων. Τα μέτρα που θα χρηματοδοτήσουν την μείωση των ποσοστών θα νομοθετηθούν σε δύο φάσεις. Πρώτον, πριν την εκταμίευση, θα υιοθετηθεί νομοθεσία να κλείσουν μικροί φορείς ειδικού σκοπού που ασχολούνται με κοινωνικές δαπάνες οι οποίες δεν αποτελούν προτεραιότητα (ΟΕΚ, ΟΕΕ), με μεταβατική περίοδο που δε θα υπερβαίνει τους 6 μήνες. Δεύτερον, έως τέλος Σεπτέμβρη 2012, η κυβέρνηση θα προσαρμόσει τις συντάξεις (προστατεύοντας τους συνταξιούχους με χαμηλό εισόδημα) και θα προσαρμόσει τη βάση για την είσπραξη των εισφορών.
• Η Κάρτα Εργασίας θα εισαχθεί σταδιακά από το Μάρτιο του 2012 και κάθε επιχείρηση σε συγκεκριμένους τομείς θα υποχρεούται να τη χρησιμοποιεί έως το τέλος του 2012. Για όσες επιχειρήσεις χρησιμοποιούν την κάρτα εργασίας, θα καταστεί υποχρεωτική η ταυτόχρονη πληρωμή μισθών, παρακρατηθέντων φόρων επί της μισθοδοσίας και κοινωνικών εισφορών με ηλεκτρονικά μέσα [ΤΡΙΜ.2-2012].
• Άνοιγμα των παρακάτω επαγγελμάτων: Ιδιώτες πάροχοι υπηρεσιών πρωτοβάθμιας περίθαλψης, δηλ. i) ιδιώτες πάροχοι υπηρεσιών πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης (ιδιώτες ιατροί και οδοντίατροι, ιδιωτικοί όμιλοι ιατρών και οδοντιάτρων, ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα, ιδιωτικά κέντρα φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης), ii) μονάδες χρόνιας αιμοκάθαρσης εκτός νοσοκομείων και κλινικών, iii) οδοντοτεχνικά εργαστήρια, iv) καταστήματα οπτικών και φακών επαφής, v) κέντρα φυσιοθεραπείας, vi) κέντρα αισθητικής, vii) επιχειρήσεις υπηρεσιών αδυνατίσματος/ διατροφής, Φορτοεκφορτωτές/ φορτωτές για χερσαίες επιχειρήσεις σε κεντρικές αγορές, Ορκωτοί εκτιμητές, Λογιστές και φοροτεχνικοί, Αναλογιστές, Εταιρείες προσωρινής απασχόλησης, Γραφεία για θέματα εργασίας, Τουριστικοί οδηγοί, Μεσίτες ακινήτων
• Κατάργηση της ελάχιστης αμοιβής για τους ενεργειακούς επιθεωρητές,
• Για τα νομικά επαγγέλματα, η Κυβέρνηση εκδίδει ένα Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο ορίζει προκαταβαλλόμενα ποσά για κάθε διαδικαστική ενέργεια ή παράσταση ενώπιον του δικαστηρίου (ορίζει δηλαδή ένα σύστημα προκαταβαλλόμενων καθορισμένων/ προσυμφωνημένων ποσών για κάθε διαδικαστική ενέργεια ή παράσταση ενώπιον του δικαστηρίου από δικηγόρο, το οποίο δεν συνδέεται με κάποιο συγκεκριμένο «ποσό αναφοράς»). [ΤΡΙΜ.1-2012]
• Η Κυβέρνηση διεξάγει μία αξιολόγηση σχετικά με το βαθμό στον οποίο οι εισφορές των δικηγόρων και των αρχιτεκτόνων για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών των επαγγελματικών οργανώσεών τους είναι εύλογες, αναλογικές και δικαιολογημένες. [ΤΡΙΜ.1-2012]
• Η Κυβέρνηση προσδιορίζει μέτρα για την αποσύνδεση της φορολογίας, των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, των (τυχόν) μερισμάτων και των καταβολών προς τις επαγγελματικές ενώσεις από τις δικηγορικές αμοιβές. [Απρίλιος 2012]
• Η Κυβέρνηση ορίζει τις εισφορές των δικηγόρων και των μηχανικών προς τις επαγγελματικές τους οργανώσεις, οι οποίες εισφορές αντανακλούν τα λειτουργικά έξοδα για τις υπηρεσίες που παρέχονται από τις εν λόγω οργανώσεις. Οι εν λόγω εισφορές καταβάλλονται περιοδικά και δεν συνδέονται με τις τιμές που χρεώνονται από τα επαγγέλματα [ΤΡΙΜ.3-2012]
• Καταργείται η υποχρεωτική παρουσία δικηγόρου για την υπογραφή πράξεων ενώπιον συμβολαιογράφου για μία σειρά νομικών συναλλαγών,
• Καταργούνται τα Άρθρα 92.2 και 92Α του Νομοθετικού Διατάγματος 3026/1954 που προβλέπουν το ελάχιστο ποσό που οφείλεται σε δικηγόρους που αμείβονται αποκλειστικά για υπηρεσίες που παρέχουν με έμμισθη εντολή. Το παρόν προβλέπεται με την επιφύλαξη ύπαρξης κανόνων αμοιβής για τους ασκούμενους δικηγόρους.

Μέτρα για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος
• Αναθεώρηση και κωδικοποίηση της νομοθεσίας για τις εξαγωγές (δηλ του Ν.936/79 και του ΝΔ 3999/59), κατάργηση της υποχρέωσης εγγραφής στο μητρώο εξαγωγέων του Εμπορικού Επιμελητηρίου, εισαγωγή ενός ενιαίου ηλεκτρονικού παραθύρου εξαγωγών. [1ο τρίμηνο 2012]
• Άρση της απαίτησης δημοσίευσης εταιρικών στοιχείων σε εφημερίδες κάθε είδους στην περίπτωση εταιριών με δικτυακό τόπο. Αυτό ισχύει με την επιφύλαξη της δημοσίευσης εταιρικών στοιχείων στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης/ ΓΕΜΗ. [1ο τρίμηνο 2012]
• Κατάργηση του άρθρου 24 του Ν.2941/2001, το οποίο απαγορεύει την πώληση εμπορευμάτων σε τιμές χαμηλότερες του κόστους αγοράς. Αυτό ισχύει με την επιφύλαξη του άρθρου 2 του Ν.3959/ 2001 περί καταχρηστικής εκμετάλλευσης δεσπόζουσας θέσης με τη μορφή της επιθετικής πολιτικής τιμών και του Ν.149/14 περί αθέμιτου ανταγωνισμού. [1ο τρίμηνο 2012]
• Άρση των εμποδίων προκειμένου οι έμποροι λιανικής να μπορούν να πωλούν συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων όπως βρεφικές τροφές, όπως προβλέπει ο Ν.3526/2007 και η νομοθεσία εφαρμογής του. [1ο τρίμηνο 2012]
• Κατάργηση των άρθρων 9 και 12 της ΥΑ A2-3391 σχετικά με την υποβολή τιμοκαταλόγων χονδρικής, στοιχείων κόστους και συμβάσεων στο Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας. [1ο τρίμηνο 2012]
• Πλήρης Απελευθέρωση των ωραρίων των πρατηρίων υγρών καυσίμων, με παράλληλη εφαρμογή του τρέχοντος συστήματος υποχρεωτικής νυκτερινής λειτουργίας, εκ περιτροπής, σε ορισμένο αριθμό πρατηρίων υγρών καυσίμων ανά νομαρχία, πέραν των κανονικών ωρών λειτουργίας. [1ο τρίμηνο 2012]
• Τροποποίηση του άρθρου 11 παρ.1 του Ν. 3897/2010 προκειμένου α) να μειωθεί η ελάχιστη απόσταση που προβλέπει το εν λόγω άρθρο μεταξύ σταθμού υγρών καυσίμων και χώρων των οποίων η χωρητικότητα ξεπερνάει τα 50 άτομα, β) να καταργηθεί η απαίτηση κατασκευής ανεξάρτητης κυκλοφοριακής σύνδεσης για πρατήρια καυσίμων εντός έκτασης υπεραγοράς, όπως προβλέπει το άρθρο 11 παρ.1, του Ν. 3897/2010 και γ) να τροποποιηθεί το άρθρο 11, παρ.6 του ίδιου νόμου προκειμένου να επιτραπεί σε πολίτες του ΕΟΧ να ανοίξουν πρατηρίων υγρών καυσίμων στην Ελλάδα. [2ο τρίμηνο 2012]
• Κατάργηση του άρθρου 12, παρ.2, του Ν. 3853/2010, το οποίο προβλέπει ότι τα προσύμφωνα σύστασης εταιριών θα πρέπει να προτείνονται αρχικά από τους συμβολαιογραφικούς και δικηγορικούς συλλόγους προτού το Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας μπορέσει να εκδώσει τη σχετική κοινή υπουργική απόφαση που προβλέπεται σε αυτό. [1ο τρίμηνο 2012]
• Κατάργηση της εισφοράς 0,15%, η οποία επιβάλλεται επί της αξίας CIF (κόστος, ασφάλιση και ναύλος) των αγαθών που εισάγονται από χώρες εκτός ΕΕ υπέρ του Λογαριασμού Αρωγής Εξωτερικού Εμπορίου (Assistance Account of Foreign Trade). Η Κυβέρνηση διαθέτει τα ανωτέρω ποσά στον κρατικό προϋπολογισμό του 2013. [2ο τρίμηνο 2012]
• Κατάργηση της εισφοράς 0,5% που προβλέπει ο Α.Ν. 788/48 και ο Ν.3883/1958 επί της αξίας όλων των εισαγομένων εμπορευμάτων υπέρ του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, της Ακαδημίας Αθηνών, και για την προώθηση των εξαγωγών. Η Κυβέρνηση διαθέτει τα ανωτέρω ποσά στον κρατικό προϋπολογισμό του 2013. [2ο τρίμηνο 2012]
• Κατάργηση της διάθεσης του μη ανταποδοτικού τέλους που καταβάλλεται μέσω του λογαριασμού της δημόσιας επιχείρησης ηλεκτρισμού υπέρ της εκτέλεσης εργασιών που προβλέπει το Αριθ. T. 4363/1236. Η Κυβέρνηση διαθέτει τα ανωτέρω ποσά στον κρατικό προϋπολογισμό του 2013. [2ο τρίμηνο 2012]
• Παύση της διάθεσης του μη ανταποδοτικού τέλους επί της τιμής των καυσίμων υπέρ του Ταμείου Αμοιβαίας Κατανομής Χειριστών Αντλιών Πετρελαίου Υγρών Καυσίμων (Mutual Distribution Fund of the Oil-Pump Operators of Liquid Fuel). Η Κυβέρνηση διαθέτει τα ανωτέρω ποσά στον κρατικό προϋπολογισμό του 2013. [2ο τρίμηνο 2012]
• Έκδοση Προεδρικών διαταγμάτων για i) το βαθμό όχλησης που προβλέπεται στο άρθρο 20, παρ.9, του Ν.3982/2011. [Μάρτιος του 2012], ii)τους τυποποιημένους περιβαλλοντικούς όρους για βιομηχανικές δραστηριότητες, όπως προβλέπεται στο άρθρο 36, παρ.1, του Ν. 3982/2011. [Μάρτιος του 2012], iii) τις προϋποθέσεις έκδοσης άδειας τεχνικών βιομηχανίας, υδραυλικών, τεχνικών υγρών και αερίων καυσίμων, ψυκτικών και χειριστών μηχανημάτων στις κατασκευές, όπως προβλέπει το άρθρο 4, παρ.4, του Ν. 3982/2011. [Μάρτιος του 2012], iv) τις προϋποθέσεις έκδοσης άδειας ηλεκτρολόγων, όπως προβλέπει το άρθρο 4, παρ.4, του Ν. 3982/2011. [Μάιος του 2012], v) τους Πιστοποιημένους Επιθεωρητές, όπως προβλέπει το άρθρο 27, παρ.4, του Ν. 3982/2011. [2ο τρίμηνο 2012], vi) τη διαδικασία αδειοδότησης επιχειρηματικών πάρκων, όπως προβλέπει το άρθρο 46, παρ.6, του Ν. 3982/2011. [Μάρτιος του 2012]

Η Κυβέρνηση εφαρμόζει το σχέδιο δράσης για μια Επιχειρηματικά Φιλική Ελλάδα. [1ο τρίμηνο 2012] Το σχέδιο περιλαμβάνει μέτρα όπως:
• Ολοκλήρωση της δημιουργίας του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ), την περαιτέρω ανάπτυξη των δικτυακών υπηρεσιών και της χρήσης ηλεκτρονικών υπογραφών, τη διασύνδεση του ΓΕΜΗ με τα πληροφοριακά συστήματα του Επιμελητηρίου και με το Ενιαίο Κέντρο Εξυπηρέτησης (Point of Single Contact). Έως τον Ιούλιο του 2012, όλες οι εταιρίες που έχουν ιδρυθεί στην Ελλάδα θα πρέπει να μπορούν να δημοσιεύουν όλα τα σχετικά εταιρικά στοιχεία μέσω του ΓΕΜΗ
• Απλούστευση των περιβαλλοντικών και οικοδομικών αδειών και των αδειών λειτουργίας
• Ανάπτυξη «ενιαίου ηλεκτρονικού παραθύρου» το οποίο θα συγκεντρώνει τις τυποποιημένες εμπορικές πληροφορίες και θα απλουστεύει τον αριθμό των εγγράφων που απαιτούνται για τις εξαγωγές
• Αντιμετώπιση των περιορισμών στον τομέα των μεταφορών, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς κενών εμπορευματοκιβωτίων και μη επικίνδυνων αποβλήτων.

Λοιπά μέτρα για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος
• Eπιβαρύνσεις υπέρ τρίτων: ο κατάλογος των μη ανταποδοτικών τελών υπέρ τρίτων εξειδικεύεται περαιτέρω με α) τον προσδιορισμό των δικαιούχων, β) τον προσδιορισμό της νομικής βάσης κάθε εισφοράς και γ) με την ποσοτικοποίηση των εισφορών που καταβάλλουν οι καταναλωτές υπέρ αυτών των δικαιούχων, με σκοπό τον εξορθολογισμό αυτών των εισφορών και/ή τη διοχέτευση αυτών μέσω του κρατικού προϋπολογισμού. [2ο τρίμηνο 2012]
• Αγορανομικές διατάξεις: Ολοκληρώνεται η αναθεώρηση της Υπουργικής Απόφασης A2-3391/2009 για τις αγορανομικές διατάξεις, καθώς και κάθε άλλη σχετική νομοθεσία [Μάρτιος του 2012]. Αυτό γίνεται σε συνεργασία με την Επιτροπή Ανταγωνισμού, προκειμένου να προσδιοριστούν τα διοικητικά βάρη και τα περιττά εμπόδια για τον ανταγωνισμό και να αναπτυχθούν εναλλακτικές, λιγότερο περιοριστικές πολιτικές ούτως ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της κυβέρνησης. Η αναθεωρημένη Υπουργική Απόφαση για τις αγορανομικές διατάξεις υιοθετείται τον Απρίλιο του 2012.
• Έλεγχος των κανονισμών που περιορίζουν την επιχειρηματικότητα: Ανάλυση του τρόπου με τον οποίο η ρύθμιση σε τομείς όπως οι άδειες, οι κανόνες υγείας και ασφάλειας και η πολεοδομία, μπορούν να περιορίσουν άσκοπα την επιχειρηματικότητα και τον ανταγωνισμό σε σημαντικούς τομείς όπως η επεξεργασία τροφίμων, το λιανικό εμπόριο, τα οικοδομικά υλικά ή ο τουρισμός. Η Κυβέρνηση θα απλουστεύσει τους κανονισμούς επιχειρήσεων σε τομείς όπως η καταχώρηση νέων επιχειρήσεων και η ρύθμιση της λογιστικής.
• Πολεοδομική μεταρρύθμιση: Αναθεώρηση και τροποποίηση της γενικής νομοθεσίας περί πολεοδομίας και χωροταξίας, εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη ευελιξία στην αξιοποίηση ακινήτων για ιδιωτικές επενδύσεις και στην απλούστευση και επιτάχυνση των χωροταξικών σχεδίων. [3ο τρίμηνο 2012]
• Ανάπτυξη ολοκληρωμένης και απλουστευμένης διαδικασίας για τις εξαγωγικές και τελωνειακές διατυπώσεις. Έως τα τέλη Μαρτίου 2012, το ηλεκτρονικό σύστημα τελωνείων υποστηρίζει την ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων εξαγωγών. Έως τα τέλη Δεκεμβρίου 2012, (α) το ηλεκτρονικό σύστημα τελωνείων υποστηρίζει την ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων εισαγωγών, (β) οι προ-τελωνειακές διαδικασίες (δηλ. πιστοποιητικά, άδειες, καθώς και ενέργειες και φορείς που εμπλέκονται στη διαδικασία) εκσυγχρονίζονται σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΕ και τις βέλτιστες πρακτικές, (γ) η νομοθεσία εναρμονίζεται με τους κανονισμούς της ΕΕ και τους κοινούς κανόνες τελωνειακών διαδικασιών εξαγωγών και εισαγωγών, συμπεριλαμβανομένης της τοπικής διαδικασίας εκτελωνισμού, και γίνονται επιθεωρήσεις βάσει κινδύνου, (δ) το επίπεδο (αριθμός) των τελωνειακών ελέγχων (σε υλικά και έγγραφα) εναρμονίζεται επίσης με τις βέλτιστες πρακτικές, (ε) θεσπίζεται το ενιαίο ηλεκτρονικό παράθυρο εξαγωγών μετά την απλοποίηση των προ-τελωνειακών εξαγωγών και γίνεται η διασύνδεση με το ηλεκτρονικό τελωνείο προκειμένου να παρέχεται ενιαίο σημείο εισόδου για τους εξαγωγείς.
• Αποθέματα ασφαλείας αργού πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου: Η Κυβέρνηση μεταφέρει την Οδηγία 2009/119 που επιβάλλει στα κράτη-μέλη υποχρέωση διατήρησης ελάχιστων αποθεμάτων αργού πετρελαίου και/ή προϊόντων πετρελαίου. [4ο τρίμηνο 2012]

Μεταφορές
• Υποβάλλεται έκθεση για τη λειτουργία των τακτικών υπηρεσιών μεταφοράς επιβατών (ΚΤΕΛ) και παρουσιάζονται οι επιλογές απελευθέρωσης. [1ο τρίμηνο 2012]
• Πριν από την εκταμίευση, δημοσιεύεται η απαραίτητη δευτερεύουσα νομοθεσία σχετικά με τον προσδιορισμό του κόστους έκδοσης νέων αδειών οδικών μεταφορών.
• Σύμφωνα με τους στόχους πολιτικής του Ν.3919/2011 για τα κλειστά επαγγέλματα, η Κυβέρνηση αίρει τα εμπόδια εισόδου στην αγορά των ταξί. [1ο τρίμηνο 2012]
• Η Κυβέρνηση υποβάλλει έγγραφο πολιτικής, το οποίο θα προσδιορίζει τον τρόπο με τον οποίο θα συγχωνευθούν σε ομάδες οι περιφερειακοί αερολιμένες, διασφαλίζοντας ότι οι θα καταστούν οικονομικά βιώσιμοι, σύμφωνα με τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων, συμπεριλαμβανομένων των ρεαλιστικών προβλέψεων που προσδιόρισαν οι διορισμένοι οικονομικοί σύμβουλοι. [2ο τρίμηνο 2012]
• Αφού διασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα των περιφερειακών αερολιμένων, η Κυβέρνηση εισαγάγει στρατηγική αποτελεσματικών συναλλαγών που οδηγεί στην ιδιωτικοποίησή τους. [4ο τρίμηνο 2012]
• Η ρυθμιστική αρχή σιδηροδρόμων θεσπίζει τις διαδικασίες έκδοσης αδειών και αποφάσεων που επηρεάζουν την άνευ διακρίσεων πρόσβαση σιδηροδρομικών επιχειρήσεων της ΕΕ στις ελληνικές σιδηροδρομικές υποδομές. Προσδιορίζει τα στοιχεία αναφοράς για την αποτελεσματικότητα κόστους του υπεύθυνου υποδομών. Η αρχή διενεργεί διαδικασίες με δική της πρωτοβουλία και τηρεί τις νομικές προθεσμίες για τις αποφάσεις αυτές, όπως ορίζονται στις Οδηγίες της ΕΕ για τους σιδηροδρόμους, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων διεθνούς κυκλοφορίας. Όλοι οι χειριστές λαμβάνουν άδειες και πιστοποιητικά ασφαλείας. [2ο τρίμηνο 2012]
• Η Κυβέρνηση θεσπίζει ανεξάρτητες αναθέτουσες αρχές επιβατικών σιδηροδρομικών υπηρεσιών, που μπορούν να διενεργούν ανοιχτούς διαγωνισμούς. Οι συμβάσεις που συνάπτονται το 2014 ή αργότερα θα κατακυρώνονται γενικώς με ανοιχτό διαγωνισμό. Το τροχαίο υλικό που δεν χρησιμοποιεί/δεν χρειάζεται η ΤΡΑΙΝΟΣΕ θα πρέπει να μεταβιβαστεί σε φορέα που θα το μισθώνει υπό αγοραίες προϋποθέσεις σε πρόσωπα που περιλαμβάνουν τους νικητές των εν λόγω διαγωνισμών. Τα δικαιολογητικά για την προκήρυξη της πρώτης δέσμης υπηρεσιών είναι έτοιμα, έχουν θεσπιστεί γενικοί κανόνες για τις τιμές των εισιτηρίων και έχει ληφθεί απόφαση για την παροχή τροχαίου υλικού. [4ο τρίμηνο 2012]

Ενέργεια
• Η Κυβέρνηση εξασφαλίζει τον αποτελεσματικό διαχωρισμό των δραστηριοτήτων δικτύου από τις δραστηριότητες παροχής.
• Ολοκλήρωση όλων των απαραίτητων μεταφορών προσωπικού και περιουσιακών στοιχείων στο διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς (ΔΣΜ). [Φεβρουάριος του 2012]
• Ολοκλήρωση όλων των απαραίτητων μεταφορών προσωπικού και περιουσιακών στοιχείων στον νόμιμα διαχωρισμένο διαχειριστή του συστήματος διανομής (ΔΣΔ). [1ο τρίμηνο 2012]
• Πιστοποίηση του διαχωρισμένου ΔΣΜ από την ελληνική ρυθμιστική αρχή ενέργειας. [2ο τρίμηνο 2012]
• Κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου [1ο τρίμηνο 2012] και πιστοποίηση από την ελληνική ρυθμιστική αρχή ενέργειας. [3ο τρίμηνο 2012]
• Ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ και της ΔΕΠΑ μετά το διαχωρισμό των ΔΣΜ, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του παρόντος μνημονίου, και έλεγχος της διαδικασίας για να εξασφαλιστεί ο ανταγωνισμός στην αγορά.
• Η Κυβέρνηση οριστικοποιεί τα μέτρα που διασφαλίζουν την πρόσβαση τρίτων στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη. [1ο τρίμηνο 2012]
• Ολοκληρώνεται η εφαρμογή των μέτρων που διασφαλίζουν την πρόσβαση ανταγωνιστών της ΔΕΗ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη. Οι τρίτοι μπορούν να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά την παραγωγή από λιγνίτη στην ελληνική αγορά. [Νοέμβριος του 2013]
• Στο πλαίσιο της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ, η Κυβέρνηση λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να μπορέσει να πωλήσει υδροηλεκτρική παραγωγική ικανότητα και άλλα παραγωγικά περιουσιακά στοιχεία σε επενδυτές. Η εν λόγω πώληση είναι χωριστή από την αποεπένδυση της λιγνιτικής παραγωγικής ικανότητας που προβλέπεται στην απόφαση της Επιτροπής για την ελληνική υπόθεση λιγνίτη. Ωστόσο, μπορεί να δοθεί στους επενδυτές η δυνατότητα αγοράς υδροηλεκτρικής παραγωγικής ικανότητας/λοιπών παραγωγικών περιουσιακών στοιχείων μαζί με τη λιγνιτική παραγωγική ικανότητα που προβλέπει η εν λόγω απόφαση. Η πώληση υδροηλεκτρικής παραγωγικής ικανότητας (α) δεν θα καθυστερήσει την πώληση λιγνιτικών περιουσιακών στοιχείων πέραν του χρονικού πλαισίου που προβλέπει η σχετική Απόφαση της Επιτροπής και (β) δεν θα εμποδίζει την πώληση λιγνιτικών περιουσιακών στοιχείων άνευ ελάχιστης τιμής.
• Υιοθετούνται περαιτέρω μέτρα προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ενεργειακή συνιστώσα των επίσημων τιμολογίων για νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις αντανακλά, το αργότερο έως τον Ιούνιο του 2013, τις τιμές χονδρικής αγοράς, με εξαίρεση τους ευπαθείς καταναλωτές. [2ο τρίμηνο 2012]
• Η κυβέρνηση καταργεί τα νόμιμα τιμολόγια για όλους, πλην των ευπαθών καταναλωτών [2ο τρίμηνο 2013]
• Η Κυβέρνηση επιδιώκει την υλοποίηση του προγράμματος ανανεώσιμων πηγών ενέργειας «Ήλιος», μέσω νομοθεσίας [1ο τρίμηνο 2012], διευκόλυνσης της διαδικασίας αδειοδότησης [2ο τρίμηνο 2012] και ανάπτυξης συνεργασίας με άλλες χώρες της ΕΕ για την εξαγωγή ηλιακής ενέργειας.

Ηλεκτρονικές επικοινωνίες
• Ορισμός νομικού πλαισίου που προβλέπει υποχρεωτική ημερομηνία διακοπής της αναλογικής αναμετάδοσης την 30ή Ιουνίου 2013 και τεχνολογικά ουδέτερη χρήση της ζώνης 800MHz μετά τη διακοπή, λαμβάνοντας επίσης υπ’ όψιν τις διατάξεις του σχεδίου Προγράμματος Πολιτικής για το Ραδιοφάσμα (Radio Spectrum Policy Programme-RSPP). [1ο τρίμηνο 2012]
• Μελέτες για την αποτίμηση της αξίας του Ψηφιακού Μερίσματος και τη στρατηγική χορήγησης του Ψηφιακού Μερίσματος (ζώνη 800 MHz). [1ο τρίμηνο 2012]
• Επίλυση ζητήματα διασυνοριακού συντονισμού με γειτονικές χώρες.
• Διαβούλευση για την τροποποίηση των σχεδίων συχνοτήτων και αναμετάδοσης. [2ο τρίμηνο 2012]
• Δημόσια διαβούλευση για τη διαδικασία του διαγωνισμού εκχώρησης του ψηφιακού μερίσματος σε ευρεία ζώνη. [4ο τρίμηνο 2012]
• Διαγωνισμός για την εκχώρηση οριστικών δικαιωμάτων χρήσης για αναμετάδοση. [1ο τρίμηνο 2013]
• Διαδικασία διαγωνισμού για την εκχώρηση συχνοτήτων του ψηφιακού μερίσματος, κατανέμοντας και αδειοδοτώντας τη χρήση του ψηφιακού μερίσματος (ζώνη 800 MHz) στις Υπηρεσίες Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών σύμφωνα με την Απόφαση της Επιτροπής 2010/267/ΕΕ και σε σχέση με τις προθεσμίες και διαδικασίες του RSPP. [2ο τρίμηνο 2013]

Σε λίγο καιρό κλείνει ένας χρόνος από την (εθελούσια) υπαγωγή της χώρας μας στην «επιτήρηση» της Τρόικας και ήδη έχουμε φτάσει στα όρια της επιβίωσης: περισσότερο από 1 εκατομμύριο άνεργοι, χιλιάδες συνταξιούχοι κάτω από το όριο της φτώχειας, διάλυση των δημόσιων νοσοκομείων και σχολείων, εκποίηση δημόσιας περιουσίας. Μας έλεγαν ότι για να μειωθεί το δημόσιο έλλειμμα πρέπει να πληρώσουμε όλοι. Το αποτέλεσμα; 600 δις ευρώ σε καταθέσεις (συγκεκριμένων) Ελλήνων σε ελβετικές Τράπεζες. Μας έλεγαν ότι θα κόψουν τους μισθούς για να αυξήσουν την «ανταγωνιστικότητα». Το αποτέλεσμα; 592 ευρώ ο «νόμιμος» μισθός, κατάργηση των συμβάσεων, κατάργηση των δώρων, την ίδια στιγμή που οι ελληνικές επιχειρήσεις συνεχίζουν να έχουν το υψηλότερο ποσοστό κέρδους σε όλη την ευρωζώνη! Μας έλεγαν ότι ο μεγάλος ασθενής είναι το ελληνικό δημόσιο. Αποτέλεσμα; Ετοιμάζουν το μεγαλύτερο ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας, διαλύουν το κοινωνικό κράτος, αδειάζουν τα ασφαλιστικά Ταμεία, καταργούν σχολεία, νοσοκομεία, αλλά προστατεύουν (ακόμη και με τα ΜΑΤ) τα συμφέροντα των μεγαλοεργολάβων στην Κερατέα και στα διόδια. Γι’ αυτό και έχουν επιστρατεύσει όλα τα μέσα: τα παπαγαλάκια των ΜΜΕ, εγχώριων και ξένων, την ακροδεξιά ρητορεία, τις πρόθυμες ηγεσίες της ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, των Ομοσπονδιών και πολλών σωματείων, τη βία και την καταστολή, τη διαίρεση των εργαζόμενων και τον κοινωνικό αυτοματισμό.

Και όλα αυτά την ώρα που ο υπουργός υγείας μιλάει για «βιολογική βόμβα», αναφερόμενος στους 250 μετανάστες που κάνουν απεργία πείνας και οι οποίοι ζουν και εργάζονται χρόνια στον «ευλογημένο τόπο μας», που μαζί με εκατοντάδες χιλιάδες άλλους μαζεύουν τις σοδειές μας, χάνουν τη ζωή τους στα εργοτάξια- κάτεργα (π.χ. για το «θαύμα» των Ολυμπιακών αγώνων), προσέχουν τα παιδιά μας για να είμαστε παραγωγικοί αλλά δεν έχουν δικαίωμα να έχουν χαρτιά για να μπορούν να δουλέψουν με ένσημα και μεροκάματο και για να μπορούν να μετακινηθούν σε όποια χώρα θέλουν να πάνε, για να μπορούν να ζουν!

Μνημόνιο Νο 3…η επιστροφή!

Η κυβέρνηση περιφέρεται και σε κάθε ευκαιρία μας διαβεβαιώνει ότι «δεν θα φέρει άλλα μέτρα». Προφανώς! Αφού όλα τα μέτρα από το 2010 μέχρι το 2014 έχουν ήδη νομοθετηθεί μέσω του αρχικού Μνημονίου, με την ψήφισή του τον Μάιο, και μέσω των επόμενων Μνημονίων τα οποία κατά παράβαση της νομιμότητας, του Συντάγματος και της απλής λογικής, γίνονται «αναγκαστικοί νόμοι» με μόνη την υπογραφή του Υπουργού Οικονομικών. Ήδη το ελληνικό κράτος έχει δεσμευτεί ότι μέσα στα επόμενα 3 χρόνια θα μειώσουμε δραστικά τις δαπάνες για υγεία, παιδεία (λες και πριν δίναμε πολλά…), για τον δημόσιο τομέα (με ιδιωτικοποιήσεις και ξεπούλημα), ότι η κρατική χρηματοδότηση των ασφαλιστικών ταμείων δεν μπορεί να ξεπερνά ένα πλαφόν (κι ας καταλήστευε το κράτος τόσα χρόνια τις εισφορές των εργαζόμενων), θα μειώσουμε τους μισθούς και τις συντάξεις, ακόμη και τη δαπάνη για το Ταμείο Ανεργίας –πώς, άραγε, όταν οι άνεργοι αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο; Κι όλα αυτά για να βρεθούμε το 2014 να έχουμε εξοφλήσει; Όχι βέβαια! Γιατί αυτό που μας «υπόσχονται» είναι ότι το 2014 το χρέος της χώρας θα είναι στο 157% του ΑΕΠ (αντί για 120% που ήταν όταν υπογράψαμε το Μνημόνιο). Τι συμβαίνει λοιπόν;

Το «δημόσιο χρέος» είναι σαν το πιθάρι των Δαναΐδων: φέτος περισσότερο από το 50% των δαπανών του ελληνικού δημοσίου θα πάνε σε τόκους (15,8 δις) και τοκοχρεωλύσια (27,625 δις), χώρια η εξόφληση των ίδιων των δανείων (προϋπολογισμός 2011). Για ασφάλιση, πρόνοια και κοινωνική προστασία θα δοθούν συνολικά 14,834 δις ευρώ και για μισθούς-συντάξεις 21,719 δις. Είναι σαφές: από δω και πέρα όλοι θα δουλεύουμε για να εξυπηρετηθούν πρώτα οι δανειστές της χώρας. Πόσο «δικό μας» είναι όμως το χρέος που συνάφθηκε για να ξεπληρωθούν τα Ολυμπιακά έργα, οι μίζες της Siemens, τα Βατοπέδια, οι κακοτεχνίες των μεγάλων έργων, η μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων; Γιατί να χρωστάνε μέχρι και τα εγγόνια μας σε Τράπεζες που δανείζουν το ελληνικό δημόσιο με 5,5% όταν οι ίδιες δανείζονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με 1%; Οι εργαζόμενοι πρέπει να αρνηθούμε να πληρώνουμε αενάως για ένα χρέος που δεν δημιουργήσαμε και να απαλλαγούμε από το Μνημόνιο πριν να είναι πολύ αργά!

Ενιαίο μισθολόγιο

Η εφαρμογή του Ενιαίου μισθολογίου έως τον Ιούνιο, θα σημάνει την δραματική μείωση των μισθών για περίπου το 80% των δημοσίων υπαλλήλων, που αμειβόμαστε με μισθούς που ήδη βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας στην Ε.Ε. (λιγότερα από 1300 ευρώ το μήνα), και την δημιουργία εργαζομένων β΄ διαλογής, των ελάχιστων νεοπροσλαμβανόμενων, που θα αμείβονται ακόμη χαμηλότερα. Στόχος τους είναι η μείωση του μισθολογικού κόστους και η συγκέντρωση «ρευστού» για την αποπληρωμή των ληστρικών δανείων ευρωπαϊκών τραπεζών και ΔΝΤ. Η κυβέρνηση παίζοντας με τις αντοχές μας και προκαλώντας την  νοημοσύνη μας, χρησιμοποιεί ως πρόσχημα για την μείωση των μισθών μας την κατάργηση των επιδομάτων που αναπαρήγαγαν τις ανισότητες. Μόνο που την ευθύνη για την «επιδοματική» πολιτική έχουν οι κυβερνήσεις της ΝΔ- ΠΑΣΟΚ που με την υποταγμένη συνδικαλιστική γραφειοκρατία διαπραγματεύονταν επιδόματα για συγκεκριμένους κλάδους ή κατηγορίες εργαζομένων, με αντάλλαγμα την εξουσία τους και την εργασιακή ειρήνη. Το κατ’ όνομα «ενιαίο μισθολόγιο» όχι μόνο δεν θα εξαλείψει τις μισθολογικές ανισότητες, αλλά θα τις εντείνει. Η πολυσυζητημένη σύνδεση μισθού-παραγωγικότητας, ή αλλιώς η σύνδεση των μισθών με το, κατά την «κομματική αξιολόγηση», παραγόμενο αποτέλεσμα, θα οδηγήσει στην αναπαραγωγή μισθολογικών ανισοτήτων και στην ατομική διαπραγμάτευση. Ο εργαζόμενος θα επιδιώκει να  αυξήσει τον πενιχρό «βασικό» μισθό του κυνηγώντας το «ατομικό bonus». Η υποταγή κι εξάρτηση από την κομματική και διοικητική ιεραρχία θα ενταθεί.

Απέναντι στα σχέδια αυτά  διεκδικούμε:

ü      Ενιαία Συλλογική Σύμβαση στο δημόσιο, που θα υπογράφεται από την ΑΔΕΔΥ και θα ορίζει το ελάχιστο όριο αμοιβών για κάθε δημόσιο υπάλληλο.

ü      Γνήσιες κλαδικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας των Ομοσπονδιών με δυνατότητα αύξησης πάνω από το όριο της ενιαίας ΣΣΕ του δημοσίου.

ü      1400 ευρώ (καθαρά) ο κατώτερος μισθός!

ü      Καμία περικοπή στο μισθό και τα δικαιώματα των δημοσίων υπαλλήλων και όλων των εργαζόμενων.

ü      Όχι στη σύνδεση του μισθού με την «παραγωγικότητα» και όλες τις προσπάθειες πειθάρχησης των δημοσίων υπαλλήλων.

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΜΕ ΜΑΖΙΚΑ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗ 23-2-2011 (Προσυγκέντρωση 10:30 στο Μουσείο)

«Το πρώτο βήμα είναι να αλλάξουμε το πλαίσιο διαπραγμάτευσης, πρέπει να αφαιρεθεί από τους οφειλέτες – στο βαθμό που είναι δυνατό – το όπλο της παύσης των πληρωμών. Οι βιομηχανικές δημοκρατίες χρειάζεται επειγόντως να προσφέρουν κάποιο είδος κρατικής βοήθειας έκτακτης ανάγκης προς τα απειλούμενα πιστωτικά ιδρύματα. Αυτό θα μειώσει τόσο την αίσθηση πανικού, όσο και τη δυνατότητα των οφειλετών να εκβιάζουν». (Χένρυ Κίσινγκερ, Newsweek, 24/1/1983)

ΠΕΡΙ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

Πριν παρουσιαστούν ορισμένες εκδοχές/ απαντήσεις αναφορικά με την περίπτωση του ελληνικού χρέους ας δούμε πως κατανέμεται αυτό το χρέος της χώρας προς τους δανειστές της. Τα στοιχεία που ακολουθούν αναφέρονται μόνο στο Δημόσιο Χρέος και όχι στο Συνολικό Χρέος το οποίο είναι το άθροισμα του Δημόσιου (δηλαδή το χρέος του κράτους και των οργανισμών που εποπτεύει) και του Ιδιωτικού Χρέους (δηλαδή το χρέος επιχειρήσεων, τραπεζών και νοικοκυριών). Ο επόμενος πίνακας παρουσιάζει την εξέλιξη του δημόσιου χρέους για την περίοδο 1970- 2010.

Πίνακας 2- Δημόσιο χρέος 1970-2010

ΣΕ Δισ Δρχ. ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ως % του ΑΕΠ
1970 47,338 16,424 63,762
1971 53,608 18,586 72,194
1972 64,989 22,466 87,455
1973 69,918 24,365 94,283
1974 48,9 129,7 178,6
1975 152,7 77,8 230,5
1976 193,5 80,2 273,7
1977 238 79 316
1978 363 96 459
1979 416 124 540
1980 363 111 474 28,00%
1981 509 163 672 36%
1982 693,6 23,8 717,4 43%
1983 882 387 1269 41,20%
1984 1.259 624 1.883 49,50%
1985 1.645 1.028 2.673 57,90%
1986 1.943 1.287 3.230 58,60%
1987 2.575 1.471 4.046 64,50%
1988 3.704 1.679 5.383 58,70%
1989 4.828 1.871 6.699 61,50%
1990 7.304 2.079 9.383 79,60%
1991 9.569 2.766 12.335 82,20%
1992 12.218 3.339 15.557 87,80%
1993 18.949 4.482 23.431 110,10%
1994 21.862 6.231 28.093 107,90%
1995 25.389 6.593 31.982 108,70%
1996 26.087 7.236 33.323 111,30%
ΣΕ εκατ. €
1997 80.740 24.446 105.186 108,20%
1998 84.182 26.850 111.032 105,80%
1999 96.643 29.915 126.558 112,30%
2000 107.643 33.328 140.971 113,30%
2001 143.369 8.500 151.869 114,10%
2002 154.517 4.697 159.214 100,80%
2003 164.643 3.382 168.025 97,40%
2004 180.684 2.503 183.187 98,60%
2005 192.674 2.747 195.421 100,00%
2006 202.367 2.056 204.423 97,10%
2007 214.485 1.916 216.401 95,60%
2008 235.564 1.632 237.196 99,20%
2009 271.070 1.230 272.300 114,70%
2010 293.870 1.080 294.950 120,80%

Πηγή: Προυπολογισμοί 1975-2010, Εκθέσεις του Διοικητή της ΤτΕ 2000-2009 &

Τράπεζα της Ελλάδος, 1984

Παρατηρώντας τον ΠΙΝΑΚΑ 1 μπορούμε να δούμε ότι καταγράφονται ορισμένες κρίσιμες στιγμές της οικονομικής και πολιτικής συγκυρίας του τόπου. Για παράδειγμα, ενώ μέχρι το 1973 η πορεία του δημόσιου χρέους είναι σχετικά «ομαλή» ξαφνικά αυξάνεται (σχεδόν διπλασιάζεται). Πρόκειται για την περίοδο που η πετρελαϊκή κρίση αρχίζει να εισέρχεται στον ελληνικό κοινωνικό σχηματισμό κάτι που προκάλεσε ραγδαία άνοδο στις τιμές των καυσίμων και επιδείνωση του εξωτερικού εμπορίου. Ένα δεύτερο στοιχείο, για την ίδια περίοδο, είναι η απότομη άνοδος του εξωτερικού δημόσιου χρέους, αφού το 1973 ήταν 24,365 δις δραχμές την αμέσως επόμενη χρονιά φτάνει σχεδόν τα 130 δις. Την αμέσως επόμενη χρονιά αυξάνεται εντυπωσιακά το εσωτερικό δημόσιο χρέος (δάνεια από ΤτΕ) και η πορεία αυτή συνεχίζεται μέχρι την απαρχή της «οκταετίας ΠΑΣΟΚ» όπου το 1989 δεκαπλασιάζεται. Παρατηρείται ακόμα μια άνοδος στις αρχές της δεκαετίας του 1980 εξαιτίας της χρηματοδότησης των λεγόμενων «προβληματικών» επιχειρήσεων που κρατικοποιήθηκαν.

 

Παρόλο που από το 1985- 1986 μπαίνουμε σε περίοδο λιτότητας και περιοριστικής δημοσιονομικής πολιτικής -ας θυμηθούμε τα Προγράμματα εξυγίανσης του Σημίτη ως υπουργού Οικονομικών, αλλά και το πρόγραμμα λιτότητας της ΝΔ 1990-1993 με το γνωστό 0+0=14%- το συνολικό δημόσιο χρέος το 1993 ξεπερνάει το 110% του ΑΕΠ. Έκτοτε ελάχιστες φορές θα πέσει κάτω από το 100%, παρόλες τις «φιλότιμες» προσπάθειες που κατέβαλαν οι κυβερνήσεις Σημίτη και Καραμανλή. Η αυξητική πορεία του δημόσιου χρέους δεν οφείλεται μόνο στην εκάστοτε οικονομική συγκυρία σε διεθνές επίπεδο, αλλά έχει άμεση σχέση με την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και φυσικά με την συνεχή επιδείνωση του Ελλείμματος του Εμπορικού Ισοζυγίου της χώρας[1].

 

Η ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗ ΠΤΩΧΕΥΣΗ

«Η δουλειά μας είναι να βγάζουμε λεφτά, όχι να σκεφτόμαστε τι θα συμβεί στους Έλληνες πολίτες. Δεν υπάρχει εξ άλλου νόμος που να απαγορεύει να εκμεταλλευτείς τον μαλάκα». (Αμίτ Σαρκάρ, Επικεφαλής του Αμερικανικού επενδυτικού κεφαλαίου Μarian, Φεβρουάριος 2010)

 

Υπάρχουν απόψεις που υποστηρίζουν ότι με την είσοδο της χώρας στον μηχανισμό στήριξης ΔΝΤ-ΕΕ-ΕΚΤ έχουμε εισέλθει σε καθεστώς ελεγχόμενης χρεοκοπίας ή πτώχευσης. Μέχρι και πριν το μνημόνιο, το χρέος της χώρας ήταν προς ιδιώτες (π.χ. τράπεζες) οι οποίοι είχαν αγοράσει ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, χωρίς  καμία απολύτως σύμβαση με το Δημόσιο και με μόνη υποχρέωση για το Ελληνικό Δημόσιο την αποπληρωμή των ομολόγων εντός μιας ορισμένης χρονικής περιόδου (κεφάλαιο και τόκοι). Υπό ομαλές συνθήκες, είναι δυνατόν να υπάρχει οικονομική ευρωστία οπότε πληρώνονται κανονικά τα ομόλογα προς τους δανειστές ενώ σε διαφορετική περίπτωση -όπως συμβαίνει στην περίπτωση του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού- υπάρχει πρόβλημα. Οι εναλλακτικές που υπάρχουν είναι κυρίως 2: Η άρνηση πληρωμών και η ελεγχόμενη χρεοκοπία/ πτώχευση.

Στην περίπτωση της ελεγχόμενης χρεοκοπίας τα χρέη της χώρας αντί να μειώνονται αυξάνονται, ενώ παράλληλα αλλάζει η μορφή των δανειστών και η χρεοκοπία γίνεται επαχθέστερη. Ένα  τυπικό παράδειγμα ελεγχόμενης χρεοκοπίας είναι η Ελλάδα και η εφαρμογή του μνημονίου. Με την ελεγχόμενη χρεοκοπία, μεταφέρεται το ελληνικό δημόσιο χρέος από τα χέρια των ιδιωτών δανειστών, τους οποίους θα μπορούσε ευκολότερα να ελέγξει ένα αστικό κράτος[2], στα χέρια του ΔΝΤ, της ΕΚΤ και των επιμέρους χωρών της ΕΕ, ενώ υπογράφεται ταυτόχρονα μια σύμβαση (μνημόνιο) που προβλέπει την μεταβίβαση μεγάλο μέρος κυριαρχικών δικαιωμάτων στους δανειστές. Μάλιστα, στις «τυπικές» περιπτώσεις δανεισμού από το ΔΝΤ, που δεν διαφέρουν από τη συμφωνία που υπέγραψε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στις αρχές Μαΐου με την τρόικα, οι όροι που συμφωνούνται μεταξύ άλλων είναι[3]:

§         η υποτίμηση του εθνικού νομίσματος ή αν δεν υπάρχει όπως στην περίπτωση της Ελλάδας η εσωτερική υποτίμηση μέσω της μείωση της εγχώριας κατανάλωσης,

§         η εκμετάλλευση των φυσικών, και άλλων, πόρων από πολυεθνικές που το συνοδεύουν[4],

§         διαρθρωτικές αλλαγές όπως είναι η απελευθέρωση αγορών (κυρίως της χρηματοπιστωτικής), οι ιδιωτικοποιήσεις «κοινωφελών» δημοσίων επιχειρήσεων (κυρίως των τραπεζών, της ύδρευσης, του ηλεκτρισμού και της επικοινωνίας – προφανώς λοιπόν των εξαιρετικά κερδοφόρων μονοπωλιακών), ο περιορισμός των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, του πληθωρισμού αλλά και των κοινωνικών δαπανών (υγεία- πρόνοια, εκπαίδευση),

§         πάγωμα των μισθών και κατάργηση των όποιων δικαιωμάτων υπάρχουν,

§         μαζικές απολύσεις ορισμένων «ομάδων» εργαζομένων (π.χ. δημόσιοι υπάλληλοι),

§         δυνατότητα για τους δανειστές της εκχώρησης των δανείων που καλείται να πληρώσει η δανειζόμενη χώρα σε τρίτους.

Οι δανειστές δεν ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη της οικονομίας της δανειζόμενης χώρας γι’ αυτό και δεν πρόκειται να ασχοληθούν με τέτοιου είδους «δευτερεύοντα» ζητήματα. Αντίθετα ενδιαφέρονται για τη διασφάλιση της ομαλής αποπληρωμής των δόσεων των δανείων, μέσω της οικονομικής αφαίμαξης ώστε να διαφύγει τον κίνδυνο το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και να πάρουν τα χρήματά τους οι διεθνείς τοκογλύφοι. Από το σενάριο της ελεγχόμενης χρεοκοπίας κερδισμένοι βγαίνουν:

  • Η εγχώρια αστική τάξη αφού οι τράπεζες θα γλιτώσουν τις ζημίες από την πιθανή έκθεσή τους στα τοξικά ομόλογα, θα κερδίσουν από τα δάνεια του μνημονίου, ενώ πολλοί επιχειρηματίες θα έχουν τη δυνατότητα να υπογράψουν εξαιρετικά κερδοφόρες συμφωνίες με την ελληνική κυβέρνηση και με το διεθνές κεφάλαιο για την εκμετάλλευση των υπό ιδιωτικοποίηση κρατικών οργανισμών (ΟΣΕ, ΔΕΗ, Λιμάνια, αεροδρόμια κλπ).
  • Όλες οι καταθέσεις, αφού διατηρείται η αξία και η ακεραιότητα τους στις τράπεζες αλλά και όλα τα δάνεια που έχουν συναφθεί μεταξύ ιδιωτών και τραπεζών (στεγαστικά, καταναλωτικά κλπ).
  • Το οικοδόμημα του ΕΥΡΩ και της ΟΝΕ, αφού ο δανεισμός της Ελλάδας θα πατάει στα «στέρεα» θεμέλια του ελέγχου από το ΔΝΤ-ΕΕ-ΕΚΤ, το οποίο όμως με τη σειρά του θα συνεχίσει να καταστρέφει την όποια ανταγωνιστικότητα της εγχώριας οικονομίας.
  • Τα κράτη και οι τράπεζες που μας έχουν δανείσει.

Η ελεγχόμενη πτώχευση/ χρεοκοπία θα είχε νόημα μόνο αν είχαμε μια βιομηχανία που θα ήταν σε ύπνωση και θα προσπαθούσαμε να κερδίσουμε χρόνο για να την ξυπνήσουμε ώστε να κάνουμε άλματα ανταγωνιστικότητας σε σημείο που να μπορούμε να συναγωνιστούμε χώρες όπως η Γερμανία. Υπάρχει περίπτωση για κάτι τέτοιο; ΟΧΙ. Η ελεγχόμενη πτώχευση επιλέγεται για να εξασφαλιστεί χρόνος ώστε να αποφύγουν τις ζημιές οι ντόπιοι και ξένοι τοκογλύφοι και να αποφευχθεί το μεγάλο πολιτικό κόστος από μια άμεση χρεοκοπία που θα μπορούσε να φέρει ακόμα και την κατάρρευση του σημερινού πολιτικού συστήματος[5]. Πάντως, το μόνο σίγουρο είναι ότι συντελείται μία άνευ προηγουμένου καταλήστευση του εισοδήματος των εργαζομένων, προωθούνται ακραία μέτρα όπως περαιτέρω ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, απολύσεις σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και καταργούνται κατακτήσεις δεκαετιών (π.χ. 13ος , 14ος μισθός-σύνταξη, ασφαλιστικά δικαιώματα κλπ).

Ένα δεύτερο σενάριο, συμπληρωματικό στο πρώτο, είναι η επαναδιαπραγμάτευση και η αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους. Στην περίπτωση αυτή καλούνται οι δανειστές να συζητήσουν με τη δανειζόμενη χώρα δευτερεύουσες όψεις και αλλαγές του δανεισμού της, όπως είναι ο χρόνος αποπληρωμής των δανείων, το ύψος του επιτοκίου ακόμα και η περιστολή μέρους του χρέους. Αν για παράδειγμα ένα ομόλογο λήγει σε 6 μήνες μετά από συμφωνία μεταξύ των ενδιαφερόμενων μπορεί να παραταθεί ο χρόνος αποπληρωμής ή να μειωθεί το επιτόκιο δανεισμού[6]. Το κέρδος θα είναι έτσι κι αλλιώς μικρό γιατί το συνολικό κόστος δανεισμού μετατίθεται στο μέλλον για να αποπληρωθεί, και ακόμα κι αν μειωθεί το επιτόκιο με το οποίο δανείστηκε συνοδεύεται, όπως στην προηγούμενη περίπτωση, με εξίσου σκληρούς όρους[7].

ΑΡΝΗΣΗ/ ΣΤΑΣΗ ΠΛΗΡΩΜΩΝ

«Ο δεύτερος λόγος, για τον οποίο αποσύραμε τη στάση πληρωμών από το τραπέζι, έχει να κάνει με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όχι μόνο η ΕΚΤ αγοράζει ομόλογα από την αγορά, αλλά πρέπει να αποφύγουμε και την «μόλυνση» άλλων οικονομιών. Κάτι τέτοιο δεν θα έπληττε μόνο τις ελληνικές τράπεζες.[…]Επομένως, πιστεύω ότι πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι η Ελλάδα δεν θα κηρύξει πτώχευση ή στάση πληρωμών, όχι μόνο για το συμφέρον της Ελλάδας, αλλά και για το συμφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ευρωζώνης.» (Έλληνας Πρωθυπουργός σε δηλώσεις του στο Καναδικό CBC, 23/6/2010)

Καταρχάς μια βασική παρατήρηση: Το ύψος του ελληνικού δημόσιου χρέους είναι αρκετά μεγάλο για να αποτελεί απειλή όχι για τους έλληνες εργαζόμενους, όπως τα παπαγαλάκια των ΜΜΕ και των τραπεζών σπεύδουν να μας «πληροφορήσουν»,  αλλά για όσους κατέχουν μέρος του δηλαδή για τις τράπεζες, τα επενδυτικά κεφάλαια (hedge funds) κ.α. Η άρνηση αποπληρωμής των τοκογλυφικών δανείων αποτελεί μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία, και στην ουσία την μοναδική λύση, ώστε να προστατευτούν τα εισοδήματα και τα συμφέροντα των εργαζομένων, να αποτραπεί η λεηλασία των όποιων πλουτοπαραγωγικών πόρων διαθέτει μια χώρα και να σταματήσει η αφαίμαξη του παραγόμενου κοινωνικού πλούτου η οποία συντελείται για να καλυφθούν οι δαπάνες που απαιτούνται για την αποπληρωμή των δανείων. Η διαγραφή του χρέους θα αποτινάξει από τις πλάτες του ελληνικού Δημοσίου ένα ασήκωτο φορτίο. Αρκεί να αναφέρουμε πως οι πληρωμές για τόκους ύψους 12,3 δις € είναι διπλάσιες από τις πληρωμές για συντάξεις 6,4 δις, ενώ τα χρεολύσια ύψους περίπου 30 δις € ξεπερνούν τις δαπάνες για την μισθοδοσία του προσωπικού στο δημόσιο που φτάνουν τα 26,5 δις €[8].

 

Άρα, το πρώτο πράγμα που θα έπρεπε να κάνει μία χώρα σαν την Ελλάδα, είναι να καταγγείλει ως απαράδεκτο και ειδεχθές/ μισητό (odious) το χρέος της και να αρνηθεί να καταβάλει τα χρήματα που απαιτούνται για την πληρωμή των δανείων και των τοκοχρεολυσίων[9]. Με την άρνηση πληρωμών η χώρα δεν θα πτωχεύσει, αντίθετα η άρνηση πληρωμών γίνεται για να μην πτωχεύσει και παραδώσει τα πάντα στους δανειστές της[10]. Ποιο είναι όμως το άμεσο οικονομικό όφελος από μία τέτοια κίνηση? Θα σταματήσει η οικονομική αιμορραγία αφού η χώρα θα γλιτώσει την καταβολή 30 δις €/έτος για χρεολύσια και συνολικά 80 δις €/έτος που είναι «αναγκασμένη» να πληρώνει για την εξυπηρέτηση του χρέους της[11].

Όμως η άρνηση πληρωμών από μόνη της δεν αρκεί. Πρέπει να συνοδευτεί και από μία σειρά από κινήσεις, με πρώτη και καλύτερη την εθνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος καθώς και όλων των επιχειρήσεων στρατηγικού χαρακτήρα (ΔΕΗ, ΟΤΕ κλπ), γιατί αυτοί που θα έχουν πρόβλημα είναι οι δανειστές μας, εγχώριοι και ξένοι, και φυσικά οι Ευρωπαίοι εταίροι μας. Άρα στην περίπτωση της άρνησης πληρωμών του χρέους αυτοί που πρώτοι θα βιώσουν τις «συνέπειες» από μία τέτοια κίνηση δεν είναι οι εργαζόμενοι αλλά οι κάτοχοι των ελληνικών ομολόγων, δηλαδή οι τράπεζες και κάθε άλλος δανειστής. Γιατί? Οι κάτοχοι ελληνικών ομολόγων γνωρίζουν ότι πολύ δύσκολα θα πάρουν πίσω τα χρήματά τους, αλλά για να το νιώσουν καλύτερα στο πετσί τους, θα πρέπει να χάσουν περισσότερα κεφάλαια για την απορρόφηση των ζημιών από όσα ήδη έχουν. Ως εκ τούτου, σκοπός τους είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη καθυστέρηση της αναγνώρισης της αδυναμίας αποπληρωμής από την Ελλάδα του ληστρικού χρέους, ώστε να μπορέσουν να περιορίσουν τη «χασούρα».

Αφού ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού χρέους κατέχεται από ευρωπαϊκές τράπεζες, που απλά δεν έχουν αρκετό κεφάλαιο για να απορροφήσουν τις ζημίες του ελληνικού χρέους, ο φόβος τους είναι κάτι παραπάνω από υπαρκτός, ειδικά αν η Ελλάδα συνοδεύεται σε μία τέτοια κίνηση από την Πορτογαλία, την Ισπανία, την Ιρλανδία κλπ. Ο επόμενος πίνακας δείχνει την χώρα προέλευσης των δανειστών μας, αποδεικνύοντας ότι οι «κάτοχοι» του ελληνικού χρέους είναι κυρίως Ευρωπαϊκές χώρες. Ίσως αυτός ο πίνακας να απαντάει και στο ερώτημα αναφορικά με το ποιοι είναι οι λεγόμενοι «κερδοσκόποι».

ΠΙΝΑΚΑΣ 3- Προέλευση κατόχων ελληνικών ομολόγων

ΧΩΡΑ σε εκ. δολάρια
Γαλλία 75.452
Ελβετία 63.966
Γερμανία 43.236
Η.Π.Α. 16.411
Μ. Βρετανία 12.342
Ολλανδία 11.849
Πορτογαλία 10.317
Ιρλανδία 8.506
Ιαπωνία

8.447

Ιταλία 8.381
Υπόλοιπες χώρες 43.693
Γενικό σύνολο 302.600

Πηγή: Αναφορά τρίτου τετραμήνου 2009 της Διεθνούς Τράπεζας Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Μετά την άρνηση πληρωμών του χρέους και την εθνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος η Ελλάδα, εσπευσμένα, θα πρέπει να αποχωρήσει από την ΕΕ και την Ευρωζώνη και να εκδώσει εθνικό νόμισμα γιατί με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνονται τα εξής πλεονεκτήματα για την χώρα:

ü      Επανακτάται ο έλεγχος της εθνικής οικονομίας και δίνεται η δυνατότητα στο κράτος να ασκήσει νομισματική πολιτική,

ü      Μπορεί να τυπώσει δικό του νόμισμα και να το υποτιμήσει αν χρειαστεί[12],

ü      Ελέγχει την ροή των κεφαλαίων των τραπεζών και των μεγάλων επιχειρήσεων που θα επιχειρήσουν να φύγουν από την χώρα με δεδομένη την απειλή του κρατικού ελέγχου,

ü      Περιορίζει ευκολότερα τα ελλείμματα και τις δανειακές του ανάγκες[13].

ü      Μπορεί να προχωρήσει σε αναδιανομή του εισοδήματος υπέρ των εργαζομένων, να ακυρώσει τα μέτρα λιτότητας και να ασκήσει κοινωνική πολιτική χωρίς την επίκληση δεσμευτικών συμφωνιών για τήρηση και εφαρμογή του μνημονίου, του προγράμματος σταθερότητας και ανάπτυξης κλπ

Θα πρέπει, ακόμα, να γίνει κατανοητό ότι είναι τελείως διαφορετικό πράγμα η άρνηση-παύση πληρωμών, που σκοπίμως μπερδεύεται με την επαναδιαπραγμάτευση και με την αναδιάρθρωση του ύψους του δημοσίου χρέους που πρόκειται να γίνει από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, γιατί τα αποτελέσματα θα είναι ακόμα χειρότερα από ότι βιώνουμε σήμερα. Τα πλεονεκτήματα που αναφέραμε θα χαθούν αν δεν υπάρξει ισχυρή βούληση που θα οδηγήσει στην άμεση εφαρμογή τους. Ακόμα και αν όσα περιγράφηκαν προηγουμένως έχουν σοβαρές πιθανότητες να υλοποιηθούν δεν αρκούν αν δεν απαντηθούν δύο βασικά ερωτήματα:

1)      Ποιος ή ποια κυβέρνηση θα κάνει όλες τις απαιτούμενες κινήσεις και διαπραγματεύσεις? Ποια κυβέρνηση έχει το σθένος να πάρει τα «μέτρα» στους τραπεζίτες και στους υποτιθέμενους κερδοσκόπους?

2)      Από μόνη της αρκεί η άρνηση πληρωμών και η διαγραφή του χρέους?

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

«Αντιµέτωποι µε κοινοβούλια που ελέγχονταν από τους αριστοκράτες, οι µεταρρυθµιστές του 19ου αιώνα τα έθεσαν υπό τον έλεγχο της δηµοκρατίας. Σήµερα, τα κοινοβούλια επιβεβαιώνουν τη παλινόρθωση της αριστοκρατίας του χρήµατος, νοµοθετώντας για λογαριασµό της. Και οι υπήκοοι παρατηρούν το ρολόι της Ιστορίας να επιστρέφει στον καιρό της δουλείας, περιµένοντας µε βουβή οργή έναν Σπάρτακο» (Ρούσσος Βρανάς, ΤΑ ΝΕΑ, 25/6/2010)

Προφανώς κανένας σοβαρός άνθρωπος δεν μπορεί να ελπίζει από την κυβέρνηση Παπανδρέου ή μια μελλοντική με πρωθυπουργό τον Σαμαρά ή όποιον άλλο να προχωρήσει στην μονομερή άρνηση πληρωμής του χρέους. Ωστόσο, τα όσα περιγράψαμε παραπάνω είναι κενά περιεχομένου και μοιάζουν αρκετά οικονομίστικα και τεχνικά αν η υλοποίησή τους δεν συνοδευτεί από την παρουσία του «πολιτικού στοιχείου» και την ανάδειξη του λαϊκού παράγοντα. Χρειάζεται να συνοδευτούν με μια πολιτική πρόταση που θα προτείνει (και θα επιβάλει) ένα άλλο αναπτυξιακό υπόδειγμα, ένα διαφορετικό τρόπο παραγωγής που θα θέτει ταυτόχρονα την αλλαγή των κυρίαρχων εκμεταλλευτικών σχέσεων και τον επαναστατικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Είναι αναγκαία η οικοδόμηση κινημάτων και αντιστάσεων που θα λειτουργήσουν λυτρωτικά για τους εργαζόμενους και για όσους πλήττονται από την στυγνή εκμετάλλευση/ λιτότητα η οποία επιβλήθηκε από το πολιτικό προσωπικό της εγχώριας αστικής τάξης σε συνεργασία με το ΔΝΤ-ΕΕ-ΕΚΤ.

Για την αριστερά το πεδίο της τωρινής καπιταλιστικής κρίσης είναι προνομιακό φτάνει να αφουγκραστεί τις ανάγκες της εργατικής τάξης και να τις μετουσιώσει σε πολιτικά επιχειρήματα, πολιτικά προγράμματα κλπ. Την ώρα που όλα τα νεοφιλελεύθερα, νεοκευνσιανά, Κευνσιανά ή μονεταριστικά μοντέλα διαχείρισης και κοινωνικής αναπαραγωγής αμφισβητούνται από τους «ειδήμονες» που τα δημιούργησαν και αποτυγχάνουν να ξεπεράσουν τις κρίσεις που εμφανίστηκαν, δημιουργώντας κι άλλες, η μόνη πειστική απάντηση πρέπει να προέλθει από την αντικαπιταλιστική αριστερά. Την αντικαπιταλιστική αριστερά που δεν θα κάνει «θετικές προτάσεις» προς το σύστημα και δεν θα προτείνει έναν ελαφρώς αριστερό «κυβερνητισμό» τύπου ΣΥΡΙΖΑ[14], ούτε θα περιμένει πότε η λαϊκή δυσαρέσκεια θα μετουσιωθεί σε ικανοποιητικό ποσοστό στις εκλογές και θα περιχαρακώνεται γύρω από την δικιά του, «σωστή γραμμή» όπως κάνει το ΚΚΕ.

Χρειάζεται μια αντικαπιταλιστική αριστερά που θα καταλάβει, επιτέλους, ότι αποτελεί τον κύριο παράγοντα που αλλάζει τους δυσμενείς συσχετισμούς δύναμης για τους εργαζόμενους και επαναφέρει στο προσκήνιο την ταξική αντιπαράθεση. Όσοι αντιστρατεύονται τους μονόδρομους της ΕΕ-ΟΝΕ και του ΔΝΤ, όλοι όσοι αντιπαλεύουν την καταλήστευση του πλούτου που έχει παραχθεί από τους εργαζόμενους και έχει καρπωθεί από τους καπιταλιστές καλούνται να συμβάλλουν με τις δυνάμεις τους στην ανατροπή τους. Όπως λέει και μια κινέζικη παροιμία: «Μόνο όταν όλοι συνεισφέρουν την ξυλεία τους μπορούν να ανάψουν μια δυνατή φωτιά».


[1] Δηλαδή οι εισαγωγές ήταν περισσότερες από τις εξαγωγές με αποτέλεσμα να αναγκάζεται το κράτος να δανείζεται.

[2] Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μπερδεύεται το χρέος ενός ιδιώτη σε μία τράπεζα με το χρέος μιας χώρας. Πάντα οι δυνατότητες και τα διαπραγματευτικά όπλα που διαθέτει ένας κοινωνικός σχηματισμός είναι πολύ περισσότερες, αφού κάθε άλλο παρά εύκολο είναι να κάνουν κατάσχεση στο «σπίτι» του ή σε οποιοδήποτε άλλο «περιουσιακό στοιχείο» που κατέχει.

[3] Περίληψη του μνημονίου έχει αναρτηθεί στο blog από τις 5/6/2010. Από τότε μέχρι σήμερα έχει επικαιροποιηθεί προβλέποντας ακόμα πιο σκληρούς όρους για τα συμφέροντα των εργαζόμενων.

[4] Πρόσφατα ανακοινώθηκε ο δανεισμός 16 χωρών της Αφρικής (μεταξύ των οποίων είναι το Κονγκό, η Ακτή Ελεφαντοστού, το Μάλι, το Τόνγκο κ.α.) οι οποίες έχουν σημαντικά κοιτάσματα  χρυσού και διαμαντιών με την δικαιολογία ότι τα χρήματά αυτά θα βοηθήσουν στον περιορισμό τρομοκρατικών ενεργειών. Στην ουσία ενδιαφέρονται να βάλουν χέρι στις πλουτοπαραγωγικές πηγές τους και να διασφαλίσουν την απρόσκοπτη παραγωγή και εμπορία τους προς τις πλουσιότερες χώρες.

[5] Ειδικά στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης όπου το ΔΝΤ και η ΕΕ κυριολεκτικά σαρώνουν τα πάντα, και ελλείψει σοβαρής αριστερής πρότασης, οι πτώσεις των κυβερνήσεων γίνονται σχεδόν σε μηνιαία βάση.

[6] Σε μια περίοδο όπου κυριαρχεί η ανασφάλεια και η ανησυχία είναι προφανές ότι θα εμφανιστούν διάφοροι να μπερδέψουν ακόμα περισσότερο τον κόσμο, όπως γίνεται στην περίπτωση της Ν.Δ. και του βουλευτή της Καμμένου ο οποίος σε τηλεοπτική εκπομπή απαιτούσε την, εδώ και τώρα, επαναδιαπραγμάτευση του ύψους του δημοσίου χρέους χωρίς φυσικά να συνοδεύεται κάτι τέτοιο από την μόνη απειλή που φαίνεται ότι μπορεί να κωλώσουν που είναι η άρνηση πληρωμών και η διαγραφή του χρέους. Επίσης, δεν είναι τυχαίο που η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έχει προσλάβει την ειδική εταιρία σε θέματα αναδιαπραγμάτευσης δημοσίου χρέους Lazard.

[7] Σε πολλά από τα θέματα που διαπραγματευόμαστε η Αργεντινή είναι πρώτης τάξεως παράδειγμα. Το 2003 η κυβέρνηση της Αργεντινής, κατόπιν συμφωνίας, εξέδωσε νέα ομόλογα μειωμένης αξίας κατά 70% (!) σε σχέση με τα παλαιότερα, δηλαδή το χρέος της χώρας διαγράφηκε κατά 70%, όμως το υπόλοιπο 30% βρέθηκε στα χέρια επενδυτικών κεφαλαίων και τραπεζών που συνέχισαν να πιέζουν τη χώρα για αποζημιώσεις, καταβολή των χρεών κ.α. Το αποτέλεσμα ήταν η Αργεντινή να οδηγηθεί σε δανεισμό με επιτόκια που ξεπερνούν το 15% και να οφείλει περισσότερα από το αρχικό χρέος της.

[8] Βλ. Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού για το 2010 και Εφημερίδα ΠΡΙΝ, 15/6/2010

[9] Η πρώτη δόση που εκταμίευσε η χώρα στις 15/5/2010 από τα 110 δις € χρησιμοποιήθηκε για να αναχρηματοδοτηθεί δάνειο που είχε συναφθεί το 1984 από την κυβέρνηση του Παπανδρέου του ‘Β, προκειμένου να αποπληρωθεί δάνειο που συνάφθηκε το…1889.

[10]Πτώχευση έχουμε όταν μια χώρα δεν μπορεί να πληρώσει τα χρέη της. Με την πτώχευση, επιτυγχάνεται μια προσωρινή παύση πληρωμών σε ρευστό, αλλά η χώρα τίθεται υπό την δαμόκλειο σπάθη των δανειστών της, οι οποίοι ότι δεν μπορούν να λάβουν σε ρευστό, το λαμβάνουν σε είδος, πράγμα που σημαίνει ότι οι παραγωγικοί πόροι της τίθεται στην διάθεση των δανειστών, είτε κατάσχονται, προκειμένου να αποπληρωθούν τα χρέη της. Τέτοια παραδείγματα θα βρούμε στην Αφρική και στην Λατινική Αμερική (Αργεντινή, Βραζιλία, Ουρουγουάη κλπ). Σε ένα τέτοιο δρόμο έχουμε μπει ως χώρα μετά την εφαρμογή του Μνημονίου.

[11] Μόνο για το 2009 η Ελλάδα πλήρωσε το 35% του παραγόμενου ΑΕΠ της για δάνεια, τόκους κλπ.

[12] Ως πιθανή συνέπεια της μετάβασης από το Ευρώ σε εθνικό νόμισμα (δραχμή?) θα είναι η υποτίμηση του «νέου» νομίσματος. Το ύψος της υποτίμησης υπολογίζεται ότι μπορεί να είναι και 30%, δηλαδή όλες οι καταθέσεις θα χάσουν την τωρινή αξία τους κατά 30%. Πολλοί ισχυρίζονται ότι το κακό δεν είναι τόσο μεγάλο αν σκεφτεί ότι χάνει πολύ περισσότερα τώρα με την εφαρμογή του μνημονίου και των μέτρων που πάρθηκαν πριν καταλήξουμε στο ΔΝΤ.

[13]Πολλοί ισχυρίζονται ότι η επάνοδος στη δραχμή θα σημάνει συνεχείς υποτιμήσεις και θα επέλθει οικονομική καταστροφή, το οποίο είναι λάθος. Η Ελλάδα από το τέλος του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου έχει προβεί σε 12 υποτιμήσεις χωρίς να χρεοκοπήσει. Άλλωστε με την είσοδο στην ΕΟΚ, και μετέπειτα στην ΕΕ και στην ΟΝΕ, απαγορεύτηκε για κάθε κοινωνικό σχηματισμό η δυνατότητα να επιβάλλει δασμούς στα πλαίσια της εσωτερικής αγοράς που δημιουργήθηκε, κάτι που συνέβαλε στην επιδείνωση του ελλείμματος του Εμπορικού Ισοζυγίου και στην αύξηση του συνολικού δανεισμού της χώρας. Από τη δημιουργία της ΕΕ και της ΟΝΕ ωφελημένοι βγήκαν οι πιο αναπτυγμένοι κοινωνικοί σχηματισμοί, όπως η Γερμανία, αφού διευκολύνθηκε η εξαγωγή των αγαθών τους προς τους λιγότερο αναπτυγμένους που όμως μπορούσαν να επιβάλουν δασμούς (φορολογία στα εισαγόμενα αγαθά και υπηρεσίες) όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία. Δεδομένης της οικονομικής και πολιτικής συγκυρίας παγκοσμίως, η αποχώρηση μιας χώρας από την ΕΕ-ΟΝΕ πιθανόν να οδηγήσει και στην κατάρρευση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, ένα σενάριο εξαιρετικά ευχάριστο για τους λαούς της Ευρώπης, αφού η Ελλάδα και το πρόβλημα του χρέους της ήταν μόνο η αφορμή για να επιβάλουν προγράμματα λιτότητας ακόμα και χώρες που δεν είχαν τέτοια προβλήματα (Γερμανία, Ολλανδία κλπ). Οι αντιρρήσεις που εκφράζονται από τάσεις της αριστεράς (βλ. ΣΥΡΙΖΑ) για αποχώρηση από την ΕΕ-ΟΝΕ είναι εκτός τόπου και χρόνου.

[14]Όπως για παράδειγμα το άρθρο του Οικονομολόγου Κώστα Καλλωνιάτη που δημοσιεύτηκε στην ΑΥΓΗ στις 4/7/2010, ο οποίος επικρίνει το κείμενο των οικονομολόγων. (βλ. http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=553880 )

Επιχειρήσαμε να καταγράψουμε ή αν θέλετε να αντιγράψουμε τα κυριότερα σημεία το Μνημονίου που υπογράφηκε μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης, της Τράπεζας της Ελλάδος και των εκπροσώπων της Ευρωπαικής Ένωσης, της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Διαβάζοντάς το κανείς μπορεί να διαπιστώσει όλα όσα μας περιμένουν τα επόμενα χρόνια αλλά και τα ψέμματα της σοσια-ληστρικής κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ τόσο προεκλογικά όσο και μετεκλογικά. Αν τυχόν υπάρχουν παραλήψεις στην περίληψη που κάνουμε είναι γιατί οι διαρθρωτικές αλλαγές, οι περαιτέρω μειώσεις των μισθών και των συντάξεων στον ιδιωτικό και στο δημόσιο τομέα αλλά και οι απολύσεις είναι μερικές μόνο από τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι απατεώνες του Χρηματιστηρίου, της SIEMENS, του Βατοπεδίου, των Ομολόγων, των Ολυμπιακών Αγώνων και της ισχυρής Ελλάδας. Το μνημόνιο της ντροπής και της ξεφτίλας αποδεικνύει ότι η Στάση Πληρωμών που μας φοβερίζουν είναι πραγματικότητα όχι για τις Τράπεζες και για το μεγάλο κεφάλαιο (αυτούς τους προστατεύει με προκλητικό τρόπο όπως θα διαβάσετε στη συνέχεια αν έχετε υπομονή) αλλά για τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους, τους ανέργους κλπ.

Αν τους έχει μείνει ίχνος τσίπας πάνω τους οφείλουν, πριν παραιτηθούν, να προχωρήσουν άμεσα στις εξής κινήσεις:

  • ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ  ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ- ΕΕ-ΔΝΤ-ΕΚΤ ΚΑΙ ΠΛΗΡΗΣ ΑΠΟΔΕΣΜΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ Ο.Ν.Ε.-Ε.Ε.
  • ΣΤΑΣΗ ΠΛΗΡΩΜΩΝ-ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ
  • ΕΘΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΔΕΗ, ΟΤΕ κλπ)
  • ΑΜΕΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΕΛΕΓΧΩΝ ΣΤΙΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ
  • ΡΙΖΙΚΗ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
  • ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΣΕ ΜΙΣΘΟΥΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ-ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΟΡΙΩΝ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ

  1. Πρόσφατες Εξελίξεις

ΑΕΠ 2009: -2%

Δημοσιονομικό Έλλειμμα 2009: 13,6%

Δημόσιο Χρέος 2009: 115%

Έλλειμμα Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών 2009: -11%

Καθαρή Διεθνής Επενδυτική Θέση: 83%

Δαπάνες για τοκοχρεολύσια εξωτερικού χρέους: Πάνω από 5% του ΑΕΠ

ΑΕΠ 2010: -4% (Πρόβλεψη)

ΑΕΠ 2011: -2,5% (Πρόβλεψη)

  1. Οικονομικές Πολιτικές- Δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Κυβέρνηση

ü      Μείωση Δημ. Ελλείμματος 11% μέχρι το 2013

ü      Μείωση Δημ. Ελλείμματος κάτω από το 3% το 2014

ü      Δημιουργία Πρωτογενών Πλεονασμάτων τουλάχιστον 5% του ΑΕΠ μέχρι το 2020

ü      Μειώσεις στις συντάξεις το 2010: η απάλειψη της 13ης και της 14ης σύνταξης αντισταθμίζεται για όσους λαμβάνουν λιγότερο από €2500 μηνιαίως με την υιοθέτηση ενός νέου ενιαίου επιδόματος €800 ετησίως. Η μείωση βαραίνει περισσότερο όσους λαμβάνουν υψηλότερες συντάξεις.

ü      Μειώσεις στους μισθούς το 2010: Η πληρωμή του 13ου και 14ου μισθού θα απαλειφθεί για όλους τους εργαζομένους. Για την προστασία των χαμηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων, για όσους λαμβάνουν λιγότερο από €3000 μηνιαίως θα υιοθετηθεί ένα ενιαίο επίδομα €1000 ετησίως ανά εργαζόμενο το οποίο θα χρηματοδοτηθεί μέσω μείωσης επιδομάτων για τους υψηλόμισθους.

ü      Συνολικά μέτρα 2010-2014: 30.000 εκατ. €, 13% του ΑΕΠ. Πιο αναλυτικά:

Πίνακας 1- Μέτρα αύξησης εσόδων που προβλέπονται στο Μνημόνιο για το 2010

ΜΕΤΡΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ (σε εκατ. €) % του ΑΕΠ
Αύξηση του ΦΠΑ 800 0,3
Αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα 200 0,1
Αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα τσιγάρα 200 0,1
Αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα ποτά 50 0,0
Μείωση του μισθολογικού κόστους μέσω μείωσης 13ου και 14ου μισθού και των επιδομάτων 1100 0,5
Ενδιάμεση κατανάλωση 700 0,3
Μειώσεις στις συντάξεις 350 0,1
Αναστολή της β’ δόσης του επιδόματος αλληλεγγύης 400 0,2
Μείωση των συντάξεων μέσω της μείωσης της 13ης και 14ης σύνταξης 1500 0,6
Μείωση των δημόσιων επενδύσεων 500 0,2
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΗ 5800 2,5

Πίνακας 2- Μέτρα αύξησης εσόδων που προβλέπονται στο Μνημόνιο για το 2011

ΜΕΤΡΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ (σε εκατ. €) % του ΑΕΠ
Αύξηση του ΦΠΑ 1000 0,4
Αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα 250 0,1
Αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα τσιγάρα 300 0,1
Αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα ποτά 50 0,0
Μείωση του μισθολογικού κόστους μέσω μείωσης 13ου και 14ου μισθού και των επιδομάτων 400 0,2
Ενδιάμεση κατανάλωση 300 0,1
Εξοικονόμηση από την εισαγωγή ενοποιημένου συστήματος πληρωμής μισθών Δημοσίου 100 0,0
Πάγωμα συντάξεων 100 0,0
Εξοικονόμηση πόρων από τον «Καλλικράτη» 500 0,2
Μειώσεις στις συντάξεις 150 0,1
Μείωση των συντάξεων μέσω της μείωσης της 13ης και 14ης σύνταξης 500 0,2
Φορολόγηση των αυθαιρέτων κτισμάτων 800

0,4
Φόρος πολυτελείας 100 0,0
Λογιστικός προσδιορισμός εισοδήματος 50 0,0
Δικαιώματα τυχερών παιγνίων 200 0,1
Άδειες τυχερών παιγνίων 500 0,2
Ειδική εισφορά σε κερδοφόρες επιχειρήσεις 600

0,3
Τέλος διατήρησης ημιυπαίθριων 500

0,2
ΦΠΑ – αλλαγές στις υποκατηγορίες και διεύρυνση της βάσης 1000 0,4
Πράσινα τέλη 300 0,1
Τεκμήρια φορολόγησης 400 0,2
Αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων 400 0,2
Φορολογία των αμοιβών σε είδος (αυτοκίνητα) 150 0,1
Μείωση των δημόσιων επενδύσεων 500 0,4
ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΕΤΟΣ 1,1
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΗ 9650 4,3

Πίνακας 3- Μέτρα αύξησης εσόδων που προβλέπονται στο Μνημόνιο για το 2012

ΜΕΤΡΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ (σε εκατ. €) % του ΑΕΠ
Ειδικοί φόροι κατανάλωσης μη-αλκοολούχων ποτών 300 0,1
Άδειες τυχερών παιγνίων 225 0,1
Δικαιώματα τυχερών παιγνίων 400 0,2
ΦΠΑ – διεύρυνση βάσης 300 0,1
Τεκμήρια φορολόγησης 100 0,0
Αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων 200 0,1
Μείωση προσλήψεων δημοσίων υπαλλήλων πέραν του 5: 1 600 0,3
Επιδόματα ανεργίας (με βάση ελάχιστα μέσα διαβίωσης) 500

0,2
Πάγωμα συντάξεων 250 0,1
Εξοικονόμηση πόρων από τον «Καλλικράτη» 500 0,2
Μείωση πληρωμών προς στις δημόσιες επιχειρήσεις 800 0,4
Μείωση των δημοσίων επενδύσεων 500

0,2
Μη-καθορισμένα μέτρα για λειτουργικά έξοδα 900 0,4
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΗ 5575 2,4

Πίνακας 4- Μέτρα αύξησης εσόδων που προβλέπονται στο Μνημόνιο για το 2013

ΜΕΤΡΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ (σε εκατ. €) % του ΑΕΠ
Τεκμήρια φορολόγησης 100 0,0
Άδειες τυχερών παιγνίων -725 -0,3
Μείωση των προσλήψεων των δημοσίων υπαλλήλων πέραν του 5: 1 500 0,2
Πάγωμα συντάξεων 200 0,1
Εξοικονόμηση πόρων από τον «Καλλικράτη» 500 0,2
Μη-καθορισμένα μέτρα 4200 1,8
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΗ 4775 2,0

Πίνακας 5- Μέτρα αύξησης εσόδων που προβλέπονται στο Μνημόνιο για το 2014

ΜΕΤΡΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ (σε εκατ. €) % του ΑΕΠ
Ειδική εισφορά σε κερδοφόρες επιχειρήσεις (διακοπή των προσωρινών μέτρων) -600 -0,2
Φορολόγηση των αυθαίρετων κτισμάτων (διακοπή των προσωρινών μέτρων) -450 -0,2
Μη-καθορισμένα μέτρα 5750 2,4
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΤΗΣΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΗ 4700 1,9

  1. Διαρθρωτικές Αλλαγές- Μεταρρυθμίσεις[1]

ü      Στη δημόσια διοίκηση:

  • Απλοποίηση συστήματος πληρωμών των δημοσίων υπαλλήλων
  • Ολοκλήρωση συστήματος κρατικών προμηθειών για όλους τους κλάδους και για όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης- εισαγωγή συστημάτων ηλεκτρονικών δημοπρασιών (e- auctioning systems)
  • Υποχρέωση δημοσίευσης στο διαδίκτυο όλων των αποφάσεων για δαπάνες της κυβέρνησης
  • ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ
  • Ανάθεση αναθεώρησης από ανεξάρτητο εξωτερικό φορέα της οργάνωσης και της λειτουργίας της κεντρικής διοίκησης
  • Εξορθολογισμός της χρήσης πόρων, της οργάνωσης της δημόσιας διοίκησης και της αποδοτικότητας των κοινωνικών προγραμμάτων
  • Καλύτερη νομοθέτηση- εφαρμογή μέτρων για την μείωση 20% του διοικητικού βάρους με βάση τα δεδομένα του 2008

ü      Στην αγορά εργασίας και μισθοί:

  • Αναθεώρηση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα και των συμβατικών ρυθμίσεων
  • Παράταση περιόδου μαθητείας για νέες θέσεις εργασίας στο ένα έτος
  • Μείωση αποζημιώσεων για όλους τους εργαζόμενους (blue and white collar workers)
  • Αύξηση του ελάχιστου κατωφλίου (threshold) για την ενεργοποίηση όρων ομαδικών απολύσεων, ειδικά για τις μεγάλες επιχειρήσεις
  • Διασφάλιση ότι οι κατώτατοι μισθοί θα μείνουν αμετάβλητοι σε ονομαστική αξία για 3 χρόνια
  • Διευκόλυνση της χρήσης συμβάσεων προσωρινής και μερικής απασχόλησης
  • Αναθεώρηση του συστήματος διαπραγματεύσεων των μισθών στον ιδιωτικό τομέα για τη συγκράτηση των μισθών- Τοπικά σύμφωνα απασχόλησης
  • Εφαρμογή μεταβλητών απολαβών ώστε να αντικατοπτρίζουν την παραγωγικότητα σε επίπεδο επιχείρησης
  • Τροποποίηση συστήματος διαιτησίας
  • Αύξηση της ευελιξίας στο ωράριο εργασίας- μείωση υπερωριακών αμοιβών
  • Καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας
  • Αναθεώρηση στο δίχτυ κοινωνικής προστασίας

ü      Συντάξεις- ασφαλιστικό

  • Υιοθέτηση αναλογικού συστήματος για όλους τους νυν και μελλοντικούς εργαζόμενους
  • Μέχρι το Δεκέμβριο του 2015, συνταξιοδότηση στην ηλικία των 65 ετών για όλους (και για όσους έχουν ασφαλιστεί πριν την 1-1-1993)
  • Αύξηση ορίου συνταξιοδότησης των γυναικών που υπηρετούν στο δημόσιο στα 65 χρόνια μέχρι το 2013
  • Ενίσχυση της σύνδεσης των εισφορών με τα επιδόματα
  • Υπολογισμός των συντάξεων στο σύνολο του εργασιακού βίου
  • Μέση ετήσια λογιστική μεταφορά ύψους 1,2
  • Τιμαριθμοποίηση των συντάξεων
  • Αυτόματος μηχανισμός προσαρμογής έτους συνταξιοδότησης- αύξησης προσδοκώμενης διάρκειας ζωής κατά το έτος συνταξιοδότησης
  • Αυξημένη ελάχιστη περίοδο εισφορών από 37 στα 40 χρόνια μέχρι το 2015
  • Περιορισμένη χρήση πρόωρης συνταξιοδότησης στα 60 έτη από 1-1-2011, συμπεριλαμβανομένων των εργαζόμενων σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα και όσων έχουν 40 χρόνια εισφορών
  • Μείωση 6%/ετος για όσους θα συνταξιοδοτούνται μεταξύ των 60-65 ετών με λιγότερα από 40 χρόνια εισφορών
  • Καμία ειδική μεταχείριση για όσους έχουν ασφαλιστεί προ της 1-1-1993
  • Περικοπές στη λίστα των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων (σε όχι περισσότερα από 10% του συνόλου)
  • Ελάχιστη εγγυημένη σύνταξη για όλους πάνω από 65 χρονών
  • Μείωση των συνταξιοδοτικών ταμείων σε 3

ü      Υγεία

  • Ολοκλήρωση μεταρρυθμίσεων για τη βελτίωση της διαχείρισης και του συστήματος προμηθειών
  • Εφαρμογή λογιστικού συστήματος διπλής εγγραφής- δημοσίευση λογιστικών ελέγχων

ü      Επιχειρηματικό Περιβάλλον

  • Διευκόλυνση στην ίδρυση εταιριών- πλήρης λειτουργία του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ)
  • Απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών για την αδειοδότηση επιχειρήσεων
  • Αλλαγή νομοθεσίας- άμβλυνση των φορολογικών εμποδίων για συγχωνεύσεις και εξαγορές
  • Εφαρμογή Κοινοτικής οδηγίας για τις υπηρεσίες
  • Απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων: Δικηγορικό, Φαρμακοποιού, Συμβολαιογράφου, Αρχιτέκτονα, Μηχανικού, Ορκωτών Λογιστών
  • Αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων εργαζομένων που προέρχονται από τρίτες χώρες
  • Απελευθέρωση των οδικών εμπορευματικών μεταφορών, κατάργηση των ελάχιστων καθορισμένων τιμών
  • Εφαρμογή πλαισίου πολιτικής ανταγωνισμού, ιεράρχηση των σημαντικών υποθέσεων-θωράκιση της ανεξαρτησίας των μελών της Επιτροπής Ανταγωνισμού
  • Εξυγίανση του κλάδου των σιδηροδρόμων με στόχο την κερδοφορία του επιχειρησιακού σκέλους, αναδιάρθρωση της εταιρίας χαρτοφυλακίου, πώληση ακίνητης περιουσίας/ γης και άλλων περιουσιακών στοιχείων
  • Απελευθέρωση της χονδρικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και εξορθολογισμός των τιμολογίων για τους καταναλωτές
  • Διαχωρισμός δραστηριοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου
  • Ενίσχυση ανεξαρτησίας και αρμοδιοτήτων της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας

ü      Προώθηση επενδύσεων & Εξαγωγών

  • Διευκόλυνση Άμεσων Ξένων Επενδύσεων και επενδύσεων καινοτομίας σε στρατηγικούς κλάδους (πράσινες βιομηχανίες, τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών
  • Μέτρα για την διευκόλυνση των ΣΔΙΤ
  • Επιτάχυνση μεγάλων σχεδίων Άμεσων Ξένων Επενδύσεων
  • Ενίσχυση της πολιτικής προώθησης των εξαγωγών
  • Προώθηση δράσεων Ε&Α
  • Δημιουργία Γνωμοδοτικού Συμβουλίου με στόχο να εξετάσει την προώθηση της καινοτομίας, την ενίσχυση των δεσμών της δημόσιας έρευνας και της ελληνικής βιομηχανίας και την ανάπτυξη περιφερειακών βιομηχανικών σχηματισμών συνεργασίας (clusters)

ü      Διαρθρωτικά ταμεία και Ταμείο Συνοχής

  • Εφαρμογή μέτρων για την επίτευξη των δεσμευτικών στόχων για απαιτούμενες πληρωμές από τα διαρθρωτικά ταμεία, το ταμείο συνοχής και για την υποβολή μεγάλων σχεδίων
  • Σύσταση Ομάδας δράσης σε συνεργασία με την Ε. Επιτροπή για την ανάπτυξη σχεδίων υψηλής ποιότητας και την επίτευξη καλύτερου συντονισμού με άλλες δράσεις
  • Διαμόρφωση προτεραιοτήτων στις δημόσιες επενδύσεις ώστε να ωφελούνται από κεφάλαια της ΕΕ και μέσω της εισαγωγής ενός κεντρικού τραπεζικού λογαριασμού
  • Επίτευξη στόχων για απαιτούμενες πληρωμές και μεγάλα σχέδια
  • Εφαρμογή στο διαδίκτυο ενός ανοιχτού συστήματος επιτήρησης
  • Διασφάλιση της διοικητικής ικανότητας όλων των Δ.Α. και των ενδιάμεσων φορέων των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων

ü      Χρηματοπιστωτικός Τομέας- Πολιτικές

Η Κεφαλαιακή Βάση των τραπεζών το 2009 αυξήθηκε από 24 δις σε 33 δις €, ενώ όλες οι τράπεζες ικανοποιούν το όριο Κεφαλαιακής Επάρκειας του 8%. Η Μέση Κεφαλαιακή Επάρκεια αυξήθηκε το 2009 κατά 11,7%, ενώ το σύνολο των μη εξυπηρετούμενων δανείων προσέγγισε το 7,7% το 2009

  • Παράταση της διάρκειας του πακέτου ενίσχυσης των 28 δις €
  • Παροχή στήριξης από το ελληνικό δημόσιο και την ΤτΕ σε τραπεζικά ιδρύματα με προβλήματα ρευστότητας, αλλά παραμένουν φερέγγυα
  • Ίδρυση Ανεξάρτητου Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας
  • Μέτρα για την αναδιάρθρωση του χρέους των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών
  • Αύξηση της συχνότητας και της ταχύτητας της υποβολής στοιχείων
  • Ανάπτυξη συχνών ελέγχων ακραίων συνθηκών (stress tests)
  • Αύξηση του προσωπικού που εποπτεύει τους ασφαλιστικούς οργανισμούς
  • Διατήρηση στενής συνεργασίας με τις εποπτικές αρχές των κρατών προέλευσης και των κρατών υποδοχής σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο για τη δαισυνοριακή εποπτεία.

  1. Τρόπος Χρηματοδότησης
  • Διάρκεια Χρηματοδότησης: 3 χρόνια (καταβολή 30 δις € τον 1ο χρόνο)
  • Δάνεια με μεταβλητό επιτόκιο θα βασιστούν στο 3μηνο EURIBOR
  • Δάνεια με σταθερό επιτόκιο θα βασιστούν στα επιτόκια του EURIBOR SWAP για τις αντίστοιχες διάρκειες
  • Χρέωση: 300 μονάδες βάσης, επιπλέον 100 μονάδες για ποσά άνω των 3 χρόνων
  • Εφάπαξ αμοιβή για υπηρεσίες στις 50 μονάδες για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών

[1] Οι περισσότερες μεταρρυθμίσεις πρόκειται να εφαρμοστούν, τουλάχιστον οι περισσότερες, μέχρι το τέλος του 2010 και κάποιες άλλες μέχρι το τέλος του 2011, στο μνημόνιο υπάρχει αναλυτικό χρονοδιάγραμμα

Ούτε τα spread έπεσαν, ούτε βέβαια αυξήθηκαν τα έσοδα του κράτους από τα μέτρα που τόσο διαφήμισε η κυβέρνηση. Δεν πρόλαβαν να αρχίσουν οι περικοπές στις αποδοχές μας και συζητιούνται ήδη τα επόμενα μέτρα! Ο λόγος είναι απλός: όταν οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες, όταν όλα τα αγαθά ακριβαίνουν καθημερινά, όταν οι άνεργοι έχουν φτάσει τους 700.000, πως είναι δυνατόν η χώρα να βγει από την κρίση; Οι πολιτικές αυτές οδηγούν στη φτώχεια και την εξαθλίωση!

Το ΔΝΤ είναι ήδη εδώ, όπως προανήγγειλε ο πρωθυπουργός. Η κυβέρνηση του ΠαΣοΚ μας στέλνει στις ύαινες του ΔΝΤ, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, και των χαρτογιακάδων επιτηρητών της Ε.Ε. Όχι γιατί «αναγκάστηκε», αλλά γιατί χρειάζεται εξωτερική βοήθεια για να συνεχίσει απρόσκοπτα την εγχώρια επίθεση στα δικαιώματα των μισθωτών, των συνταξιούχων, των νέων.

Οι όροι που επιβάλλει το ΔΝΤ στις χώρες που προσφεύγουν στη βοήθειά του είναι φρικιαστικοί: Καταργεί αμέσως δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα και το επίδομα αδείας στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Αίρει τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων και απολύει εκατοντάδες χιλιάδες. Καταργεί τα κατώτερα μεροκάματα και τις συλλογικές συμβάσεις. Απελευθερώνει τις απολύσεις και μάλιστα χωρίς αποζημίωση. Αυξάνει τους έμμεσους φόρους, κατεδαφίζει τη δημόσια εκπαίδευση τα δημόσια νοσοκομεία, την κοινωνική περίθαλψη, και σε ελάχιστο χρονικό διάστημα εμφανίζονται οι γνωστοί-άγνωστοι «κερδοσκόποι» με σκοπό να αγοράσουν κοψοχρονιά τη δημόσια περιουσία της χώρας.

Εν προκειμένω, και παρά τη σχετική φιλολογία των δελτίων, τα μέτρα αυτά δεν αφορούν κάποια παθογένεια της ελληνικής κοινωνίας ή του προβληματικού δημοσίου τομέα. Εξάλλου πώς να πιστέψουμε την «ειδικότητα» αυτών των μέτρων, όταν για όλες τις χώρες που «βοηθά» το ΔΝΤ, παίρνει ακριβώς τα ίδια μέτρα (copy paste).

H κυβέρνηση του ΠαΣοΚ προλειαίνει με συνέπεια την είσοδο στην νέα αυτή πολιτική, απολύει χιλιάδες συμβασιούχους, επιτίθεται συνεχώς στη μονιμότητα, προχωρά στον Καλλικράτη θέτοντας στους εμπλεκόμενους υπαλλήλους το δίλλημα «υποχρεωτική μετάταξη ή απόλυση». Παράλληλα διαγράφονται οι οφειλές του Κράτους προς τα ασφαλιστικά μας ταμεία και αντ΄ αυτού μας εγγυώνται σύνταξη …360€ (λιγότερα και από τις μηνιαίες μας κρατήσεις). Και να μην ξεχνάμε ότι από το 1993 δεν έχει δοθεί ούτε ένα ευρώ από το Κράτος σε κανένα ταμείο του δημοσίου. Μετά αυτοί που δεν κατέβαλαν ούτε ένα ευρώ διαπιστώνουν ελλείμματα και εξισώνονται τα όρια συνταξιοδότησης ανδρών – γυναικών ως λύση.

Οι συνδικαλιστικές ηγεσίες ΓΣΕΕ – ΑΔΕΔΥ  βλέπουν κάποιο γενικό και ασαφή εχθρό στις αγορές και όχι βέβαια στο κόμμα των επιθυμιών των αγορών- μην ξεχνάμε ότι η πλειοψηφία των συνδικαλιστικών μας οργάνων είναι της ΠΑΣΚΕ. Με τέτοια μέτρα η μόνη λύση είναι η γενική απεργία στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, εάν θέλουμε να τους σταματήσουμε. Με μαζική συμμετοχή στην απεργία της 22-04, με συνελεύσεις στους χώρους δουλειάς, με καθημερινή πάλη, να διεκδικήσουμε μια άλλη πολιτική:

  • Καμιά προσαρμογή, καμιά υποταγή στις επιταγές της Ε.Ε., του ΔΝΤ και των διεθνών κερδοσκόπων. Την κρίση να πληρώσουν αυτοί που τη δημιούργησαν. Η ένταξη στην Ε.Ε. δεν είναι μονόδρομος
  • Απαγόρευση απολύσεων, κατάργηση ΦΠΑ στα βασικά καταναλωτικά αγαθά, μείωση της φορολογίας για τους χαμηλόμισθους και αύξηση της φορολογίας των Τραπεζών, των επιχειρήσεων, της εκκλησιαστικής περιουσίας.
  • Να σταματήσει η κατασπατάληση δημοσίου χρήματος μέσω της ανάθεσης δημόσιων έργων σε εργολάβους και της συνακόλουθης υπερκοστολόγησης. Να κλείσουν τα νομικά πρόσωπα και οι ΑΕ δημοσίου και να περάσουν οι εργαζόμενοι και τα κονδύλια στο δημόσιο.
  • Δημόσια δωρεάν υγεία, παιδεία, ασφάλιση, περίθαλψη, πολιτισμό. Να γυρίσουν πίσω τα κλεμμένα στα ασφαλιστικά Ταμεία. Δεν δεχόμαστε καμία αύξηση ορίων ηλικίας ή μείωση μισθών.


Την Παρασκευή 16-4-2010 ψηφίστηκε «χωρίς να ανοίξει μύτη» το φορολογικό νομοσχέδιο, στο οποίο συμπεριλήφθηκε αυτούσια η τροπολογία που προβλέπει συγκεκριμένα την αναστολή της καταβολής της ειδικής παροχής του άρθρου 36 του Ν. 3731/2008 για δύο χρόνια και αναδρομικά από 1-1-10.

Η αναδρομική ισχύς της τροπολογίας αναφέρεται ξεκάθαρα και στην από 16-4-2010 ανακοίνωση της ΠΟΣΥΠ, που εκδόθηκε την ημέρα ψήφισης του Νομοσχεδίου, όταν στην τελευταία παράγραφο αναφέρει ότι «παρά τις προσπάθειες, η τροπολογία πέρασε όπως ήταν» (σε ποιες άραγε προσπάθειες της αναφέρεται η ΠΟΣΥΠ;). Ωστόσο η ίδια ανακοίνωση αναφέρεται παρακάτω εκτενώς στις προφορικές δεσμεύσεις του Υφυπουργού Οικονομικών, ότι δηλαδή δεν θα ζητηθούν πίσω αναδρομικά τα ποσά που καταβλήθηκαν από 1-1-10 και ότι θα καταβληθούν οι υπόλοιπες δόσεις του 2010 (εννοείται με τη μείωση 12% που προβλέπεται για όλα τα επιδόματα).

Πρώτη φορά ακούμε συνδικαλιστές να μένουν ικανοποιημένοι και να επαναπαύονται στις δάφνες τους ύστερα από προφορικές δεσμεύσεις που μοιράζονται αφειδώς και χωρίς καμία συνέπεια από κυβερνητικά στελέχη, την ίδια ακριβώς στιγμή που αυτές διαψεύδονται κατηγορηματικώς μέσα στη Βουλή. Θυμάστε ότι η τροπολογία «πέρασε όπως ήταν»; Δεν έχουμε αποκτήσει ακόμη μνήμη ψαριού!

Την ίδια στιγμή με ανακοίνωσή του στις 19-4-10 το Δ.Σ. του συλλόγου αναγγέλλει την – έτσι κι αλλιώς δεδομένη – συμμετοχή μας στην Πανελλαδική απεργία της ΑΔΕΔΥ στις 22.4.10 και τίποτε περισσότερο ενώ λίγες μέρες πριν στην έκτακτη συνεδρίασή του ο πρόεδρος είχε δηλώσει ότι στην περίπτωση που ψηφιστεί τελικά η τροπολογία θα συγκαλούσε άμεσα νέο Δ.Σ για να ληφθούν αποφάσεις για περαιτέρω κινητοποιήσεις και αντιδράσεις. Κάποιοι φαίνεται πως έχουν τελικά μνήμη ψαριού!

Αυτός ο σύλλογος έχει δείξει στο παρελθόν ότι έχει τη δυνατότητα να προβεί σε πιο μαχητικές μορφές πάλης, τις οποίες και προτείνουμε: έκτακτη γενική συνέλευση, αποχή από καθήκοντα, αποκλεισμό υπηρεσιών.

Μπροστά στον κυκεώνα των τραγικών αλλαγών και της κοινωνικής αποδιάρθρωσης που προελαύνουν ως συνέπεια των επαπειλούμενων μέτρων που κραδαίνει πάνω από τα κεφάλια μας το ΔΝΤ με τις ευλογίες της ΕΕ και της πλειοψηφίας του πολιτικού κόσμου στην Ελλάδα, τη στιγμή που ακόμα και στη μικροκλίμακα της Περιφέρειας δεχόμαστε ένα επί πλέον πλήγμα στο εισόδημά μας, μας παίρνει να παραμένουμε απαθείς και μοιρολάτρες και να τυρβάζουμε περί άλλων, ελαφρώς συνδικαλιζόμενοι και συνθηματολογώντας γενικόλογα αντί να κατεβαίνουμε σύσσωμοι σε κινητοποιήσεις διεκδικώντας τα αυτονόητα;

ΑΝΤΙΣΤΕΚΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟΝ ΕΥΤΕΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΑΣ


  1. Εισαγωγή

Πριν αναφερθούμε στα «επιτεύγματα» του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) αξίζει να γίνει μια αναφορά για το πως δημιουργήθηκε. Τόσο το ΔΝΤ όσο και η Παγκόσμια Τράπεζα ιδρύθηκαν έπειτα από τη Σύνοδο του Bretton- Woods και της ομώνυμης συμφωνίας που υπογράφηκε το 1944 λίγο πριν τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η συμφωνία που υπογράφηκε μεταξύ 45 συμμαχικών κρατών προέβλεπε τη δημιουργία:

  • Του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Παγκόσμιας Τράπεζας και της GATT (συμφωνία για το παγκόσμιο εμπόριο)
  • Ενός συστήματος σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών που έγινε γνωστό ως το σύστημα του Bretton Woods. Σύμφωνα με το σύστημα αυτό κάθε χώρα που συμμετείχε αναλάμβανε την υποχρέωση να ασκήσει τέτοια νομισματική πολιτική που να διατηρεί την συναλλαγματική της ισοτιμία σταθερή σε μια καθορισμένη τιμή (+/- 1%), σε σχέση με τον χρυσό. Σκοπός της δημιουργίας αυτού του συστήματος ήταν η ύπαρξη ενός ομαλού και προβλέψιμου διεθνούς κλίματος συναλλαγών ανάμεσα στις συμμετέχουσες χώρες, που θα διέπονταν από συγκεκριμένους κανόνες, με περιορισμό των ελέγχων, και την επίτευξη της μετατρεψιμότητας των νομισμάτων όλων των χωρών που συμμετείχαν στο σύστημα του Bretton Woods, μέσω των σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών[1].

Στην ουσία η διαμόρφωση ενός συστήματος σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών, την περίοδο εκείνη, αντανακλούσε και τον υπό διαμόρφωση νέο συσχετισμό δύναμης μεταξύ των μελλοντικών νικητών του πολέμου, με τον προεξέχοντα ρόλο του ρυθμιστή να δίνεται στις ΗΠΑ. Το 1967 το «σύστημα Bretton Woods» αντιμετωπίζει τα πρώτα προβλήματα, με σοβαρότερη έκφραση της κρίσης να είναι η μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού. Μερικά χρόνια αργότερα ξεσπάει η μεγάλη πετρελαϊκή κρίση αποτέλεσμα της οποίας ήταν ο υψηλός πληθωρισμός σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες που έφτασε ακόμα και μέχρι το 20-25%. Η κρίση αυτή οδήγησε στην κατάρρευση του «συστήματος Bretton Woods» και άρχισε η σταδιακή αποσύνδεση των νομισμάτων από το χρυσό. Από το 1976 μέχρι σήμερα ισχύει το σύστημα των κυμαινόμενων ισοτιμιών.

  1. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (το σημερινό Συμμαχικό Ταμείο της Δήλου)

Στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο εδρεύει στην Ουάσιγκτον, συμμετέχουν 186 χώρες και η δομή του είναι τέτοια που δίνει στις οικονομικά ισχυρότερες χώρες μεγαλύτερη επιρροή, αφού συνήθως το ΔΝΤ επιβάλλει τα συμφέροντα του Λευκού Οίκου, των G20 και των πολυεθνικών σε όλο τον πλανήτη. Η συμμετοχή, και στην ουσία η επιρροή, μιας χώρας στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων εξαρτάται από το μερίδιό της στα κεφάλαια του ταμείου. Στον επόμενο πίνακα παρουσιάζονται οι χώρες με τα μεγαλύτερα μερίδια και η Ελλάδα.

Πίνακας 1- Μερίδια Ψήφου στο ΔΝΤ (2007)

Χώρες-μέλη Μερίδια Ψήφου
Η.Π.Α. 16,77%
Ιαπωνία 6,02%
Γερμανία 5,88%
Γαλλία 4,86%
Μ. Βρετανία 4,86%
Κίνα 3,66%
………………………………… ……………………..
Ελλάδα 0,38%

Πηγή: IMF 2007

Πόροι του ΔΝΤ

Πρωτίστως την χρηματοδότηση του ταμείου, η οποία στηρίζεται στην καταβολή χρυσού και χρηματικών ποσών από όλα τα κράτη- μέλη, την αναλαμβάνουν τα ισχυρότερα κράτη τα οποία αποφασίζουν για τους όρους που θα τεθούν στη δανειζόμενη χώρα. Επίσης, το ΔΝΤ έχει έσοδα από τα δάνεια που παρέχει και στις εγγραφές των χωρών που γίνονται μέλη του, ενώ έχει στη διάθεσή του μια σχετικά μεγάλη ποσότητα χρυσού τέτοια που το καθιστούν τον τρίτο μεγαλύτερο κάτοχο χρυσού στον κόσμο. Το ΔΝΤ έχει 103,4 εκατομμύρια ουγκιές χρυσού, αξίας περίπου 83 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τα τέλη Αυγούστου 2009. Η πληρωμή των εισφορών και των επιστροφών προς το ΔΝΤ από τα μέλη του αποτελούν άλλες πηγές εσόδων[2].  Έτσι το ΔΝΤ απέκτησε επιπλέον 403,3 τόνους χρυσού.

Επιπλέον, το διοικητικό συμβούλιο των Διοικητών του ΔΝΤ ενέκρινε μια νέα δέσμη μέτρων για τον τερματισμό του ΔΝΤ υπερβολική εξάρτηση από το εισόδημα -δανεισμό. Για παράδειγμα, η Γερμανική Κεντρική Τράπεζα (Bundesbank) θα χρηματοδοτήσει το ΔΝΤ με 15 δις Ευρώ, η Ευρωπαϊκή Ένωση με 75 δισ. ευρώ, ενώ η κινεζική κυβέρνηση συμφώνησε να προχωρήσει στην αγορά ομολόγων του ΔΝΤ αξίας 50 δισ. δολαρίων[3]. Οι ηγέτες του G20 δεσμεύτηκαν να διαθέσουν στο ΔΝΤ 500 δισ. δολάρια, αυξάνοντας έτσι τους πόρους του σε 750 δισ. δολάρια, ενώ συμφώνησαν να αυξήσουν κατά 250 δισ. δολάρια το όριο της διευκόλυνσης υπερανάληψης που παρέχει το ΔΝΤ σε χώρες μέλη που αντιμετωπίζουν δυσκολίες.

Τρόπος Λειτουργίας του ΔΝΤ-Παραδείγματα επέμβασης του ΔΝΤ

Αρχικά το ΔΝΤ όταν μία χώρα-μέλος αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα, αυτόματα παρείχε τις ζητούμενες πιστώσεις. Μετά τον πόλεμο της Κορέας όμως, η μεγάλη αύξηση των ενεργειακών τιμών δημιούργησε κρίση στα ισοζύγια πληρωμών πολλών χωρών. Παράλληλα, έπαψαν να χορηγούνται «εφάπαξ» πιστώσεις, δηλαδή η συνολική χρηματοδότηση δίνονταν με δόσεις, οι οποίες εξαρτιόταν από τη λήψη των μέτρων και από τα αποτελέσματα τους στην οικονομία της εκάστοτε χώρας. Μέχρι το 1977, οι πιστωτές του ΔΝΤ ήταν τόσο οι αναπτυσσόμενες χώρες, όσο και οι βιομηχανικές (π.χ. Βρετανία). Τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο «εισάγεται» η «εξάρτηση»[4] – δηλαδή, τα κράτη δεν είχαν πλέον το δικαίωμα να ζητήσουν πιστώσεις από το ΔΝΤ, αν δεν τις συνέδεαν με την σαφή ανάληψη συγκεκριμένων δεσμεύσεων, όπως για παράδειγμα την «απελευθέρωση» των συναλλαγματικών ελέγχων και την εξουδετέρωση των εμπορικών περιορισμών.

Έως τότε η «εξάρτηση» δεν χρησιμοποιούνταν για τις αναπτυγμένες χώρες. Το γεγονός όμως αυτό άλλαξε μετά την πολλαπλή υποτίμηση της Στερλίνας, όπου για πρώτη φορά το ΔΝΤ συνέδεσε την παροχή δανείου σε μια αναπτυγμένη χώρα με την περιστολή των δημοσίων δαπανών της. Από τη στιγμή εκείνη και μετά το ΔΝΤ θεωρήθηκε σαν η τελευταία λύση για την αναζήτηση πιστώσεων, επειδή σήμαινε αυτόματα την ανάμιξη μίας χώρας (κυρίως των Η.Π.Α.) στα εσωτερικά ζητήματα κάποια άλλης (απώλεια της Εθνικής κυριαρχίας). Έκτοτε έπαψαν να αιτούνται τη βοήθεια του οι βιομηχανικές χώρες, οι οποίες δεν ήθελαν προφανώς την ανάμιξη των Η.Π.Α. στα εσωτερικά τους θέματα. Σύμφωνα δε με τον J. Stiglitz: «Ο οργανισμός αυτός είναι ο κατ’ εξοχήν μηχανισμός επιβολής της «Αμερικανικής συναίνεσης».

Το ΔΝΤ δεν έχει σκοπό να στηρίξει τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες ή αυτές που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα, αλλά να διασφαλίσει τις επενδύσεις που θα πραγματοποιήσουν οι μεγάλες επιχειρήσεις και κράτη, τα χρήματα των πιστωτών που θα χορηγήσουν τα δάνεια και να αποδιαρθρώσουν τα κοινωνικά συστήματα και τις όποιες εργασιακές κατακτήσεις υπάρχουν. Οι δανειοδοτήσεις του συνήθως προϋποθέτουν δυσβάσταχτους όρους μεταξύ των οποίων είναι:

  • η υποτίμηση των εθνικών νομισμάτων,
  • η εκμετάλλευση των φυσικών, και άλλων, πόρων από πολυεθνικές που το συνοδεύουν[5],
  • διαρθρωτικές αλλαγές όπως είναι η απελευθέρωση αγορών (κυρίως της χρηματοπιστωτικής), οι ιδιωτικοποιήσεις «κοινωφελών» δημοσίων επιχειρήσεων (κυρίως των τραπεζών, της ύδρευσης, του ηλεκτρισμού και της επικοινωνίας – προφανώς λοιπόν των εξαιρετικά κερδοφόρων μονοπωλιακών), ο περιορισμός των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, του πληθωρισμού αλλά και των κοινωνικών δαπανών (υγεία, εκπαίδευση),
  • το πάγωμα των μισθών και η κατάργηση των όποιων δικαιωμάτων υπάρχουν,
  • μαζικές απολύσεις ορισμένων «ομάδων» εργαζομένων.

Κάθε φορά που ένας υπουργός κάποιας χώρας πηγαίνει στην Ουάσινγκτον, για να ζητήσει «γονυπετής» την καθυστέρηση της πληρωμής κάποιας δόσης δανείου, οι «γύπες» του ΔΝΤ αποσπούν κάποια βιομηχανία από τον ιδιωτικό ή από το δημόσιο τομέα της. Η μέθοδος είναι πάντοτε η ίδια: Το ΔΝΤ απαιτεί (και επιβάλλει) την πώληση μίας εταιρείας ενός κερδοφόρου τομέα της χώρας, σε μία πολυεθνική επιχείρηση αφήνοντας τελικά στο κράτος όλες τις ζημιογόνες, γεγονός που φυσικά το οδηγεί στην υποδούλωση και εξαθλίωση των πολιτών του. Ας δούμε τώρα τα αποτελέσματα της δράσης του.

  1. Τι έγινε στις χώρες που δανείστηκαν από το ΔΝΤ

Ένα πρώτο «θύμα» της κρίσης του 1972-1974 ήταν η Βρετανία, αφού οι τιμές των μετοχών στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου σημειώνουν «βουτιά» κατά 2 δισεκατομμύρια στερλίνες μετά την απόφαση των χωρών- μελών του ΟΠΕΚ να μειώσουν την παραγωγή πετρελαίου κατά 5%, να αυξήσουν την τιμή του (από τα 3 δολάρια το βαρέλι το 1973 σε 20 δολάρια το Μάρτιο του 1974) και να αποσύρουν τις μετοχές τους από τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, ως μοχλό πίεσης προς τους Αμερικανούς και τους Ολλανδούς που υποστήριζαν ανοιχτά το Ισραήλ στον πόλεμο του Γιομ- Κιπούρ. Η κυβέρνηση των Εργατικών προχώρησε στην ταπεινωτική κίνηση της προσφυγής στο ΔΝΤ, που μέχρι τότε «βοηθούσε» οικονομικά μόνο χώρες του τρίτου κόσμου, ζητώντας δάνειο 2,3 δισ. στερλινών, ενώ το ΔΝΤ απαίτησε από το Λονδίνο επώδυνες περικοπές κρατικών δαπανών και τον περιορισμό του ελέγχου των εισαγωγών[6].

Μια ακόμα κρίση λαμβάνει χώρα το 1995 που έμεινε γνωστή ως το «Φαινόμενο της τεκίλας». Στις 30 Ιανουαρίου, οι σημαντικότεροι τραπεζίτες του κόσμου βρίσκονταν στο Νταβός της Ελβετίας για το Παγκόσμιο Οικονομικό Συνέδριο. Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρισκόταν η κρίση του μεξικανικού πέσο, το οποίο είχε χάσει το 40% της αξίας του έναντι του δολαρίου μέσα σ’ ένα μήνα εξαιτίας της διαφυγής κεφαλαίων από τη χώρα. Το Μεξικό θα έπρεπε να επιστρέψει μέσα σε λίγες μέρες το ποσό των 18 δις δολαρίων, διαφορετικά η αδυναμία εξόφλησης των χρεών θα ζημίωνε τη χώρα τους αλλά κυρίως τις ΗΠΑ. Στις 3 Φεβρουαρίου, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπιλ Κλίντον, σε συνεργασία με το ΔΝΤ παρεμβαίνει και εξασφαλίζει διεθνή χρηματοδότηση ύψους 50 δις δολαρίων για λογαριασμό του Μεξικού. Τα αποτελέσματα των όρων που τέθηκαν στο Μεξικό ήταν, ο αριθμός των Μεξικανών που ζούσαν κάτω από το όριο της φτώχειας να ξεπεράσει το 50% και ο κατώτατος μισθός να μειωθεί κατά 20%.

Η κρίση του 1997-1998 ξεκίνησε από τη Νοτιοανατολική Ασία και έπληξε και την Wall Street. Χώρες όπως η Ταϊλάνδη, η Μαλαισία, οι Φιλιππίνες και η Ινδονησία γνώρισαν μια ραγδαία ανάπτυξη, χάρη στις επενδύσεις ιαπωνικών και αμερικανικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Οι ξένοι επενδυτές δεν ανησυχούσαν για τα κέρδη τους, καθώς τα τοπικά νομίσματα ήταν προσκολλημένα στο δολάριο. Όμως οι κυβερνήσεις των ασιατικών χωρών δεν μπορούσαν να συγκρατήσουν περισσότερο τη συναλλαγματική ισοτιμία με το δολάριο λόγω του ξέφρενου ρυθμού επενδύσεων και των ελλειμμάτων στον προϋπολογισμό τους. Η απόφαση να εγκαταλειφθεί η συναλλαγματική ισοτιμία με το αμερικανικό νόμισμα προκάλεσε πτώση στα χρηματιστήρια και στις τιμές των ανθηρών μέχρι τότε οικοδομικών επιχειρήσεων.Tο ΔΝΤ παρεμβαίνει δίνοντας δάνεια 55 δισ. δολαρίων στην Κορέα, 17 δισ. στην Ταϊλάνδη και 23 δισ. στην Ινδονησία. Πρόκειται για την μεγαλύτερη «διάσωση» του ΔΝΤ και συνοδεύεται από το πρόγραμμα που έμεινε γνωστό ως SAP (structural adjustment policies). Εξαιτίας του προγράμματος SAP επιβάλλονται μέτρα λιτότητας όπως η περικοπή των κρατικών δαπανών, η αύξηση των επιτοκίων, η αναδιάρθρωση του χρηματοοικονομικού συστήματος, η ανάκληση αποφάσεων για την προστασία του εμπορίου και η ρευστοποίηση αφερέγγυων επιχειρήσεων. Η «αποτελεσματική» επίδραση του προγράμματος δεν άργησε να φανεί αφού προκλήθηκε υποτίμηση των νομισμάτων, κύμα χρεοκοπιών, δραματική απώλεια θέσεων εργασίας και αύξηση των τιμών στα είδη καθημερινής χρήσης, που συνοδεύτηκαν από κοινωνικές εκρήξεις και αναταραχές.
Η Αργεντινή ήταν την δεκαετία του ’90 χώρα πρότυπο για τους απολογητές του καπιταλισμού όσον αφορά στον περιορισμό των χρεών και των ελλειμμάτων. Παρόλα αυτά στα τέλη του 2000 και υπό την απειλή χρεοκοπίας, εξασφαλίζει δάνειο 40 δισ. δολαρίων από το ΔΝΤ[7]. Η διαχείριση της κρίσης εκ μέρους του οργανισμού θεωρείται αποτυχημένη, κυρίως γιατί επέβαλε τους ίδιους όρους λιτότητας που είχαν χρησιμοποιηθεί και κατά την ασιατική κρίση του ’97. Το 2001 η χώρα δεν αποφεύγει τη χρεοκοπία και το τραπεζικό της σύστημα καταρρέει. Ακολουθούν τρία χρόνια οικονομικής συρρίκνωσης και πολιτικής κρίσης που συνοδεύονται από τους μεγαλειώδεις αγώνες των εργαζομένων που αποτελούν ένα καλό παράδειγμα και για εμάς σήμερα.

Με αφορμή την χρηματοπιστωτική κρίση η Ισλανδία το 2008 πήρε δάνειο 2,4 δισ. δολαρίων από το ΔΝΤ. Ο οργανισμός, όμως, καθυστέρησε την εκταμίευση των δόσεων σε μια εκβιαστική κίνηση με σκοπό να πιέσει τη χώρα να αποζημιώσει τη Βρετανία και την Ολλανδία για τα χρήματα που έχασαν οι πολίτες τους στις ισλανδικές τράπεζες. Παράλληλα, επέβαλλε σκληρούς όρους, όπως την μείωση κατά 10% των δαπανών όλων των υπουργείων και αύξηση των επιτοκίων. Το δημοψήφισμα που έγινε στην Ισλανδία πριν λίγο καιρό άφησε τους Βρετανούς και τους Ολλανδούς στα κρύα του λουτρού.

Εξαιτίας της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης η Ουγγαρία το 2008 δανείστηκε 16 δις δολλάρια από το ΔΝΤ, 8 δις από την Ευρωπαική Ένωση και 1 δις από την Παγκόσμια Τράπεζα. Στην Ουγγαρία, η αύξηση των επιτοκίων, η κατάργηση του 13ου μισθού στο δημόσιο, η μείωση της 13ης σύνταξης, σταδιακή αύξηση από το 2012 της ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 62 έτη στα 65, αναπροσαρμογή των συντάξεων και περικοπή του δώρου Χριστουγέννων και η περικοπή των δαπανών των υπουργείων προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση ήταν μερικά από τα μέτρα που πήρε η Ουγγρική κυβέρνηση για να της χορηγηθεί το δάνειο. Λόγω της κρίσης και των μέτρων κατά το 2009 και σε σχέση με το 2008, οι πραγματικοί μισθοί έχουν μειωθεί κατά 2,1% με τις λιανικές πωλήσεις να κάμπτονται στην ίδια περίοδο κατά 4,7% και την συνολική κατανάλωση των νοικοκυριών να μειώνεται κατά 7% περίπου. Επίσης το 2009 όλοι οι τομείς παραγωγής της Ουγγαρίας παρουσίασαν κάμψη. Η βιομηχανική παραγωγή ήταν μειωμένη κατά 17% καθώς επίσης και η αγροτική κατά 17%.

Εξαιτίας της χρηματοπιστωτικής κρίσης το ΔΝΤ και ΕΕ αποφάσισαν να στηρίξουν από κοινού τη Λετονία που ήταν ένας από τους πρώτους «αδύναμους κρίκους» της «Νέας Ευρώπης»  με δάνειο 7,5 δισ. δολαρίων. Ενώ οι κινήσεις περικοπής δαπανών ικανοποίησαν τους Ευρωπαίους, το ΔΝΤ θεώρησε ότι η Λετονία δεν επιδεικνύει επαρκή πολιτική βούληση, με αποτέλεσμα να επιβάλει αυστηρότερους όρους. Τα μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν είχαν σαν αποτέλεσμα να μειωθούν κατά 20% στους μισθούς των Λετονών δημοσίων υπαλλήλων (όταν ο υψηλότερος μισθός δεν ξεπερνά τα 300 δολάρια κατά μέσο όρο), ανάλογη περικοπή των συντάξεων αλλά και περικοπή κατά 40% των δαπανών για τα δημόσια νοσοκομεία. Επιπλέον, προκλήθηκε επιδείνωση της ύφεσης που έριξε το ΑΕΠ στο -18% (!!), ενώ η ανεργία εκτινάχθηκε στο 22,5% από 5,6% το 2007[8].

Η Σερβία το 2009, πήρε δάνειο 3 δισ. ευρώ για να ξεπεράσει την κρίση του 2008. Για να το εξασφαλίσει συμφώνησε σε σκληρούς όρους, όπως η απώλεια του 1/5 των 70.000 θέσεων εργασίας του δημοσίου τομέα και το πάγωμα των μισθών.

Οι όροι λιτότητας που επέβαλε στη Ρουμανία το ΔΝΤ για το δάνειο των 20 δισ. ευρώ, το 2009, έριξαν την κυβέρνηση της Ρουμανίας και το ΑΕΠ της κατά 7%. Η ροή της χρηματοδότησης άρχισε να αποκαθίσταται, μόνο μετά την απόφασης της νέας κυβέρνησης να εγκρίνει μέτρα όπως η σύνδεση των συντάξεων με τον πληθωρισμό, έναντι του μέσου όρου των μισθών, ενώ προχώρησε και σε 100.000 απολύσεις στον δημόσιο τομέα.
Τέλος, η Τουρκία έχει λάβει κατ’ επανάληψη δάνεια από το ΔΝΤ. Το 1999 4 δισ. δολάρια, το 2000 7,5 δισ. δολάρια, και για το 3ετές πρόγραμμα που συμφωνήθηκε το 2004 10 δισ. δολαρίων. Το ΔΝΤ θεωρεί ότι η εμπλοκή του στην οικονομία της Τουρκίας έχει στεφθεί από επιτυχία, όμως, εξαιτίας των αυστηρών όρων που θέτει, αποτελεί «κόκκινο πανί» για τους Τούρκους, με αποτέλεσμα οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά του οργανισμού να αποτελούν συχνό φαινόμενο.

Πηγές:

1)      http://thesprotia-news.blogspot.com/

2)      http://www1.rizospastis.gr/

3)      http://www.wikipedia.org/

4)      www.imf.org

5)      www.worldbank.org

6)      http://www.worldbankcampaigneurope.org

7)      www.reuters.com

8)      www.kathimerini.gr

9)      www.tovima.gr

10)  http://www.stoppoverty.gr

11)  http://www.oxfam.org


[1] Είναι χαρακτηριστικό ότι η «παρέμβαση» του κράτους αυτήν την περίοδο εμφανίζεται ισχυρότερη παρά ποτέ. Η συμφωνία, μεταξύ άλλων, προέβλεπε περιορισμούς στη βραχυπρόθεσμη κίνηση κερδοσκοπικών κεφαλαίων μεταξύ των χωρών, προκειμένου να υπάρχουν βαθμοί ελευθερίας των εθνικών νομισμάτων και των δημοσιονομικών αρχών στην άσκηση της οικονομικής τους πολιτικής

[2]Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970, το 25 τοις εκατό των αρχικών εγγραφών ποσόστωσης των χωρών μελών και τις μετέπειτα αυξήσεις των ποσοστώσεων έπρεπε να καταβάλλεται σε χρυσό.

[3]Τα ομόλογα θα αποτιμώνται σε SDR, δηλαδή σε ένα σύνολο νομισμάτων των κρατών-μελών του οργανισμού. Κατά την τρέχουσα περίοδο ένα SDR αξίζει περίπου 1,56 δολάρια.

[4] Η «εξάρτηση» ήταν μία πρωτοβουλία των Η.Π.Α., η οποία στην αρχή δεν έγινε αποδεκτή από άλλα κράτη-μέλη, τα οποία είχαν την άποψη ότι οι ΔΝΤ-πιστώσεις ήταν δικαίωμα των μελών, σύμφωνα με την ιδρυτική συμφωνία του ΔΝΤ (Articles of Agreement). Εν τούτοις, ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος του ΔΝΤ (Η.Π.Α.) έθετε πάντοτε βέτο, όταν οι αιτήσεις των κρατών-μελών για πίστωση δεν «συνέπλεαν» με την ιδέα της «εξάρτησης». Το γεγονός αυτό οδήγησε τα μέλη του ΔΝΤ να απευθύνονται κατ’ αρχήν στις Η.Π.Α. και όχι στο ΔΝΤ, όταν ήθελαν να ζητήσουν πιστώσεις. Έτσι, η αρχή της «εξάρτησης» ίσχυσε πρακτικά, παρά τις αντιρρήσεις πολλών κρατών-μελών του ΔΝΤ.

[5] Πρόσφατα ανακοινώθηκε ο δανεισμός 16 χωρών της Αφρικής (μεταξύ των οποίων είναι το Κονγκό, η Ακτή Ελεφαντοστού, το Μάλι, το Τόνγκο κ.α.) οι οποίες έχουν σημαντικά κοιτάσματα  χρυσού και διαμαντιών με την δικαιολογία ότι τα χρήματά αυτά θα βοηθήσουν στον περιορισμό τρομοκρατικών ενεργειών. Στην ουσία ενδιαφέρονται να βάλουν χέρι στις πλουτοπαραγωγικές πηγές τους και να διασφαλίσουν την απρόσκοπτη παραγωγή και εμπορία τους προς τις πλουσιότερες χώρες.

[6] Εκείνη την περίοδο, η βρετανική κυβέρνηση συζητούσε ακόμη και τη μείωση της εργάσιμης βδομάδας σε… τρεις μέρες, ενώ το BBC καλούσε τους Βρετανούς να κοιμούνται νωρίς! Σας θυμίζει κάτι?

[7]Η υπερχρέωση της χώρας ξεκίνησε στη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας (1976-1983) του Χόρχε Ραφαέλ Βιντέλα, που ευθύνεται για το θάνατο 30 χιλιάδων πολιτικών του αντιπάλων – των περίφημων «desaparecidos» (εξαφανισμένων). Όπως αποδείχθηκε, οι 30 χιλιάδες εξαφανισμένοι είχαν απαχθεί και δολοφονηθεί από τα όργανα της δικτατορίας.

[8]Μάλιστα ένας Αμερικανός οικονομολόγος του αμερικάνικου Κέντρου για την Οικονομική Πολιτική, χαρακτήρισε σε άρθρο του στην εφημερίδα «Γκάρντιαν» την πολιτική της Λετονίας  «κτηνωδία σε στιλ 19ου αιώνα».


  1. Εισαγωγή

Οι λόγοι που μας κράζουν οι Ευρωπαίοι (και όχι μόνο) παρουσιαστήκαν συνοπτικά στo κείμενο που αναφέρεται στα ελλείμματα της Ελλάδας και αλλού. Υπάρχουν και κάποιοι επιπλέον λόγοι που σχετίζονται με τις εσωτερικές αντιθέσεις που έχει το κεφάλαιο όπως και κάθε κοινωνική τάξη (δεν υπάρχει μόνο η ψευτοαντίθεση που καλλιεργείται μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών υπαλλήλων). Οι αντικρουόμενες απόψεις που υπάρχουν στο εσωτερικό της Ε.Ε. δεν έχουν μόνο υποκριτικό χαρακτήρα. Ανησυχούν και οι ίδιοι τόσο για την μελλοντική αρχιτεκτονική του Ευρώ και της ΟΝΕ[1] όσο και για τα δικά τους χάλια. Επίσης, το κράξιμο αυτό βοηθά την κερδοφορία των τραπεζών που μας δάνεισαν ή άλλους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς που τζογάρουν σε διάφορα οικονομικά γεγονότα για να αυξήσουν την κερδοφορία τους. Εδώ θα αναφερούμε τη λειτουργία των SPREADS αλλά και ευαγών ιδρυμάτων όπως η Goldman Sachs στη δημιουργία ή την απόκρυψη των ελλειμμάτων και θα δοκιμάσουμε να εξηγήσουμε πως λειτουργούν ορισμένα χρηματιστικά προιόντα, τα οποία όπως είπαμε αυξάνουν την κερδοφορία των τραπεζών.

  1. Τα χρηματιστικά παράγωγα στην Ελλάδα

Η Goldman Sachs βοήθησε την κυβέρνηση Σημίτη να κρύψει ένα μέρος του ελλείμματός της με τη βοήθεια κάποιων χρηματιστικών προιόντων (Cross-Currency-Swaps– Πράξεις Ανταλλαγής σε διαφορετικά Νομίσματα) που παρακάμπτουν νόμιμα (ότι νόμιμο και ηθικό) τους κανόνες του ελλείμματος που έχουν τεθεί όχι από την ταξική πάλη αλλά από την ΕΕ και το Μάαστριχτ. Με αυτό τον τρόπο διάφορες κυβερνήσεις μπορούν να μεταφέρουν το έλλειμμα και το ύψος του χρέους τους στο μέλλον (π.χ. Μεσογειακές χώρες αλλά και Γαλλία, ΗΠΑ). Η συμφωνία γίνεται ως εξής: Ο αντιπρόσωπος της τράπεζας (ας πούμε η Goldman Sachs) συμφωνεί με τους διαχειριστές του δημοσίου χρέους μιας χώρας να αγοράσει η τράπεζα το χρέος της. Μόλις γίνει αυτό εκδίδεται ένα ομόλογο σε δολλάρια ή γεν για μια ορισμένη χρονική περίοδο. Όταν η περίοδος αυτή λήξει, ανταλλάσεται πάλι το ομόλογο όχι όμως σε δολλάρια, γεν ή Σουηδικά φράγκα (δηλ. το νόμισμα που αρχικά πλήρωσε η τράπεζα στη χώρα για να αγοράσει το ομόλογο) αλλά σε Ευρώ. Η χώρα που αγόρασε αυτό το «έξυπνο» προιόν καλείται να το πληρώσει τώρα ή όταν λήξει η προθεσμία και ταυτόχρονα δίνει και ένα «φιλοδώρημα» στην τράπεζα (η ελληνική κυβέρνηση έδωσε 200 εκατομμύρια Ευρώ).

Τι πέτυχαν οι ελληνικές κυβερνήσεις με αυτό το κόλπο? Το 2002 το ελληνικό έλλειμμα εμφανίστηκε να είναι μόλις 1,2% του ΑΕΠ, ενώ ταυτόχρονα αυξήθηκαν τα κέρδη για την Goldman Sachs, πριν έρθει η  EUROSTAT και το αναθεωρήσει στο 3,7% (Σεπτέμβρης 2004) και μετά στο 5,2%. Τέτοιου είδους συναλλαγές επίσημα δεν καταγράφονται αναλυτικά στις διάφορες εκθέσεις της EUROSTAT που περιλαμβάνουν τα οικονομικά παράγωγα. «Οι κανόνες του Μάαστριχτ μπορούν να παρακαμφθούν αρκετά νόμιμα μέσω αυτών των συναλλαγών», λέει ένας γερμανός χρηματιστής που η δουλειά του είναι να εμπορεύεται τέτοια παράγωγα. Και κάτι ακόμα, η Goldman Sachs πούλησε το ομόλογο υψηλότερα από ότι το αγόρασε, σε ελληνική τράπεζα το 2005 (ήταν η Εθνική) με 20ετή προθεσμία εξόφλησης.

Ένα δεύτερο είδος «έξυπνων» χρηματιστικών προιόντων είναι οι Συμφωνίες Ανταλλαγής Κινδύνων Αθέτησης ή CDS (Credit Default Swaps) τα οποία χρησιμοποιούνται για ασφάλιση σε περίπτωση μη αποπληρωμής ενός χρέους. Πρόκειται για ασφαλιστικά συμβόλαια τα οποία λειτουργούν ως εξής: Μια τράπεζα αγοράζει τα ομόλογα μιας χώρας (η χώρα αυτή στην ουσία δανείστηκε) και ασφαλίζει το ποσό που έδωσε σε μια άλλη τράπεζα, η οποία, σε περίπτωση αδυναμίας από την  μεριά του κράτους να εξοφλήσει τα ομόλογα ή να πληρώσει τους τόκους, είναι υποχρεωμένη να της δώσει αυτή τα χρήματά της. Όσο πιο επισφαλής είναι η επένδυση της πρώτης τράπεζας τόσο μεγαλύτερο θα είναι το ποσό που θα εισπράξει σε ασφάλιστρα. Στη συνέχεια βγαίνουν τα διάφορα παπαγαλάκια και αρχίζουν να δημοσιεύουν εκθέσεις, στοιχεία ότι η οικονομία της χώρας που πούλησε τα ομόλογα είναι χάλια, είναι έτοιμη να χρεοκοπήσει κλπ. Με αυτόν τον τρόπο το επιτόκιο με το οποίο δανείστηκε η χώρα αυξάνεται, οπότε αυξάνεται το κέρδος της τράπεζας αφού τώρα θα κερδίσει όχι μόνο από το υψηλότερο επιτόκιο από την χώρα που δανείστηκε, αλλά συγχρόνως θα μπορεί να το πουλήσει σε άλλους σε υψηλότερη τιμή (θα εισπράξει περισσότερα ασφάλιστρα). Επίσης, η χώρα αυτή όταν βγει στην αγορά να δανειστεί (θα πουλήσει δηλαδή τα ομόλογα που θα εκδόσει) είναι υποχρεωμένη να πληρώσει παραπάνω επιτόκιο και μια προμήθεια σε αυτούς που την «κράζουν».

Όσο περισσότερο μας «μαλώνουν» τόσο αυξάνεται το περιθώριο κέρδους για τις τράπεζες αφού αυξάνεται το κόστος δανεισμού μέσω της αύξησης των SPREADS (άνοιγμα στα ελληνικά). Προκειται για το καπέλο που πρέπει να πληρώνει η Ελλάδα στις τράπεζες για να αγοράσουν τα δικά της ομόλογα, σε σχέση με τα αντίστοιχα γερμανικά, το οποίο ξεπέρασε κάποια στιγμή τις 400 μονάδες βάσης (δηλαδή αν οι Γερμανοί δανείζονται με επιτόκιο 3%, εμείς δανειζόμαστε με 7%)[2]. Ποιοι κερδίζουν όταν αυξάνεται αυτό το καπέλο? Οι τράπεζες, και μάλιστα αρκετά. Για του λόγου το αληθές, το Φεβρουάριο δανειστήκαμε περίπου 5 δις € με επιτόκιο 6,5% (άνοιγμα 3,5%), δηλαδή όσο και τα χρήματα που εξοικονόμησε η κυβέρνηση από τις περικοπές στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων και το πάγωμα των συντάξεων (4,7 δις €). Οι τράπεζες που δανείστηκε το ελληνικό κράτος ήταν μεταξύ άλλων η Εθνική Τράπεζα, η Κύπρου και η Alpha Bank. Οι «κερδοσκόποι», βλέπετε, δεν είναι μόνο οι κακοί ξένοι που μας βρήκαν μικρούς και μας κοροιδεύουν.

Υπάρχει ακόμα ένα παράδειγμα της κερδοσκοπίας των τραπεζών γνωστό λίγο- πολύ σε όλους μας. Ενώ η Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα δανείζει τις ελληνικές εμπορικές τράπεζες με επιτόκιο 1%, αυτές δανείζουν το ελληνικό κράτος με επιτόκιο 5-6%, ενώ τους εργαζόμενους με επιτόκια που μπορεί να φτάσουν στο 15- 20% (π.χ. για πιστωτικές κάρτες).

  1. Τα χρηματιστικά παράγωγα στην Ευρώπη

Τα παραδείγματα που αναφέραμε εξηγούν και το ρόλο του τραπεζικού συστήματος στα παιχνίδια που παίζουν οι διάφοροι «κερδοσκόποι». Τρεις τράπεζες ελέγχουν το 75% της αγορά των CDS (Deutsche Bank, J P Morgan, Goldman Sachs), οι οποίοι κερδίζουν το βραβείο του μεγαλύτερου νταβατζή της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής σφαίρας. Αφού πρώτα τα κράτη βοήθησαν τις τράπεζές τους να ξελασπώσουν από την κρίση στην αμερικάνικη αγορά ακινήτων δίνοντας χρήματα που αντιστοιχούν, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας, στο 25% του παγκόσμιου ΑΕΠ, τώρα οι ίδιες οι τράπεζες κερδοσκοπούν εις βάρος των χωρών που τις έσωσαν.

Κάτι αντίστοιχο έχει γίνει και στην Ιταλία, μόνο που εδώ το ρόλο του δανειζόμενου κράτους τον έχουν οι Περιφέρειες της Λιγυρίας και της Απουλίας (κάτι σαν τις αρμοδιότητες που θέλει να δώσει ο φίλος μας ο ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση). Με τη βοήθεια τραπεζών όπως η Nomura ή η UBS, έχουν «επενδύσει» σε αντίστοιχα χρηματοπιστωτικά παράγωγα. Η Ιταλία τιτλοποίησε χρήματα που προορίζονταν για την κοινωνική ασφάλιση, τις πληρωμές των γιατρών αλλά και…τα έσοδα από το Ιταλικό ΛΟΤΤΟ/ΠΡΟΠΟ. Οι τράπεζες που ενδιαφέρθηκαν για την αγορά των ιταλικών παραγώγων ήταν η UBS και η  Lehman Brothers (!!). Η κυβέρνηση του Βελγίου τιτλοποίησε (ή αν θέλετε ασφάλισε) τα πιθανά έσοδα που θα συγκέντρωνε από την φορολογία (τα οποία δεν είχε μαζέψει ακόμα). Στην ουσία, οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές στοιχηματίζουν ότι οι φοροεισπρακτικοί μηχανισμοί του Βελγίου θα λειτουργήσουν και θα εισπράξουν το στοίχημα, σε διαφορετική περίπτωση υπάρχει σοβαρό πρόβλημα για το Βέλγιο και για τους τζογαδόρους (ότι ήθελε να κάνει ο Χριστοδουλάκης με τα εισιτήρια της Ακρόπολης). Ούτε βέβαια κινδυνεύει με χρεοκοπία όποια χώρα δανείζεται γιατί στην παρούσα φάση:

  • Βολεύει ο αποδιοπομπαίος τράγος να είναι η Ελλάδα. Αργά ή γρήγορα όμως οι λεγόμενοι «κερδοσκόποι» θα στραφούν και σε άλλες χώρες, που όμως δε σημαίνει ότι εμάς θα μας αφήσουν ήσυχους ή ότι η κυβέρνηση θα πάρει τα μέτρα πίσω.
  • Ο «Νομός της Ελλάδας» θα χρεοκοπήσει μόνο αν χρεοκοπήσει και το «κράτος» στο οποίο ανήκει. Δηλαδή, μπορεί ακόμα να οδηγήσει στην κατάρρευση της αδύναμης Ευρωπαικής οικονομίας και οι μετασεισμικές δονήσεις να γίνουν αισθητές παντού (ένα ακόμα σενάριο).
  • Δεν δανειζόμαστε μόνο εμείς ως χώρα, αλλά και οι υπόλοιποι. Ενδεικτικά αναφέρουμε: 1) Η Γαλλία θα δανειστεί μόνο για φέτος 450 δις Ευρώ (ποσό που είναι 9πλάσιο από το αντίστοιχο ελληνικό των 50 δις Ευρώ), 2) η Ιταλία θα δανειστεί 400 δις Ευρώ, 3) η Γερμανία θα δανειστεί 370 δις Ευρώ (7πλάσιο του ελληνικού), 4) η Βρετανία 280 δις Ευρώ, 5) 240 δις η Ισπανία, 6) το Βέλγιο και η Ολλανδία από 100 δις έκαστος[3].

  1. Επίλογος

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ που τόσο πολύ στενοχωρήθηκε για τις…αποστάσεις που αναγκάστηκε να πάρει από το επαναστατικό (προσέξτε μην πέσετε σε καμμιά χαράδρα τώρα που βγήκατε στα βουνά) προεκλογικό της πρόγραμμα και να εφαρμόσει τα πιο ακραία νεοφιλελεύθερα μέτρα που προτάθηκαν ποτέ στην μεταπολεμική Ελλάδα, θα μπορούσε να κάνει κάτι πάρα πολύ απλό. Να κηρύξει στάση πληρωμών ως προς την εξυπηρέτηση του χρέους της, δηλαδή να αρνηθεί να πληρώσει τους τόκους και να εξοικονομήσει 30 δις Ευρώ κάθε χρόνο, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να ξεκινήσει συζητήσεις για την επαναδιαπραγμάτευση του ύψους του χρέους της. Οι καλοί λογαριασμοί κάνουν και τους καλούς «φίλους».


[1] Η Γερμανία για παράδειγμα θέλει το Ευρώ να βρίσκεται χαμηλότερα από το δολλάριο γιατί κερδίζει από την ισοτιμία αυτή σε αντίθεση με άλλες χώρες που θα προτιμούσαν το Ευρώ να βρίσκεται πάνω από το δολλάριο (Γαλλία, Ιταλία κ.α.).

[2] Παρόλα τα μέτρα της κυβέρνησης τα Spread όχι μόνο δεν έπεσαν, για να πέσει παρέα και το κόστος που δανειζόμαστε,αλλά σήμερα είναι πάνω από τις 400 μονάδες βάσης.

[3]Το συνολικό κόστος της ισχυρής ευρωπαικής οικονομίας θα ξεπεράσει τα 2,2 τρις Ευρώ